Estetik zirkonyum, polietereterketon ve polieterketonketon implant dayanakları üzerine yapılan lityum disilikatla güçlendirilmiş CAD/CAM monolitik cam seramik kronların yaşlandırma işlemi sonrası kırılma dayanımlarının ve kırılma tiplerinin in vitro değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde anterior bölgede implat destekli restorasyonlarda artan estetik beklentinin karşılanması amacıyla diş renginde implant dayanaklarına ilgi artmıştır. Bu amaçla zirkonya dayanaklar sıkça kullanılsa da makaslama kuvvetlerine dayanıksız olmaları, termal değişikliklerden etkilenmeleri, faz değişimleri ve kırılgan olmaları gibi dezavantajları vardır. Polietereterketon ve polieterketonketon mekanik özellikleri iyi olan, üstün korozyon direncine sahip, biyouyumlu, diş renginde ve kemiğe yakın elastisite modülüne sahip bir yüksek performanslı termoplastik polimerlerdir. Polieterketonketonun, polietereterketona göre daha iyi mekanik özellikler gösterdiği bilinmektedir. Çalışmamızın amacı zirkonyum, polietereterketon ve polieterketonketon implant dayanaklarının lityum disilikatla güçlendirilmiş monolitik kronlarla restore edilerek termomekanik yaşlandırma sonrası kırılma dayanımını ve kırılma tipini karşılaştırmaktır. Çalışmamızda eşit platform çapı (3,5 mm) ve internal hekzagonal uzunluğa (2,2 mm) sahip ve her biri prefabrik titanyum alt yapılı 10'ar adet zirkonyum (Grup Zr), güçlendirilmiş polietereterketon (Grup GPEEK) ve polieterketonketon (Grup PEKK), implant dayanağından oluşan toplamda 30 adet dayanak kullanılarak 3 grup oluşturulmuştur (SKY implant). Polieterketonketon implant dayanakları özel olarak 10 adet titanyum implant alt yapı (SKY implant) üzerine CAD/CAM yardımı ile üretilmiş ve titanyum implant alt yapılara yapıştırılmıştır. Örnekler üzerine üretilen lityum disilikatla güçlendirilmiş monolitik CAD/CAM cam seramik kronlar rezin siman (Panavia V5) kullanılarak sabit yük (50 N) altında yapıştırılmıştır. 5 yılık klinik kullanıma eş değer termomekanik yaşlandırma prosedürü sonrasında (49 N, 1.6 Hz, 1 200 000 siklus, 5-55°C) örneklerin kırılma dayanımı değerleri 0.5 mm/dk sabit hızla uygulanan yük altında instron test cihazında ölçülmüştür ve kırılma tipleri stereo mikroskobu altında incelenmiştir. Normal dağılım gösteren verilerin gruplar arası karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi, ikili gruplar arası karşılaştırmasında ise Tukey post hoc testi kullanılmıştır (p<0.005). Termomekanik yaşlandırma sonunda hiçbir örnekte vida gevşemesi, kron ya da vida kırığı, dayanaklarda gözle görülür bir deformasyon görülmemiştir. Ortalama kırılma değerleri ve standart sapma Zirkonyum grubu için 780.65±105.77 N, GPEEK grubu için 741.09±99.84 N ve PEKK grubu için 541,90±68,49 N olarak bulunmuştur PEKK grubu ile diğer gruplarla arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunduğu (p=0.000), zirkonyum ve GPEEK grupları arasında ise anlamlı fark olmadığı tespit edilmiştir. Zirkonyum grubunda en çok kron ve dayanak kırığı, PEEK grubunda en çok kırık olmaksızın dayanak deformasyonu, PEKK grubunda ise en çok dayanak kırığı görülmüştür. Bu çalışmanın sınırları dahilinde GPEEK ve PEKK implant dayanklarının kırılma değeri ve kırılma tipi bakımından değerlendirildiğinde literatürde ağız içi anterior bölge için belirtilen maksimum çiğneme kuvvetlerinin (190-290 N) üzerinde kırılma dayanımı gösterdiği ve zirkonyuma iyi bir alternatif oluşturabileceği sonucuna varılabilir. Bununla birlikte rutin olarak kullanılmadan önce daha fazla in vitro ve klinik çalışmanın yapılması gereklidir.

Nowadays, due to the increased aesthetic expectation, the interest in tooth-colored implant abutments has increased in anteriorly implant-supported restorations. For this purpose, although zirconia abutments are frequently used, they have disadvantages such as not being resistant to tensile forces and being brittle. Polyetheretherketone (PEEK) and polyetherketketketone (PEKK) are high performance thermoplastic polymers with good mechanical properties, excellent corrosion resistance, biocompatible, tooth shade color and bone-like elastic modulus. Polyetherketetonone is known to show better mechanical properties than polyetheretherketone. The purpose of our study is to evaluate fracture resistance and fracture types of titanium sub-structured zirconium, PEEK and PEKK implant abutments restored with lithium disilicate reinforced monolithic glass ceramic crowns after 5-year thermomechanical aging. In our study we used 3 groups of 30 implant abutments prefabricated zirconia (titanium sub-structure), prefabricated reinforced PEEK (GPEEK) (titanium sub-structure) and polyetherketoneketone (titanium sub-scructure). The polyethetoneketone implant abutments were be produced by CAD/CAM system over 10 titanium implant sub-structures and cemented on the implant sub-structures according to the manufacturer's recommendations. Monolithic CAD/CAM lithium disilicate (IPS e.max CAD) was used as a crown restoration material. The crowns were cemented to the abutments which were screwed with a resin cement (Panavia V5). After thermomechanical aging (49 N, 1.6 Hz, 1 200 000 cycle, 5-55°C) the samples which did not fail were taken into an Instron (universal) test machine and the fracture strength under static load applied at 0.5 mm/min was measured and fracture patterns were examined under the stereomicroscope. The differences among the groups were determined by One-way analysis of variance (ANOVA) and post-hoc Tukey tests. A p value of ?0.05 was considered as statistically significant. After thermomechanical aging, there wasn't seen any screw loosening, any crown-screw fracture or any visible abutment deformation in the samples. The fracture strength values (mean±standard deviation) of the groups were as follows: group Zr 780.65±105.77 N; group GPEEK 741.09±99.84 N; and group PEKK 541,90±68,49 N. No significant difference was observed between groups Zr and GPEEK. The fracture strengths were significantly lower in group PEKK compared to other groups (p=0.000). Failures generally occurred due to fracture of the crown and abutment in group Zr, abutment deformation without any fracture in group GPEEK, and fracture of the abutment without any crown chipping in group PEKK. Within the limitation of this study, it can be concluded that PEEK and PEKK implant abutments are resistant to the maximum forces in the anterior region (190-290 N) determined in the literature when evaluated in terms of fracture strength and fracture type and may be a good alternative to zirconia. However, long-term in vitro and in vivo studies are necessary before definitive routine clinical use recommendations.