XIII. – XIV. yüzyıl Mesnevî yazma nüshaları ve Manisa İl Halk Kütüphanesi 2648 numaralı Mesnevî nüshası

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1207-1273 yılları arasında yaşamış büyük Türk mutasavvıfı, âlim ve şair Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin Mesnevî-i Ma'nevî isimli manzum eserinin XIII.-XIV. yüzyıllarda istinsah edilmiş yazma nüshalarının tespiti, ayrıntılı tavsifleri, bu yazmaların muteber olanlarının belirlenmesi ve Selçuklu dönemine ait olup Mesnevî'nin I.- II. defterini ihtiva eden Manisa İl Halk Kütüphanesi 2648 numaralı nüshanın tavsifinin yapılarak, metninin günümüz bilimsel metotlarıyla hazırlanmasıdır. Bu kapsamda yurt içi ve yurt dışındaki muhtelif kütüphane katalogları ve ilgili akademik çalışmalar taranarak XIII.-XIV. yüzyıllara ait olduğu tespit edilen kırk sekiz nüshaya ulaşılmıştır. İlgili nüshaların dijital kopyaları kütüphanelerden temin edildikten sonra nüshaların tavsifleri yapılmıştır. İlaveten, nüshaların birinci ve ikinci defterlerinden bazı belirli beyitler seçilmek suretiyle, yazmalar arasındaki farklılıkların ortaya konulduğu karşılaştırmalı bir çalışma hazırlanmıştır. Önemli bazı Mesnevî araştırmacılarının Mesnevî neşirleri incelenerek araştırmacıların tespitlerine yer verilmiştir. Manisa İl Halk Kütüphanesi 2648 numaralı Mesnevî nüshası ile Konya Mevlânâ Müzesi 51 numaralı Mesnevî nüshasının I. ve II. defterlerinin karşılaştırması yapılmıştır. İncelemeler neticesinde Konya Mevlânâ Müzesi numara 51'de bulunan 677 h. tarihli Mesnevî nüshasının Mesnevî nüshaları arasında muteber nüsha vasfını koruduğu görülmüştür.

The aim of this study is to detect manuscripts in the XIII.-XIV. centuries of the Mathnawi of the great Turkish mystic, scholar and poet Mawlana Jalal al-Din Rumi, who lived between 1207-1273; to describe these manuscripts in detail and to determine the reliable ones and the description of the manuscript numbered 2648 in the Manisa Provincial Public Library belonging to the Seljuk period and to reprepare the manuscript text with today's scientific methods. In this context, various domestic and foreign library catalogues and related academic studies were reviewed; forty-eight manuscripts from the XIII.-XIV. centuries were determined. After the digital copies of the relevant manuscripts were obtained from the libraries, the descriptions of the manuscripts were written. In addition, by selecting certain couplets from the first and second books of the manuscripts, a critical text study was prepared in which the differences between the manuscripts were revealed. The Mathnawi publications of some important Mathnawi researchers were examined and the findings of the researchers were included. The Mathnawi numbered 2648 in the Manisa Provincial Public Library was compared with the first and second books of Matnawi numbered 51 in Konya Mevlânâ Museum. As a result of the aforementioned determinations, it has been observed that the Mathnawi dated Hijri 677, located in Konya Mevlânâ Museum in the number of 51, preserves its quality among the Mathnawi copies.