Personel atama ve çizelgeleme problemi için hedef programlama bazlı karar destek sistemi geliştirilmesi: Bir fabrika için uygulama

Abstract

Günümüz rekabet ortamı kuruluşları tüm kaynaklarını en iyi şekilde kullanmaya zorlamaktadır. Kuruluşlar eldeki kaynaklarını verimli şekilde kullanarak hem maliyetlerini düşürebilir hem de daha kaliteli bir hizmet sunabilir. Kaynak planlaması sürdürülebilir bir çalışma ortamı için oldukça önemlidir. İş gücü, kuruluşların elinde bulundurduğu en önemli kaynaklardandır. Sektör fark etmeksizin hizmet kalitesini ve sürdürülebilirliğini belirleyen en önemli kaynaklardan bir tanesi iş gücüdür. Çalışan personel kuruluş operasyonları ile direkt olarak ilgilidir. Dolayısıyla çalışan performansı ile ortaya çıkan işin kalitesi doğru orantılıdır. Kaynak giderleri düşünüldüğünde, personel kaynaklı giderler toplam giderin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu gibi sebepler kuruluşları bu alanda bilimsel kaynakların kullanıldığı çalışmalar yapmaya teşvik etmektedir. Bu tezde üretim sektöründe faaliyet gösteren büyük bir kuruluşun Taşlama-Montaj Müdürlüğü (TMM) bünyesindeki operasyonlarda görevli personellerin atama ve çizelgeleme çalışması yürütülmüştür. Çalışma ile ilgili altı farklı problem çözülmüş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Personellerin vardiya sayısı ve tipi bakımından dengeli atanması tüm problemlerde öncelikli amaçtır. Problemler; en uygun personel sayısının tespiti, personel taleplerinin dikkate alınması, değişken talep ve personel sayısında oluşturulacak çalışma planı ve personel yetkinliklerinin vardiya bazında dikkate alındığı durumları içermektedir. Personel yetkinlikleri uygulama alanı için önemli olan altı kriter göz önüne alınarak belirlenmiştir. Bu kriterler AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi ile ağırlıklandırılarak TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi ile personeller önceliklendirilmiştir. Hesaplanan puanlar kurulan önceliklendirilmiş hedef programlama modelinde kullanılmıştır. Tüm matematiksel modeller değişken veri girdilerine sonuç verecek şekilde yazılmıştır. Çalışmada bulunan uygulamalar güncel veriler doğrultusunda aylık çizelgeler hazırlanması üzerinedir. Ancak farklı veriler ve çalışma planı periyodu için de sonuçlar tasarlanan arayüzlü karar destek sistemi ile elde edilebilir durumdadır.

Today's competitive environment forces organizations to use all their resources in the best way. By using their available resources efficiently, organizations can both reduce their costs and provide a higher quality service. Resource planning is very important for a sustainable work environment. The workforce is one of the most important resources held by organizations. Regardless of the sector, one of the most important resources that determines the service quality and sustainability is the workforce. Employees are directly related to the operations of the organization. Therefore, the quality of the resulting work is directly proportional to the performance of the employee. When resource expenses are considered, personnel-related expenses constitute a significant part of the total expenses. Such reasons encourage organizations to carry out studies using scientific resources in this field. In this thesis, the assignment and scheduling work of the personnel working in the operations of the Grinding-Assembly Department (TMM) of a large organization operating in the production sector was carried out. Six different problems related to the study were solved and the results were evaluated. The balanced assignment of personnel in terms of the number and type of shifts is the primary goal in all problems. They include the determination of the most appropriate number of personnel, taking into account the personnel demands, the work plan to be created in the variable demand and number of personnel, and the situations where personnel competencies are taken into account on a shift basis. Six criteria, which are important for the field of application, have been determined for personnel competencies. These criteria were weighted with the AHS (Analytical Hierarchy Process) method and the personnel were prioritized with the TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) method. The calculated scores were used in the preemptive goal programming model. All models are designed for flexible data entry. The solutions of the problems were finalized on a monthly basis with up-to-date data. However, the results for different data and study plan period can be obtained with the decision support system with the designed interface.