İlkokullarda uygulanan bireyselleştirilmiş eğitim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Özel eğitim, özel gereksinimli öğrencilere yönelik farklı yöntemler ve eğitim programlarının uygulanması, istenilen becerilerin kazandırılması ve bu bireylerin topluma uyum sağlaması süreci olarak ifade edilmektedir. Kaynaştırma eğitimi ise akranlarına göre belirgin düzeyde farklılık gösteren öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda normal gelişim gösteren öğrencilerle birlikte aynı ortamda eğitim almaları olarak tanımlanmaktadır. Kaynaştırma eğitiminin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Kaynaştırma eğitiminin başarısı ekip çalışmasıyla mümkün olmaktadır. Bu kapsamda, okul yöneticilerine, öğretmenlere, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine (RAM), rehber öğretmenlere/psikolojik danışmanlara, kaynaştırma öğrencilerinin ebeveynlerine, normal gelişim gösteren öğrencilere ve onların ailelerine önemli görevler düşmektedir. Bu araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Ankara ili; Çankaya, Mamak ve Altındağ ilçelerindeki resmi ilkokullar arasından tesadüfî yöntemle seçilen ilkokullardaki sınıf ve branş öğretmenlerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada, öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi uygulamaları hakkındaki görüşlerinin belirlenerek kaynaştırma eğitimi uygulamalarının daha verimli hale getirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, "Kişisel Bilgi Formu" ve "Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşlerini Belirleme Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmada, ilkokullarda görev yapmakta olan sınıf ve branş öğretmenlerinin görüşleri incelendiğinde; yaş, medeni durum, öğrenim durumu, ailesinde engelli birey olup olmama, ailesinde engelli birey varsa engel türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmadığı görülmüştür. Buna karşın cinsiyet, branş, sınıf mevcudu, bulunduğu ilçe, kıdem yılı, kaynaştırma eğitimi uygulama süresi, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) eğitimi alıp almamasına, BEP eğitimi aldığı okulunda BEP geliştirme birimi bulunup bulunmamasına, BEP ile ilgili yeterlilik düzeyi, BEP hazırlarken çalıştığı okuldaki rehber öğretmen/psikolojik danışmandan, özel eğitim öğretmeninden, BEP geliştirme biriminden, okul idaresinden, RAM'dan, öğrenci velisinden destek alıp almamasına, öğretmenlerin kaynaştırma eğitiminin etkili bir eğitim olduğuna inanıp inanmamasına, öğretmenlerin sınıflarında kaynaştırma öğrencisi isteyip istememelerine, sınıflarında kaynaştırma öğrencisi olup olmamasına ve kaynaştırma öğrencilerinin yetersizlik türlerine göre ölçeğin bazı alt boyutlarında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Özel eğitim, Kaynaştırma eğitimi, Özel gereksinimli öğrenci

Special education is expressed as the application of different methods and education programs for students with special needs, the acquisition of the desired skills and the adaptation of these individuals to the society. Inclusive education is defined as students who differ significantly from their peers and receive education in the same environment with students with normal development in line with their needs. The importance of inclusive education is increasing day by day. The success of inclusive education is possible with teamwork. In this context, school administrators, teachers, Guidance and Research Centers (RAM), guidance teachers/psychological counselors, parents of mainstreaming students, students with normal development and their families have important duties. This research was conducted in Ankara province in the fall semester of the 2020-2021 academic year; It was carried out with the participation of class and branch teachers in primary schools randomly selected from among the official primary schools in Çankaya, Mamak and Altındağ districts. In this research, it is aimed to determine the opinions of teachers about inclusive education practices and to make inclusive education practices more efficient. In the research, descriptive survey model, one of the quantitative research methods, was used. The data of the study were collected using the "Personal Information Form" and the "Scale for Determining Teachers' Views on Inclusive Education". Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests were used in the analysis of the data. In the research, when the opinions of class and branch teachers working in primary schools are examined; It was observed that there was no significant difference according to the variables of age, marital status, education level, whether there is a disabled person in the family, and if there is a disabled person in the family. On the other hand, gender, branch, class size, district, year of seniority, duration of inclusive education, whether or not he received Individualized Education Program (IEP), whether there is an IEP development unit in the school where he received IEP education, the level of proficiency related to IEP, the level of proficiency in the school where he worked while preparing IEP Whether or not they get support from the guidance teacher/psychological counselor, special education teacher, IEP development unit, school administration, RAM, and the parents of the students, whether teachers believe inclusive education is an effective education, whether teachers want inclusive students in their classrooms, whether there are inclusive students in their classes and It was observed that there was a significant difference in some sub-dimensions of the scale according to the disability types of mainstreaming students. Key Words: Special education, Inclusive education, Student with special needs.