Farklı örnek hazırlama metotlarının alyuvar morfolojisine etkisinin taramalı elektron mikroskop (SEM) ile incelenmesi

Abstract

ÖZET FARKLI ÖRNEK HAZIRLAMA METOTLARININ ALYUVAR MORFOLOJİSİNE ETKİSİNİN TARAMALI ELEKTRON MİKROSKOP (SEM) İLE İNCELENMESİ DÖNMEZ, Timuçin Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Doç. Dr. Şükran ÇAKIR Ortak Danışman: Doç. Dr. Yasemin KAÇAR Ekim 2003, 35 Sayfa Alyuvarların transfüzyon sonrası canlılıklarını korumaları ve hasta dolaşımında kalma süreleri diskoid biçimlerine bağlıdır. Bu çalışmada taramalı elektron mikroskopisi (SEM) ile kan torbalarında saklanan alyuvarın deformasyonunun zamana bağlı olarak incelemesinin yapılabilmesi için örnek hazırlama yöntemlerinin karşılaştırılması hedeflendi. Çalışmada SEM ile alyuvarların yüzey morfolojisini incelemek için kritik noktada kurutma (CPD), Heksametildisilazan (HMDS) ve havada kurutma olmak üzere üç farklı örnek hazırlama yöntemi denendi. Na-kakodilat ve sitrat fosfat deksrtoz (SFD) tamponları kullanılarak CPD ve HMDS kurutma yöntemleri ile hazırlanan alyuvar örneklerinden benzer sonuçlar alındı. Aseton dehidrasyonunun CPD ve HMDS yönteminde alkol dehidrasyonuna göre belirgin biçimde hücre deformasyonuna neden olduğu gözlendi.Bütün deneylerde tespit işleminde gluteraldehit kullanıldı. Aseton dehidrasyonu uygulanarak havada kurutulan alyuvar örneklerinden her zaman aynı sonuçlar elde edilemedi ve alyuvarların sadece bir kısmı normal görüntülerini korudu. Bu çalışmada HMDS yöntemi alyuvarlarla iyi sonuç verdi ve CPD yöntemiyle hazırlanan örneklerle benzer sonuçlar alındı. HMDS yöntemini CPD yöntemi ile karşılaştırdığımızda uygulama zamanı ve kolaylığı ve maliyetinin düşük olması gibi avantajlara sahiptir. Bu nedenle alyuvarların SEM'de incelenmesinde ilk defa bu çalışmada denenen HMDS yönteminin daha uygun olduğu kanısına varıldı. Anahtar Kelimeler: CPD, HMDS, SEM, ALYUVAR

ABSTRACT DIFFERENT SAMPLE PREPAREİNG METHODS OF EFFECT ERYTHROCYTE MORPHOLOGY TO EXAMINE WITH SCANNING ELECTRON MİCROSCOP (SEM) DÖNMEZ, Timuçin Kırıkkale University Graduate School of Natural and Aplied Sciences Department of Biology, M. Sc. Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Şükran ÇAKIR Co-Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Yasemin KAÇAR October 2003, 35 Pages The post-transfusional survival and retention time in patient's blood circulation of stored red blood cells depended on their discoid shapes. In this study we aimed to compare different sample preparation methods used to examine deformation of red blood cells stored in bags for scanning electron microscopy (SEM). Three different sample preparation methods critical point drying (CPD), hexamethyldisilazane (HMDS) and air drying were tested to examine surface morphology of red blood cells by SEM. We obtained similar result from erythrocyte samples prepared by Na-cacodylate and citrat-phosphate-dextrose (SFD) buffer solutions used CPD and HMDS drying methods. A distinguishable red blood cell deformation was observed when aceton dehydration was applied instead of alchocol dehydration in CPD and HMDS methods. Fixation was made by using inglutheraldeheit in all of the experimends. The same results could not be obtained from the aplication of aceton dehydration and only same of the red cells kept their normal apperance. Good results were obtained with erythrocyte by HMDS drying method and apparence of red blood cells were similar to the results obtained by CPD methods. This results indicated that HMDS has same advantages methods easy and time saving aplication, less cost when we compare with CPD method. Therefore it has been conclueded that HMDS method first time applied in the study is more suitable to examine red blood cells by SEM. Key words: CPD, HMDS, SEM, ERYTHROCYTE IV