Öğretmen Adaylarının Türkçe Kavramına İlişkin Metaforları

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının Türkçeyle ilgili algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (Fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü ve İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören 142 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri boşluk doldurmayı gerektiren ve tek sorudan ibaret olan bir formla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının metafor geliştirirken farklı bilgi alanlarını kullanabildikleri, karşılaştırma yapabildikleri ve yaratıcı düşünebildikleri anlaşılmıştır. Bu araştırma, ana dili temsil eden Türkçe kavramını ana dilin ilk elden öğreticileri olan sınıf öğretmeni adayları ile ikinci kademede bayrağı devralan Türkçe bölümü öğretmen adaylarının Türkçeye ilişkin metaforlarını belirleme amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda araştırma sürecine katılan ve kendilerinden veri alınan 142 lisans öğrencisi 55 geçerli metafor üretmiştir. Toplamda sınıf öğretmeni adayları 42, Türkçe öğretmen adayları ise 31 adet metafor üretmişlerdir. 55 metafordan 23 tanesi sadece sınıf öğretmenliği, 12 tanesi de sadece Türkçe öğretmeni adayları tarafından üretilmiştir. Geriye kalan metafordan 19'u ise her iki gruptaki katılımcılar tarafından söylenmiştir. Geliştirilen bu metaforlar "bir toplumu millet yapan bağlayıcı unsur olarak Türkçe, iletişim aracı olarak Türkçe, kurallı, etkileyici ve zengin yapısıyla Türkçe ve hayatımıza yön veren, kültürel aktarım aracı olarak Türkçe" gibi dört temel kategori altında toplanmıştır.

The aim of this study is to identify the student teachers' perception on Turkish by metaphors. Phenomenological design which is a qualitative method is used in the study. The study group consists of 142 student teachers in the Department of Turkish Education and the Department of Primary Education, Classroom Teacher Education Section in the Faculty of Education, Kırıkkale University. The data of the study was collected by a form containing only one question with filling the gaps. In the analysis of the study the descriptive analysis technique was used. As a result of the study, it is noted that when the student teachers are developing metaphors they could use different knowledge areas, they could do comparison and could think creatively. This research was carried out in order to determine metaphors of clasroom teacher candidates who were the firsthand educators of Turkish concept which represents main language and teacher candidates who to get hand over the flag from the others in second stage level. In this context, 55 valid metaphors were produced from 142 undergraduate students who participated in the study. In total, classroom teacher candidates produced 42 metaphors and Turkish teacher candidates 31 metaphors. While 23 items of 55 metaphors were achieved from only classroom teacher candidates, 12 metophors were achieved from only Turkish teacher candidates. The rest of them, 19 metaphors, were specied by two of them. The metaphors deveopled were classified in four main categories which are "Turkish as a connecting element in the turkish society to be a nation, as a means of communication; regular, expressive and rich structuce turkish and giving direction to our lives, means of cultural transmission".