Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a göre uyuşmazlıklar için öngörülen çözüm yolları

Abstract

İktisadi, sosyal ve teknolojik alandaki gelişmelere paralel olarak serbest piyasa ekonomisinin değişen ve gelişen koşullan karşısında tüketicinin; evrensel kabul görmüş 'lakları olan sağlık ve güvenliğinin, ekonomik çıkarlarının korunması, zararının tazmin edilmesi, aydınlatıcı ve eğitici önlemlerin alınması, çevrenin korunması, temsil edilmelerinin ve görüşlerinin bildirilmesi için örgütlenmelerinin desteklenmesi için gerekli ortamın ve buna uygun hukuksal alt yapının oluşturulması gerekli hale gelmiştir. Tüketicinin korunması ve ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözüm yolarının ne olacağı konusu günümüzün en önemli problemlerin birisidir. Önceden de Türk hukukunda tüketicinin korunmasıyla ilgili hükümler var olmakla birlikte, bunlar yeterli değildi. Bu nedenle 4077 sayılı "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" 08.03.1995 tarihinde yürürlüğe girmiş ve daha sonra yaşanılan eksiklikleri gidermek amacıyla 4822 Sayılı "Tüketicinin Koaınması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 14.03.2003 yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmada, ilk olarak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun uygulama alanı ve getirdiği yenilikleri ele alarak, tüketicinin haklan ve türlerinin neler olduğu üzerinde duracağız. İkinci olarak, söz konusu kanunla ülkemizde oluşturulan kurumsal yapılanmaları ve düzenlemeleri inceleyeceğiz. Son olarak, tüketiciler ve satıcılar arasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar için, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" da öngörülen çözüm yollan değerlendirilecektir. Bu yasaya göre satıcılar kusurlu mal ve hizmet satmaktan dolayı sorumludur ve sorumluluğun şartlan; Satıcının mal veya hizmeti teslim etmiş olması, malm veya hizmetin kusurlu (ayıplı) olması, kusurun görünmemesi, tüketicinin kusurları bilmemesi, kusurların sözleşmenin meydana geldiği anda var olması ve sorumluğun sözleşme ile kaldınlmamış olması şeklinde yasada belirtilmiştir. Bu şartlann var olması halinde ise tüketicinin, sözleşmeyi fesih edebileceği, ücretten indirim talep edebileceği, malların onanlmasını isteyebileceği ve son olarak mal veya hizmetin değiştirilmesini isteyebileceği şeklindeki seçimlik haklara sahip olduğu, ayrıca tüketicinin zararlannın tazminini isteyebileceği ve tüketicinin bu isteklerine karşı imalatçı- üretici. satıcı, bayi, acenta, ithalatçı ve lO.maddenin beşinci fıkrasına göre kredi verenin miiteselsilen sorumluluğu yasada belirtilmiştir.

In response to free market economy's changing and progressing conditions that have been occuring in parallel to social, economic and technological advances.lt is necessary to protect universally accepted basic rights of consumers. These rights include health and security, economic.benefits, compensatin of losses, information of products and services and protection of environment. It is also necessary to create suitable environment and legal structure so that consumers can establish organizations to represent themselves and express their ideas. Today, protecting consumers rights and resolving disputes between consumers and sellers are one of the most important issues. Even if there were some rulings regarding the protection of consumers in Turkish law, these were not adequate. Because of this, "Law on Protection of Consumers" (Law No: 4077) was issued on 03.08.1995. However, some shortcomings in its application were experienced and "a revised law on protecting consumers"' (Law No: 4822) was issued on 03.14.2003 to eliminate these shortcomings. In this study, firs it will be focused on the consumers rights and their types by examining Law on consumer protection. Second, institutions and regulations that have been created as a result of the implication of this law will be eamined. Finally, solutions that this law offers to resolve potential disputes between consumers and sellers will be assessed. According to this law, sellers are liable forselling defective product or services. For them to be liable, the following conditions must be met: the product or service must be delivered to the consumers, Tne product or service must be defective, the defect must not be visible, the consumers must not know that the product or service is defective at the time of purchasing and the defect must exist at the time of the contract and the liability of the seller regarding the defect must not be waived in the contract. When the conditions exist, the consumers may choose to cancel the contract, reduce the price, request the seller to repair the defective product and ask the seller to replace the defective product or service. The consumer may apply only one of those options. In addition, the consumers may ask the seller to compensate his or her losses. It is indicated in the law that the manufacturer, agent, branch, exporter and according to the 5 th paragrapt of article 1 0, the creditor are liable to meet the above mentioned demands of the consumer.