Ataç Dergisi üzerine bir inceleme yüksek lisans tezi

Abstract

AYDIN GÜMÜŞ Özlem, Ataç Dergisi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 2017. Ataç Dergisi Üzerine Bir İnceleme isimli çalışmamıza 1962-1964 yılları arasında düzenli olarak yayımlanan Ataç dergisini zemin yaptık. Ataç Kitabevi'nin aylık dergisi ibaresiyle yayın dünyasında aylık periyodlarla yerini alan Ataç dergisi farklı türlere yer veren geniş yelpazesine rağmen şiir ağırlıklı bir dergidir. Dergiler arasında kısa süreli yaşamına tezat, pek çok hedefi omuzlamış bir yayın olarak belirir. Dergi, Türk siyasî tarihinin büyük ve köklü değişimler yaşadığı, Türk şiirinin en önemli hareketlerinden olan Toplumcu Gerçekçilik ve II. Yeni'nin mücadele verdikleri bir dönemde, Toplumcu Gerçekçiliğin yeniden canlanmasında ve sanat ortamındaki yerini sağlamlaştırmasında etkin bir rol üstlenmiştir. Ataç, sanatsal yönü kadar Marksist-Sosyalist çizgide önerdiği yönsemeleriyle de fikrî yönü baskın bir dergi olarak kültür ve sanat ortamını renklendirmiştir. Derginin sanatsal ve düşünsel arka plânı, Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) ve Realizm gibi akımlarla da şekillenmiştir. Dergi, sayfalarında Hasan Hüseyin Korkmazgil, Behçet Necatigil, Şükran Kurdakul, A. Kadir,? Sabri Altınel, Ceyhun Atuf Kansu, Oktay Rıfat, Tevfik Akdağ gibi pek çok kıymetli isme yer vermiş, aynı zamanda yeni sanatçılara sayfalarını açarak ardından gelen edebî ortamın oluşumuna zemin teşkil etmiştir. Ataç dergisi üzerine bu çalışmamız Giriş ve Sonuç dışında dört ana bölümden oluşmaktadır. Araştırmamızın Giriş bölümünde Ataç dergisinin ve Ataç Kitabevi'nin sahibi Şükran Kurdakul'un yaşamı ve eserleri hakkında bilgi verdik ve derginin yayımlandığı yıllar arası siyasî, sosyal ve edebî ortamı ana hatlarıyla özetledik. Birinci bölümde Ataç dergisinin tarihçesini, çıkış amacını, mizanpaj özelliklerini ve yazar-şair kadrosunu verdik. İkinci bölümde Ataç dergisinin kronolojik dizinini ve oluşturduğumuz yazar soyadına göre dizini sunduk. Üçüncü bölümde Ataç'ta yayımlanan yazıları türlere göre sırladık ve yazıların özetlerini verdik. Dördüncü bölümde Ataç dergisinde genel olarak üzerinde durulan sinema ve tiyatro sanatlarına dair metinlerin analizlerini sunduk. Sonuç bölümünde hedeflerini gerçekleştirme bakımından derginin başarısını değerlendirdik. Edebiyatımızda bir dönemin daha netleşmesi adına, 1961 Anayasasının özgürlükçü ortamında edebiyat dünyamıza dâhil olan Ataç dergisini çalışmamıza temel alarak Türk edebiyatının tarihî bir çerçeve içerisindeki bütünlüğüne katkı sağlamaya çalıştık. Anahtar Sözcükler: Ataç Dergisi, Toplumcu Gerçekçilik, Marksizm

AYDIN GÜMÜŞ Özlem, a Research on Ataç Journal, Master's Thesis, Kırıkkale 2017. We used Ataç Journal, that was regularly published between 1962-1964 years, as a base in our study that's called a Research on Ataç Journal. Ataç journal which monthly hits the shelves with the expression "monthly journal of Ataç Bookstore" is a journal that consists of mainly poetry although its wide rage of different types. It appears as a publication that overcomes plenty targets although its short life among other journals. In the period, when had changed radically of Turkish political history, when had struggled to survive Socialist Realism and the Second New that are the most significant movements of Turkish poetry, the journal had played an active role in reviving Socialist Realism and securing its position in the art environment. Ataç had livened the culture and art environment up as a journal that intellectually dominated with its tendencies suggested in the line of Marxist and Socialist as well as its artistic ways. The artistic and intellectual background of journal had taken form with the trend such as Existentialism and Realism. The journal had given wide coverage to plenty precious artists such as Hasan Hüseyin Korkmazgil, Behçet Necatigil, Şükran Kurdakul, A. Kadir, Sabri Altınel, Ceyhun Atuf Kansu, Oktay Rıfat, Tevfik Akdağ in its pages, also had contributed the generation of following literal environment by opening its pages to new writers. Our study on Ataç Journal consists of four chapters excluding introduction and conclusion. In the introduction chapter of our research, we informed about Şükran Kurdakul who was the owner of Ataç Journal and Bookstore also we examined the political, social and literal environment between the years when the journal had been published. In the first chapter, we mentioned the history of Ataç Journal, the aim of its occurrence, the features of its page-setting and its writer - poet team. In the second chapter, we presented the chronological index that is prepared according to the surnames of the writers of Ataç Journal. In the third chapter, we ordered the writings that was published at Ataç Journal by types and we summarised the writings. In the fourth chapter, we presented the analysis of texts based on the arts of Cinema and Theatre which were generally emphasised in the Ataç Journal. In the conclusion, we evaluated the success of the journal in terms of achieving its targets. In order to become apparent a period more in our literature, we tried to contribute the integrity in a historical frame of Turkish Literature by basing Ataç Journal that was included to our Literary World in the libertarian environment of 1960 constitution. Keywords: Ataç Journal, Socialist Realism, Marxism