HUKUKUMUZDA KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ KAVRAMI VE KISTASLARI

Abstract

Hukukî anlamda kişi (şahıs-personne), hukukî ilişkilere taraf olabilen, hak sahibi ve yükümlü (alacaklı ve borçlu) olabilen hukuk öznesidir. Hukuk nazarında kişiler "gerçek kişiler" ve "tüzel kişiler" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Gerçek kişiler (hakikî şahıslar-personne physique), insanlardır. Günümüzün modern hukuk düzenleri cinsiyet, ırk, din, dil, vs. gibi farklar gözetmeksizin bütün insanları birer kişi olarak kabul etmektedirler. Tüzel kişiler (hukmî şahıs-personne morale) ortak bir amacın (gayenin) devamlı bir surette gerçekleştirilmesi amacıyla örgütlenmiş bulunan kişi ya da mal topluluklarıdır. Tüzel kişiler de kendi içinde kamu tüzel kişileri ve özel hukuk tüzel kişileri şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Kamu tüzel kişisi vasfına sahip olmanın da, kamu gücü ayrıcalıklarından yararlanma gibi bir takım önemli sonuçları vardır.Hukukumuzda başta devlet tüzel kişiliği olmak üzere, mahalli idareler, düzenleyici ve denetleyici kurullar, meslek kuruluşları gibi bir kısım idarelerin kamu tüzel kişisi olduğu konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Ancak öyle kuruluşlar da vardır ki, kamu tüzel kişisi olup olmadığı konusunda tartışmalar hala devam etmektedir. Bu çalışmada kamu tüzel kişiliğine sahip olmanın kıstasları üzerinde durduktan sonra, niteliği tartışmalı kuruluşlar bakımından öğretinin ve yargı yerlerinin yaklaşımları aktarılmaya çalışılacaktır

Legal meaning of person, may be the subject of law, which can be a party a legal relations, rights holders and duty (creditors and debtors). In the eyes of the law, persons are divided into two; as a “real person” and “legal persons”. Person (natural person - personne physique), is the people. Present-day modern legal system has accepted as a person in the people, regardless of the differences of gender, race, religion, language, etc. Public entity (personne morale) is persons or community of goods, who organized themselves in order to realize a permanent common goals. Legal entities are also divided within itself as a “public entities” and “private legal entities”. Having a characteristic of public corporate entities has an important consequences such as privilege for benefiting from public power. There isn’t any doubt about that in our legal system, governmental legal entities, local administrations, regulatory and supervisory bodies, professional organizations have public corparate entity status. However, the debate still continues about the public entity status of the some organizations. In this study after standing on the criteria of having a public entity, we will described in terms of the controversial nature of the some organizations with the approach of the doctrine and judiciary