Erken yaşta evlendirilen erkeklerin evlilik deneyimleri: Van ili örneği

Abstract

Erken yaşta evlilikler dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi Türkiye'de de halen önemli bir toplumsal problem olmaya devam etmektedir. Kız çocukları daha fazla maruz kalmakla birlikte erkek çocuklar da bu evliliklerin diğer tarafını oluşturmaktadır. Erken yaşta evliliklerin devamlılığını sağlayan en temel araçlardan biri ilk olarak aile içinde sosyalizasyon süreciyle inşa edilen geleneksel toplumsal cinsiyet rolleridir. Genel olarak erken yaşta evlilikler kız çocukları özelinde çalışılmaktadır. Ancak erken yaşta evliliklere kız çocukları kadar olmasa da erkek çocukları da maruz kalmaktadırlar. Bu nedenler erken yaşta evlilikleri daha bütünlüklü olarak anlamanın yolu, erkek çocuklarının evlilik deneyimlerini anlamak ve onları bu sorunun çözümüne dâhil etmektir. Bu araştırmanın amacı, Van'da erken yaşta evlendirilmiş erkeklerin evlenme deneyimlerinin ve evlilik süreçlerinin nasıl gerçekleştiğinin, erkekliğin inşasında, aktarılmasında ve yeniden üretilmesinde ne tür toplumsal araçlar kullandıklarının ortaya konmasıdır. Araştırma, evlilik içerisinde erkeklik bilincinin nasıl inşa edildiğini sorunsallaştırırken bunun aile içi ilişkilerine ve bu ilişkilerin biçimlenmesine nasıl yansıdığını da ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu amaçla bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik araştırma deseni benimsenmiştir. 27 erkek ve eşleri olan 23 kadın ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Kadınlarla görüşmeler erken yaşta evlilik sorununun çözümüne daha bütünsel ve ilişkisel olarak katkı sağlayacağı ve kadınların erkekliğin inşasında nasıl bir rol oynadıklarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, erken yaşta evlenen erkekler, çocukluk dönemlerinde farklı biçimlerde de olsa kız çocukları gibi istemedikleri, onaylamadıkları bir evliliği yaşamak zorunda kalmış ve bu evliliğin bireysel sonuçlarını ağır bedeller –intihar etme düşüncesi, madde bağımlılığı, psikolojik sorunlar, duygusal yoksunluk- ödeyerek yaşamışlardır. Ancak cinsiyet temelli iktidar ilişkilerinin öznesi olan erkekler, kadınlardan farklı olarak erkekliğin onlara sunmuş olduğu imtiyazları kullanarak mağdur konumlarını ikinci evlilikler yaparak, eğitimlerine devam edip meslek sahibi olarak olumlu yönde dönüştürebilmişlerdir. Erken yaşta evlendirilerek yetişkin statüsü verilen, toplumsal ve bedensel bir inşa sürecinden geçen erkekler, evlilik içerisinde erkeklik konumlarını kadınlar ve çocuklar üzerinden inşa edip sürdürmeye çalışmışlardır. Anahtar Kelimeler: Erken Yaşta Evlilik, Erkeklik, Erkeklik Deneyimleri, Toplumsal Cinsiyet, Ataerkil Yapı

Early marriages continue to be a social problem in Turkey, as in many parts of the world. While girls are more exposed to early marriages, boys also form the other side of these marriages. One of the fundamental factors that sustain early marriages is gender roles within society. Masculinity and femininity, within the context of gender roles, are initially constructed during the socialization process within the family. To comprehensively understand early marriages, it is necessary to understand the experiences of boys who have been married at an early age and involve them in finding solutions to this issue. This study aims to investigate how men who marry at a young age in Van develop and maintain their idea of masculinity and also seeks to determine the societal factors that influence their behavior and shape their relationships. This research problematizes the construction of masculinity within marriage and attempts to reveal how it manifests in intra-family relationships. To achieve this goal, a qualitative research design known as phenomenological research design was adopted. In-depth interviews were conducted with 27 men who were married at an early age and 23 women who were their spouses. Interviews with women were conducted to contribute to a more holistic and relational understanding of the issue of early marriages and to reveal the role women play in the construction of masculinity. According to the research findings, men who married early were forced to enter into undesirable and disapproved marriages, similar to girls in some ways. They experienced the personal consequences of these marriages, such as heavy burdens, including thoughts of suicide, substance addiction, psychological problems, and emotional deprivation. It is imperative to acknowledge that men have utilized their social advantages to overcome their victim position in gender-based power dynamics. They have accomplished this by obtaining higher education, remarrying, and establishing successful careers. Nevertheless, it is crucial to recognize that women have been deprived of the same opportunities to utilize their social advantages similarly. Men who were granted adult status through early marriage underwent a demanding social and physical maturation process. In order to establish their masculinity within the context of marriage, men often exercise their dominance over women and children. Keywords: Early Marriage, Masculinity, Masculinity Experiences, Patriarchal Structure