Nörofibromatozisli hastalarda görülen atrofik skar ile yara iyileşmesi ve ekstrasellüler matriks elemanlarının ilişkileri, nörofibromlu dokudaki damar endoteli ve damar düz kasındaki değişikliklerin değerlendirilmesi

Abstract

Nörofibromatozis tip I (NF-I), "café-au-lait" lekeleri ve nörofibromlarla karakterize otozomal dominant bir bozukluktur. Vasküler NF-1 lezyonları, çevredeki kan damarları ve yumuşak dokunun kırılgan doğası nedeniyle cerrahi hemostazın güçleşmesine bağlı olarak letal komplikasyonlara neden olabilmektedir. NF-I hastalarında, kötü yara iyileşmesine karşın hipertrofik skar veya keloid oluşumu gözlenmemektedir. Bu çalışmanın amacı, yara iyileşmesi sırasında skar oluşumu ve bozuk hemostazla ilişkili olan parametreleri immünohistokimyasal olarak, polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ve "scratch assay" yöntemleri kullanılarak incelemek ve değerlendirlmek olmuştur. Çalışma için Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Yerel Etik Kurulu'ndan 15.04.2013 tarihinde 08/09 karar numarası ile yazılı onay alınmıştır ve Helsinki Deklarasyonu'na [142] ve İyi Klinik Uygulamaları Kılavuzu'na [143] uygun şekilde yürütülmüştür. Bu amaçla "scracth assay" testi için NF-I tanısı konulmuş 3 hastanın nörofibrom dokularından, NF-I tanısı konulmuş 2 hastanın nörofibrom olmayan sağlam deri dokusundan ve 4 adet herhangi bir hastalığı bulunmayan sağlıklı bireylerden deri doku örnekleri alınmıştır. İmmunohistokimyasal çalışma için NF-I tanısı konulmuş 5 hastanın nörofibrom dokularından, NF-I tanısı konulmuş 5 hastanın nörofibrom olmayan sağlam deri dokusundan ve 3 adet herhangi bir hastalığı bulunmayan sağlıklı bireylerden deri doku örnekleri alınmış, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı tarafından nörofibrom tanısı konulmuş ve klinik olarak NF-I tanısı almış 8 hastanın eskiye ait patoloji örnekleri de çalışmaya dahil edilmiştir. PCR çalışması için NF-I tanısı konulmuş 5 hastanın nörofibrom dokularından, NF-I tanısı konulmuş 3 hastanın nörofibrom olmayan sağlam deri dokusundan ve 2 adet herhangi bir hastalığı bulunmayan sağlıklı bireylerden deri dokuları alınmıştır. Elde edilen laboratuar verilerine istatistiksel analiz yöntemleri uygulanmıştır. Çalışma sonunda "Scratch assay"de, sağlıklı birey (SB)-Normal deri, NF-Normal deri ve NF lezyonu arasında yaklaşım yüzdeleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (tüm karşılaştırmalar için p>0.05). Üç gruptaki doku örneklerinin kapiller endotel, kaslı damar endoteli ve kaslı damar duvarındaki platelet kökenli büyüme faktörü reseptörü (PDGFR), fibroblast büyüme faktörü (FGF), tümör stroma kollajeni ve stromal hücre intensitesi değerleri arasında istatistiksel olarak fark yoktu (tüm karşılaştırmalar için p>0.05). PCR sonuçlarına göre; NF-I lezyonu ve NF-I olgularının sağlam deri fibroblastlarında katepsin G geninin (CTSG), fibrinojen alfa zincir geninin (FGA), interferon-? geninin (IFNG) ve IL-2 geninin (IL2) ekspresyonu sağlıklı bireylerin deri fibroblastlarına göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Sonuç olarak bu parametreler genel bir çerçevede NF-1'de anormal fibroblastik aktivitede artış olabileceğini ancak bu aktivite artışının keloid veya hipertrofik skar gibi anormalliklere neden olabilecek düzeylere ulaşmadığını düşündürmüştür. Ayrıca bu çalışma sonuçları NF-1'de kanamaya yatkınlığı artıran süreçlerin patolojik anjiyogenez ve trombotik aktivitedeki bozulmalarla ilişkili olabileceğini düşündürmüştür. Anahtar Kelimele: Nörofibromatozis, yara iyileşmesi, anormal skar, hemostaz

Neurofibromatosis type 1 (NF-1) is an autosomal dominant disorder characterized with café-au-lait spots and neurofibroma. Vascular NF-1 lesions can cause lethal complications because surgical heamostasis is difficult to achieve due to the fragile nature of the surrounding blood vessels and soft tissue. In patients with NF-1, hypertrophic scars and keloid formation has not been observed in spite of the poor wound healing. The aim of the present study was to investigate and evaluate the parameters related to scar formation and heamostasis during wound healing in patients with NF-1 by using the immunohistochemical methods, scratch assay and real time polymerase chain reaction (PCR). The study, has been approved by Local Ethical Committee of Kırıkkale University Medical Faculty on 15.04.2013 (Approval no: 08/09). For this purpose, in scratch assay, tissue specimens were obtained from neurofibroma of 3 patients with NF-I, healthy skin of 2 patients with NF-I and skin of 4 healthy individuals. For PCR analysis, the specimens were obtained from neurofibroma of 5 patients with NF-I, healthy skin of 3 patients with NF-I and skin of 2 healthy individuals. In immunohistochemical evaluation, the specimens were obtained from neurofibroma of 5 patients with NF-I, healthy skin of 5 patients with NF-I and skin of 3 healthy individuals. Old pathology specimens of 8 patients with NF-I, which had been histologically diagnosed as neurofibroma by Department of Pathology Kırıkkale University, were used. Laboratory data were analyzed by statistical methods. In scratch assay, there was no difference between healthy individual (HI)-normal skin, NF-normal skin and NF lesion in terms of closure percentage (p>0.05 for all comparisons). There was no difference among the groups in terms of capillary endothelium, vascular endothelium with muscle and vascular wall with muscle, interms of platelet derived growth factor receptor (PDGFR), fibroblast growth factor (FGF), tumor stroma collagen and stromal cell intensity (p>0.05 for all comparisons). Quantitative real-time PCR performed to the fibroblast cell lines revealed that cathepsin G (CTSG), fibrinogen alpha chain (FGA), interferon-? (IFNG) ve IL-2 (IL2) levels of the healthy individuals were significantly higher than NF-1 lesion and normal skin fibroblasts of patients with NF-1 (p<0.05). When these parameters was evaluted in a general frame work, it was suggested that abnormal fibroblastic activity may increase in NF-1, but this activity increase can not reach the level which causes abnormality such as hypertrophic scar and keloid. Additionally, it may be suggested that process inducing bleeding diathesis may be associated with impairment in angiogenesis and trombotic activity Key Words: Neurofibromatosis, wound healing, abnormal scar, haemostasis