Dîvânü Lûgat-it-Türk’te Kadın Ve Kadına İlişkin Unsurlar

Abstract

Kaşgarlı Mahmud’un 11. yüzyılda Karahanlı dönemi içerisinde kaleme aldığı “Dîvânü Lügâti’t-Türk” adlı eseri, Türk dilinin ve kültürünün üstünlüğünü ortaya koymak amacıyla yazılmış bir eserdir. Söz konusu eser yalnızca bir sözlük çalışması olmayıp aynı zamanda Türk tarihine, coğrafyasına, mitolojisine, geleneklerine ve felsefesine ilişkin zengin bilgiler içeren, o döneme ışık tutan bir kültür mutfağı olarak da dikkatleri üzerinde toplar. Bu yönleriyle eser, pek çok alanda farklı bakış açılarıyla incelenebilecek bir metin özelliği ile karşımızdadır. Bir milletin geçmişten günümüze taşıdığı kodların izlerini “Dîvânü Lügâti’t-Türk” ten hareketle takip etmek mümkündür. Bu dikkatle biz, bu makalemizde, toplumun temel taşı olan, etiyle, kemiğiyle var olan, nefes alan kadının, daha dar bir söylemle Türk kadınının söz konusu dönem içerisindeki yerini; kadın-erkek ilişkileri, eski Türk aile yapısı, evlilik, doğum, kadına ait süs ve kılıkkıyafet unsurlarından hareketle belirlemeye ve bir bakıma günümüz kadınının atası olan söz konusu kadın tipinin çağlar öncesindeki görünümünü, yaşayış tarzını gözler önüne sermeye çalışacağız.