Temel Eğitim Bölümü Öğrencilerinin Çocuk Haklarına Yönelik Bilişsel Algıları

Abstract

Bu araştırma, temel eğitim bölümü öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin bilişsel algılarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırma grubunu, ölçüt örneklem yöntemi ile belirlenmiş 174 temel eğitim bölümü öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, kelime ilişkilendirme testi ve odak grup görüşmesi aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmada edinilen verilerin analizleri, içerik analizi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Bu analiz doğrul tusunda, temel eğitim bölümü öğrencilerinin çocuk haklarına yönelik bilişsel algıları, sekiz farklı başlık altında kategorize edilmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde, katılımcıların çocuk haklarına ilişkin bilişsel algılarının, çocukların temel yaşam gereksinimleri olarak ele alınabilecek yaşama, güvenlik, kişi dokunulmazlığı ve vücut bütünlüğü gibi haklar olarak ifade edebileceğimiz negatif statü hakları çerçevesinde yoğunlaştığı görülmüştür. Diğer taraftan eğitim, seyahat ve sağlık hakkı gibi hakları ifade eden pozitif statü h aklar ve siyasi yaşama katılım, karar mekanizmalarına katılım, toplanma, dernek kurma hakkı ve vatandaşlık hakkı gibi haklar olarak ifade edilen aktif statü haklarına ilişkin sahip oldukları bilişsel algılarının, son derece dar bir kapsamı temsil ettiği görülmüşt ür. Araştırma sonucunda katılımcıların, çocuk hakları konusundaki algılarının ve farkındalık durumlarının geliştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Buradan hareketle lisans öğretim programlarına konu ile ilgili derslerin yerleştirilebileceği, bu derslerden ba ğımsız olarak lisans düzeyinde çocuk haklarının öğretimine yönelik çeşitli eğitim seminerlerinin, kulüp çalışmalarının ve projelerin yaygın bir biçimde gerçekleştirilebileceği önerisinde bulunulmuştur.

This study aims to investigate undergraduate students’ cognitive perceptions about the concept of children’s rights at the department of primary education. This qualitative research was carried out with 174 undergraduate students studying at the department of primary education. To determine the participants, criterion sampling technique was used. The research data were obtained through the word association test and focus group interview. In the process of analyzing the research data, content analysis method was utilized. During the data analysis procedure, cognitive perceptions for children's rights have been categorized under eight different titles. The findings reveal that the participants' cognitive structures related to children's rights were concentrated within the framework of the negative status rights that can be expressed as rights such as living, security, physical integrity and inviolability of the person as children's basic life needs. On the other hand, it was observed that the participants had a limited scope of cognitive perceptions related to positive status rights such as rights for education, travel, and health and active status rights such as rights for taking an active role in politics, establishing associations and citizenship. In the light of the findings of this study, it can be suggested that awareness of the undergraduate students related to children's rights must be increased by means of seminars, projects, and workshops.