Sosyolojik bakış açısıyla Ortadoğu, terör ve Türkiye

Abstract

Ortadoğu, insanoğlunun yeryüzünde yaşamaya başladığı, medeniyetlerin doğup geliştiği en eski toprak parçasıdır. Kadim medeni toplumlar, Sümerler, Asurlar, Babiller, Akadlar, Antik Mısırlılar bu bölgede yaşamışlardır. İbrahimi dinler yani Musevilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlık Ortadoğu'da doğup dünyaya yayılmıştır. Siyasal ve sosyal deviminlerin hızla gelişmesi nedeniyle Ortadoğu bölgesinde kültür alışverişleri ve menediyetlerin karşı karşıya gelmesi kaçınılmaz olmuştur. Ani gelişen olaylar ve toplumlar arasındaki büyük kültür ve anlayış farklılıkları büyük savaşları beraberinde getirdiği gibi savaşacak kadar güçlü olmayan grupların kendini ifade etme, güçlü olana karşı koyma ve varolma mücadelesinin bir yöntemi olarak terörizm de ilk olarak Ortadoğu coğrafyasında baş göstermiştir. Türkiye her ne kadar batılılaşmayı isteyen ve bu yönde büyük adımlar atmış bir ülke olsa da, bulunduğu coğrafya açısından, tarihi, siyasi, kültürel ve sosyal bağları nedeniyle Ortadoğu bölgesi ile bağlaşık bir yapı içerisindedir. Bu nedenle Türkiye'de ki toplumsal olaylar ve terör, Ortadoğu'da yaşanan siyasi, sosyal gelişmeler ve terör olaylarından bağımsız olarak düşünülmemekte ve değerlendirilmemektedir. Türihi süreçte tüm dünyayı etkisi altına alan olaylar Ortadoğu'ya da nüfuz etmiştir. Bu olayların en önemlilerinden biri de sanayi devrimidir. Sanayileşmeyle birlikte insanların yaşam tarzları, ihtiyaçları ve anlayışları değiştiği gibi devletlerin de endüstriyelleşmeden kaynaklı yeni ve acil ihtiyaçları olmuştur. Kömür, petrol ve insan gücü bu ihtiyaçların en önemlileridir. Sanayi devriminin yaşandığı Batılı devletler kömüre, petrole ve insan gücüne sahip olmak için bu emtiyaların bulunduğu Afrika ve Asya kıtalarındaki devletlere saldırmışlar ve sömürgeleştirmişlerdir. Yeni oluşan durumda Batılı toplumlar endüstriyel ihtiyaçlarını Doğu'dan karşılarken burada yani Doğu'da yaşayan insanların düşüncelerini ve kararlarını dikkate almamışlardır. Bu da Afrika'da ve Asya'da yaşayan birçok toplumda aşağılanma ve ikinci sınıf insan konumuna düşme algısını oluşturmuştur. Afrika ve Ortadoğu merkezli pekçok terör örgütünün kuruluş felsefesinin temelinde emperyalist devletlere veya Batı'nın kendilerine dayattığı düzene karşı gelme saiki yatmaktadır. Terörizmin aşırı ırkçı yaklaşımlardan kaynaklı ikincil devletler tarafından desteklenen oluşumları da mevcuttur. Aşırı ırkçı veya ideolojik yaklaşımlı terör örgütlerinin beslendiği ana kaynak sosyal yapı bozuklukları ve düzensizliklerdir. Gelir dağılımındaki adaletsizlikler, devletin bazı bölgeleri ihmali, feodal yapı, aşiret sistemi ve kabilecilik, mezhepsel farklılıkların körüklenmesi terörizme etken olan diğer önemli olgulardır. İster birinci durumdakine benzer emperyal devletlerin işgalleri ve sömürüleri kaynaklı olsun ister sosyal yapı bozukluklarından kaynaklı olsun her iki durumun da terörizme dair örnekleri Ortadoğu bölgesinde fazlasıyla mevcuttur. Ortadoğu'nun kontrol altında tutulması, yer altı ve yerüstü zenginliklerinin kullanımı amacıyla bölgenin siyasi ve sosyal yapısı emperyal devletler tarafından karmaşık bir hale sokulmaktadır. Bölgeye müdahaleyi meşrulaştırmak amacıyla da terörizm bir araç olarak kullanılmaktadır. Ortadoğu toplum yapısının her yönüyle karmaşıklığı terörizmin doğması ve gelişmesi için oldukça uygun ortamlar hazırlamaktadır. Türkiye bulunduğu coğrafi konum ve Ortadoğu ve Asya ile olan coğrafi, siyasi, sosyal ve kültürel bağı nedeniyle Ortadoğu'da yaşanan terörizmden büyük ölçüde etkilenmekte kendi sınırları içerisindeki ayrılıkçı ırkçı unsurların terör faaliyetleri ile mücadele etmektedir. Anahtar Sözükler: Ortadoğu, Türkiye, Din, Siyaset, Terörizm

The Middle East is the oldest inhabited region in the world, and has seen the emergence and development of many civilizations. The region has hosted such ancient civilized societies as the Sumerians Assyrians, Babylonians, Akkadians and ancient Egyptians, and the Abrahamic religions of Judaism, Christianity and Islam were all born out of the Middle East before spreading to the rest of the world. The rapid political and social mobility in the Middle East meant that cultural exchanges and civilizational encounters were inevitable. Unexpected events and vast cultural and perceptual differences between societies have resulted in large-scale wars in the Middle East, which was also the birthplace of terrorism as a means of self-expression, resistance against powerful actors, and survival on the part of groups that lacked the power to engage in conventional warfare. Turkey is a country that is aiming to Westernize, and that has taken many significant steps in this direction, but remains connected to the Middle East via its historical, political, cultural and social ties due to its geographical location. Accordingly, social activities and terrorist attacks in Turkey are not considered or evaluated independently of political and social developments and terrorism in the Middle East. The Middle East has long been affected by global historical events, one of the most important of which was the Industrial Revolution. Industrialization changed the lifestyles, needs and mentalities of the people, and states came to develop new and urgent needs as a result of industrialization, with coal, oil and manpower being the most important of these needs. The Western states that had entered the Industrial Revolution sought to acquire coal, oil and a human workforce, leading them to attack and colonize states on the African and Asian continents where such commodities were in abundance. Accordingly, Western societies used the East to meet their industrial needs, with no consideration of the ideas or desires of the people living there. This led to feelings of humiliation and being treated as second-class citizens in many African and Asian societies. The founding philosophy of many terrorist organizations based in Africa and the Middle East are based on the idea of resistance against the imperialist powers and the impositions of the West upon their societies. There are also terrorist organizations that were based on racism and that were supported by other states. Both racist and ideology-oriented terrorist organizations draw mainly upon social ills and irregularities. Income inequality, the neglect of some regions by states, feudal structures, social organization in the form of clans and large families, and the politicization of religious differences are other important factors that have affected terrorism. Whether they have their origins in occupation and colonization by imperialist powers or in social ills, examples of both types of terrorism are abundant in the Middle East. The imperialist powers have an interest in maintaining political and social instability in the Middle East as this allows the region to be kept under control and permits the continued exploitation of its mineral and other resources. Terrorism is also used as justification for interventions in the region. The complicated social structures in the Middle East provide a fertile ground for the emergence and development of terrorist organizations. As a result of its geographical location and its geographical, political, social and cultural ties with Asia and the Middle East, Turkey is deeply affected by terrorism in the Middle East, and is engaged in fights against terrorist attacks by separatist and racist groups within its own borders. Key Words: Middle East, Turkey, Religion, Politics, Terrorism