Doğrudan Çeviri Yöntemleri ve Reddetme Söz Edimi Uygunlaştırıcıları

Abstract

Araştırmayla bir yandan Türkçede ve Fransızca reddetme söz edimi karşılaştırmalı bir bakışla betimlenmeye çalışılmakta, diğer yandan doğrudan olarak adlandırılan çeviri süreçlerine ilişkin veriler elde edilmeye çalışılmaktadır. Bunu yaparken, öncelikle çeviribilim, eşdeğerlik, çeviri süreçleri, edimbilim, söz edimleri ve özellikle de her iki dilde reddetme söz edimleri kısaca betimlenmektedir. Ardından, farklı kaynaklardan (roman, çizgi roman, Fransızca öğretimi amaçlı kitap, vb.) derlenmiş 171 reddetme amaçlı sözce üzerinde yapılan araştırmadan elde edilen 75 reddetme yumuşatıcısı üzerinde yürütülen araştırmanın verileri sunulmaktadır. Araştırma bir yandan özellikle genel sözdizimine uygun olmaları durumunda doğrudan çevrilebilen yumuşatıcılar bulunduğunu ortaya koyarken, öte yandan sözcelere belirteçlerin eklenmesinin bu özelliği ortadan kaldırdığını ortaya koymaktadır. Ayrıca sözcede dil düzeyini yansıtan biçemsel özellik belirleyicilerin doğrudan çeviriyi engellediği görülmektedir.

This study aims firstly to define Turkish and French speech act refusal in a comparative perspective, secondly to obtain findings for the translation process called direct. In doing so, it first tries to briefly identify key terms such as translation studies, equivalence, direct translation processes, pragmatics, speech acts and in particular the refusal in two languages. Then the data is presented from research conducted primarily on a corpus of 171 statements extracted from various media (novels, cartoon, FLE manual, etc.) to obtain the statements (75) called mitigators or softening to the speaker to spare his interlocutor. Research shows both that there are softening directly translatable if they obey the general syntax and these are no longer mitigators they contain an adverb. There are on the other hand mitigators untranslatable directly if they contain stylistic effects that reflect the language register.