Yabancıların Türkiye'de ikamet ve seyahat özgürlüğü

Abstract

Türkiye'de yabancıların ikamet ve seyahat özgürlüğü, Anayasa hükmü gereği uluslararası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanmaktadır. Bu konudaki temel kanun 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'dur. Bu kanunla, yabancıların ikametleri ile ilgili güncel sorunlara cevap verme hususunda yetersiz kalan 1950 tarihli Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile birlikte Pasaport Kanunu'nun yürürlükte olan bazı hükümleri uygulanmaya devam etmektedir. Yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin kanuni düzenlemelerin yapılmasının yanı sıra Türkiye, bu konu ile ilişkili pek çok uluslararası sözleşmeye de taraftır. Bu sözleşmelerin hükümleri, Anayasa hükmü gereği iç hukukun bir parçası haline gelmiştir. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin önemli yenilikler ve değişiklikler yapılmıştır. Yabancıların ülkeye yasal olarak giriş şartları, ülkeye girişin engelleneceği haller, vize muafiyeti sağlanacak haller detaylı olarak düzenlenmiştir. Eski kanunda yer almayan ikamet izni türleri, bu kanunda tek tek düzenlenmiştir. Bunlar kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni ve insan ticareti mağduru ikamet iznidir. Her bir ikamet izni türünün kapsamı, şartları, iptal, uzatmama ya da ret sebeplerine detaylı olarak yer verilmiştir. Bu çalışmada, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hükümleri başta olmak üzere, yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin Türk hukukundaki sınırlama ve düzenlemeler incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Yabancı, İkamet, İkamet ve Seyahat Özgürlüğü, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Vize, Pasaport, İkamet İzni.

Freedom of residence and travel of foreigners in Turkey, as required by provision of Constitution, can be limited by law and in accordance with the international law. The fundamental law on this subject is The Law on Foreigners and International Law numbered 6458. By this law, Law on the Residence and Travel of Foreigners in Turkey dating back to 1950 which is insufficient in responding to current problems have been abolished. Some provisions being in force of Passport Law are being enforced with The Law on Foreigners and International Protection. Besides making legal regulations relating to residence and travel of foreigners, Turkey is party to many international conventions relating to this subject. As required by provision of Constitution, the provisions of this conventions have become part of domestic law. Significant changes and innovations relating to residence and travel of foreigners have been made by the Law on Foreigners and International Protection. Entry requirements of foreigners to the country legally, situations in which entry to the country is restrained, visa exemptions have been regulated in detail. Residence permits not regulated in previous law, have been regulated one by one in this law. These are short term residence permit, family residence permit, student residence permit, long term residence permit, humanitarian residence permit and victims of human trafficking residence permit. In this study, particularly regulations of the Law on Foreigners and International Protection, restrictions and regulations relating to residence and travel of foreigners in Turkish law will be examined. Keywords: Foreigner, freedom of residence and travel, the Law on Foreigners and International Protection, visa, passport, residence permit.