5E öğrenim modeli ile zenginleştirilmiş probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin küresel ısınma ve iklim değişikliği konusundaki tutumlarına etkisi

Abstract

Son zamanlarda adından sıklıkla bahsettiren küresel ısınma ve bunun sonucunda meydana gelen iklim değişikliği, maalesef tüm dünyada maruz kalınan en önemli çevre sorunlarından biri olmuştur. İnsanların zamanla değişen yaşam modelleri, kültürleri, sosyal ilişkileri ve ekonomik gelir düzeylerindeki artışlar yaşanılan çevreyi olumsuz etkileyebilmektedir. Küresel ısınmaya neden olan sera gazlarının ve bunun en önemli faktörü olan fosil yakıtların çevreye verdiği zararlar sebebiyle gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak oldukça zor olsa gerek… Bu çalışma da ortaokul öğrencilerini hedef alarak çevre tutumlarında olumlu yönde etki etmeye yönelik yapılan bir çalışmadır. Ankara'da bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 6.sınıf öğrencilerinin "Madde ve Isı" ünitesinde yer alan 'Yakıtlar' konusu farklı öğretim yöntemleri ile desteklenerek anlatıldığında, küresel ısınma ve iklim değişikliğine sebep olan etkenlere yönelik öğrencilerin çevre tutumlarına olan etkilerini incelenmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma ön test-son test kontrol gruplu, yarı deneysel desen olan, eşitlenmemiş kontrol gruplu modele dayanmaktadır. İki ayrı deney grubu ve bir kontrol grubu olmak üzere üç grup ile yürütülmüştür. Kontrol grubunda geleneksel öğretimin dışından çıkılmamış, MEB'in hazırlamış olduğu müfredata uygun olan ders kitabındaki etkinlikler ile ders işlenmiştir. Deney-I grubunda Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ) yöntemi uygulanmıştır. Araştırmacı tarafından hazırlanan problem senaryosunda öğrencinin analitik ve çözüm odaklı düşünerek verilen problemi en uygun bir şekilde çözüme kavuşturması beklenmiştir. Deney-II grubunda ise yapılandırmacılığın özü olarak da bilinen 5E öğretim modeli ele alınmış, Probleme Dayalı Öğrenme Yöntemi 5E ile zenginleştirilerek uygulanmıştır. Öğrenciyi merkez alarak, araştırmacı tarafından hazırlanan problem senaryosuna yönelik analitik düşünmesi, çözüm odaklı olması amaçlanarak ders işlenmiştir. Bu grupta ders aşama aşama, gruplar halinde iş birliği içerisinde işlenmiş, öğrenciler kendi bilgilerinden ve arkadaşlarının bilgilerinden faydalanarak çözüme ulaşmaya çalışmaları beklenmiştir. Madde ve Isı ünitesinde yer alan Yakıtlar konusunda bahsi geçen fosil yakıtların, küresel ısınma ve iklim değişikliğini tetiklemesi sebebiyle öğrencilerin bu konuda bilinçlenmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin farkına varması istenmiştir. Her iki gruba da ders öncesi ve sonrası Avan&Aydınlı (2011) tarafından hazırlanan 'Çevre Tutum Ölçeği' ön-test son-test olarak uygulanmıştır. Böylece öğrencilerde gelişen/değişen tutumların karşılaştırılması sağlanmıştır. Çalışma 84 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. İlk olarak veri analizi yapıldığında dağılımın normalliğini bozan veriler belirlenmiş ve bu kapsamda 3 öğrencinin verileri araştırmadan çıkarılmıştır. Bu durumda 81 öğrencinin verisi göz önünde bulundurulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgularda Çevre Tutum Ölçeğinde son testler karşılaştırıldığında Deney-II grubunda öğrenim gören öğrencilerin, Deney-I ve Kontrol grubunda öğrenim gören öğrencilere göre daha fazla artış olduğu görülmüştür. Sonuç olarak üç gurup birbiri ile karşılaştırıldığında, Deney-II grubunda yürütülen 5E Öğrenme Modeli ile zenginleştirilerek uygulama yapılan Probleme Dayalı Öğrenme'nin öğrencilerin hem çevreye yönelik bilgi, duygu ve davranışlarına daha fazla olumlu yönde etki ettiği söylenebilir.

Global warming and the resulting climate change, which has been mentioned frequently lately, have unfortunately been one of the most important environmental problems all over the world. The changing life models, cultures, social relations and economic income levels of people can affect the living environment negatively. It must be very difficult to leave a livable world to future generations due to the damage caused by greenhouse gases that cause global warming and fossil fuels, which are the most important factors of this. In this context, the attitudes and behaviors that all people will develop towards the environment are of great importance. This study is a study aimed at positively affecting the awareness levels and academic achievements of secondary school students. When the subject of 'Fuels' in the "Matter and Heat" unit of the 6th grade students studying at a secondary school in Ankara is explained with the support of different teaching methods, it was conducted to examine the effects on the attitudes and awareness of the students towards the factors that cause global warming and climate change. The study is based on a pretest-posttest control group, quasi-experimental design, unequalized control group model. It was carried out with three groups, two separate experimental groups and a control group. In the control group, the lessons were taught with the activities in the textbook, which did not go out of the traditional teaching and were in accordance with the curriculum prepared by the Ministry of National Education. The Problem Based Learning (PBL) method was applied in the Experiment-I group. In the problem scenario prepared by the researcher, the student was expected to solve the given problem in the most appropriate way by thinking analytically and solution- oriented. In the Experiment-II group, the 5E teaching model, also known as the essence of constructivism , was handled and the Problem Based Learning Method was enriched with 5E. Taking the student as the center, the course was taught with the aim of analytical thinking and solution-oriented towards the problem scenario prepared by the researcher. In this group, the lesson was taught step by step , in groups in cooperation, and the students were expected to try to reach a solution by making use of their own knowledge and the knowledge of their friends. Since the fossil fuels mentioned in the subject of Fuels in the Matter and Heat unit trigger global warming and climate change, the students were asked to be aware of this issue and to realize the importance of renewable energy sources. The 'Environmental Attitude Scale' prepared by Avan&Aydınlı (2011) and the 'Achievement Test' prepared by the researcher were applied to both groups before and after the lesson as pre-test and post-test. Thus, a comparison of the developing/changing attitudes and awareness of the students was provided. The study was carried out with the participation of 84 students. When the data was analyzed first, the data that disrupted the normality of the distribution were determined and in this context, the data of 3 students were excluded from the study. In this case, the data of 81 students were taken into consideration. When the post-tests in the Environmental Attitude Scale were compared in the findings obtained as a result of the research, it was seen that the students studying in the Experiment-II group increased more than the students in the Experiment-I and Control groups. When the post-tests were compared in the achievement test, it was seen that the academic achievement of the students studying in the Experiment-II group increased more than the students studying in the other groups. When the pretest-posttest comparison was made within each group, it was seen that the posttest had a positive effect compared to the pretest. As a result, when the three groups are compared with each other, it can be said that the Problem-Based Learning, enriched with the 5E model carried out in the Experiment-II group, has a more positive effect on both the environmental knowledge, emotions and behaviors of the students and their academic success, and the study has achieved its purpose. we can say.