Ankara tavşanında konjunktiva ile ilişkili lenfoid doku
Abstract
Bu çalışmada, Ankara tavşanında konjunktiva ile ilişkili lenfoid dokunun (Conjunctiva-associated lymphoid tissue, CALT) yapısı ışık ve elektron mikroskobik olarak incelendi. Araştırmada özel yetiştiricilerden sağlanan 10 adet sağlıklı, erişkin Ankara tavşanı kullanıldı. Asetik asit ile yapılan incelemede konjunktivanın lenfoid ve non-lenfoid bölgeler içerdiği gözlendi. Agregat lenf folliküllerinin nazolakrimal punktum çevresinde kümelendiği belirlendi. Histolojik olarak agregat lenf foliküllerinin epitele yakınlaştığı ve folikül ile ilişkili epiteli (Follicle-associated epithelium, FAE) oluşturduğu görüldü. Bu foliküller germinal merkez, korona, subepiteliyal dom bölgesi ve interfoliküler alanlardan oluşmaktaydı. Dom bölgesini örten FAE, kadeh hücresi içermeyen tek katlı yassı epitelden meydana gelirken; lenfoid yapı içermeyen bölge yapısında kadeh hücreleri bulunan yalancı çok katlı pirizmatik epitel ile örtülüydü. İnterfoliküler alanlarda ve folliküllerin dip kısımlarında yüksek endoteliyal venüllere rastlandı. İnce yapı düzeyinde, FAE’de elektron yoğun, ince ve dar bir sitoplazmaya sahip olan membranöz hücreler (M hücreleri) görüldü. Bu hücreler apikal membranında kısa ve düzensiz mikrofoldlar, sitoplazmasında vezikül ve vakuoller ile karakterizeydi. M hücrelerinin bazolateralinde ise lenfositler ve makrofajlar görüldü. Sonuç olarak, Ankara tavşanında CALT’ın, mukoza ile ilişkili lenfoid dokuların karakteristik özelliklerine sahip olduğu belirlendi. In this study; the structure of the conjunctiva-associated lymphoid tissue (CALT) of the Angora rabbit was analyzed by using light and electron microscope. Ten healthy adult Angora rabbits were used for this study, provided from private breeders. The examination performed using acetic acid revealed the presence of lymphoid and nonlymphoid regions in the conjunctiva. The aggregated lymphoid follicles were determined to be clustered around nasolacrimal punctum. Histologically, the aggregated lymphoid follicles were seen to become closely associated with epithelium and compose the follicle-associated epithelium (FAE). These follicles were formed by germinal center, corona, subepithelial dome region and interfolliculer region. The FAE covered by the dome region was consisted by the single layered squamous epithelium without goblet cells, whereas non-lymphoid region was lined by pseudostratified columnar epithelium with goblet cells. In the region of interfollicular and at the bottom of follicles, high endothelial venules were founded. Ultrastructurally, in the FAE, the membranous cells (M cells) were observed with thin and narrow electron dense cytoplasm. M cells were characterized by short and irregular microfolds in the apical membrane and their cytoplasm contained vesicles and vacuoles. At the basolateral surface of the M cells, lymphocytes and macrophages were seen. As a result, it was determined that CALT of the Angora rabbit possess the characteristic features of mucosa-associated lymphoid tissues