Burhan Cahit Morkaya'nın harf inkılabına kadar yayınladığı romanları üzerine bir inceleme

Abstract

ÖZET Burhan Cahit Morkaya, 1892 yılında İstanbul doğmuştur. Lise tahsilini Mercan İdadîsi'nde, yüksek öğrenimini Mekteb-i Mülkiye'de tamamlayan yazar, yaşamı boyunca memuriyette hiç bulunmamıştır. Burhan Cahit, 1946 seçimlerinde meclise girmiş, askerlik probleminden dolayı, seçim mazbatası 1947'de Meclis tarafından reddedilmiştir. Yazarın edebiyata ilgisinin ne zaman başladığı bilinmemekle birlikte gazeteciliği, Mülkiye'deki öğrencilik yıllarında başlamıştır. Yazar, 1909'da başlayan gazeteciliğini, 1946 yılına kadar hiç ara vermeden devam ettirmiştir. Yeni Gazete, Servet-i Fünûn, Vatan, Son Posta, Milliyet gibi gazetelerde çalışan yazar, Karagöz, Millet, Milliyet ve Köroğlu gazetelerini ise çıkartan Burhan Cahit'in yazı hayatı, gazetecilik ve romancılık olarak ikiye ayrılır. Gazetecilik yazar için asıl iş, romancılık ise gazetecilikle birlikte yürütülen bir iştir. Yazarın çıkartmakla övündüğü Köroğlu gazetesi, onun yazı hayatının son durağıdır. Burhan Cahit, 1949'da bir kalp rahatsızlığından dolayı vefat etmiştir. Yazar, evvela gazeteci, sonra romancıdır. Sayıları kırka yaklaşan romanları ile çıkarttığı ve idare ettiği gazetelerde yayınladığı binlerce makalesiyle Burhan Cahit, tarihî bir şahsiyettir. Çalışmamız, yazarın, Harf İnkılabı' ndan önce neşredilmiş olan yedi romanının incelenmesi ve değerlendirilmesine ayrılmıştır. Çalışmamız, üç bölümden oluşur. İlk bölümde, Burhan Cahit'in hayatı hususî hayatı, gazeteciliği, milletvekilliği, sanat ve edebiyat görüşü ana çizgileriyle incelenmiştir. İkinci bölümde, yazarın yedi romanı, olay örgüsü, tema, şahıs kadrosu, mekân, zaman bakımından değerlendirilmiştir. Üçüncü bölüm ise ikinci bölümde yapı unsurları incelenen yedi eser, kelime, cümle ve üslup bakımından değerlendirilmiştir. s Sonuç kısmı ise inceleme sonunda ulaşılmış bilgilerin öz cümlelerle verilmesine ayrılmıştır. Kaynakça kısmında ise Burhan Cahit'in incelenen eserlerinin tam künyesi verilmiş, istifade edilen kitaplar ve makaleler belirtilmiştir. II

ABSTRACT Burhan Cahit Morkaya was born in Istanbul in 1892. He finished Mercan High School. Then he went to Mekteb-i Mülkiye. He never became a state official. He was elected for the Grand National Assembly in 1946, but he was rejected by the Assembly due to the problem of the military service. Although it is not clear when his interest in literature began, we know that his journalist carrier went back to his Mülkiye days. Journalism constitutes the central element of his carrier as writer. He began to work as a journalist in 1909, and without a break, he continued to work until 1946. He wrote for Yeni Gazete, Servet-i Fünûn, Vatan and the like, and he published Karagöz, Millet, Milliyet and Köroğlu. We can divide his life as an author into two part; journalist and novelist. Journalism was his main job, however, novel was a secondary interest subordinated to the journalism. Köroğlu newspaper was final stage in his authorship. He died in 1949 due to heart attack. As have already pointed out he was a journalist firstly and a novelist secondly. If we look at his forty novels and thousands of articles published in the different newspapers, we can see that he was an historical figure. Our study analyzes and evaluates his seven novels that were published before the Alphabet Reform. The study consists of three parts. The first part figures out his life, journalism, membership of the Grand National Assembly, and conception of art and literature. The second part analyzes his seven novels with respect to events, theme, heroes, space and time. The third part examines the novels in question in regards to style, sentence and word. The last part discuss the findings in brief. The bibliography part contains the full editorial references of the novels along with the references that were used in the study. Ill