Okul psikolojik danışmanlarının kullandıkları etik karar verme modellerine göre etik kararlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul psikolojik danışmanlarının etik ikilem yaşadıklarında bir karar verme modeli kullanmalarının etik karar vermeleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Yasalar, mesleki etik ilkeler ya da sosyal ortam gibi bazı durumlar psikolojik danışmanın etik ikilem yaşamasına sebep olmaktadır. Okulda çalışan psikolojik danışmanların etik ikilem yaşadıklarında problem çözme basamaklarını içeren sistematik bir karar verme modeli kullanmalarının etik karar vermelerini kolaylaştırdığı belirtilmektedir. Araştırma Ankara, Kırıkkale ve Çorum illerinde çalışan 122 okul psikolojik danışmanı üzerinde yapılmıştır. Araştırmada Etik Durum Anketi ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Ölçme aracında yer alan dört boyut "ilkeli", "sonuç odaklı", "dengeli" ve "savunulabilir"dir. Bu dört boyut iki değerlendirici tarafından puanlanmıştır. Puanlayıcılar arası güvenirliğin belirlenmesinde Spearman Rho Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Ölçme aracında yer alan boyutlar olan "ilkeli", "sonuç odaklı", "dengeli" ve "savunulabilir" boyutlarına ilişkin olarak elde edilen Spearman Korelasyon Katsayıları sırası ile 0,85, 0,72, 0,95 ve 0,96 (hepsi için p<0,05) olarak elde edilmiştir. Korelasyon katsayılarının 0,70'ten yüksek olması pozitif ve yüksek düzeyde korelasyona işaret etmektedir. Dolayısı ile puanlayıcılar arası tutarlılığın yüksek düzeyde olduğu söylenebilir. Tüm katılımcıların kararları her iki değerlendirici tarafından da değerlendirmeye tabii tutulmuş ve analizlere dahil edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 26 paket programı kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: psikolojik danışma, etik ikilem, etik karar verme

The purpose of this study is to investigate the effect of using a decision-making model when experiencing ethical dilemmas on the ethical decision-making of school counselors. Laws, professional ethical principles, or social situations can cause psychological counselors to experience ethical dilemmas. It is stated that when school counselors experience ethical dilemmas, using a systematic decision-making model that includes problem-solving steps facilitates their ethical decision-making. The research was conducted on 122 school counselors working in Ankara, Kırıkkale, and Çorum provinces. The Ethical Situation Questionnaire and Personal Information Form were used in the study. The four dimensions included in the measurement tool are "integrity," "outcome-oriented," "balanced," and "defensible." These four dimensions were scored by two evaluators. Spearman's Rho Correlation Coefficient was used to determine inter-rater reliability. The Spearman Correlation Coefficients obtained for the dimensions "integrity," "outcome-oriented," "balanced," and "defensible" were 0.85, 0.72, 0.95, and 0.96, respectively (all p <0.05). Correlation coefficients above 0.70 indicate a positive and high level of correlation. Therefore, it can be said that inter-rater reliability is high. The decisions of all participants were evaluated by both evaluators and included in the analyses. SPSS 26 software package was used for data analysis. Keywords: psychological counseling, ethical dilemma, ethical decision-making