Demokrasi teorisi ve Türkiye'de demokrasiye geçiş süreci

Abstract

Bu çalışma, demokrasi teorisini detaylı olarak ele alarak, Türkiye'de demokrasinin tarihsel gelişimini ve sonrasında ortaya çıkan demokrasiye geçiş sürecini teoride ve pratikte incelemek amacıyla yapılmıştır. Demokrasi son zamanlarda en çok kullanılan kavramlardan biri olmakla beraber, anlamının tam olarak anlaşılamaması dolayısıyla kavram kargaşasını beraberinde getirmiştir. Demokrasi en basit tanımı ile "halk yönetimi" olarak algılansa da temelde "azınlık haklarıyla sınırlandırılmış çoğunluk yönetimine, serbest ve adil seçim usullerine ve en nihayetinde iktidarın seçim yoluyla devredilmesine" dayanmaktadır. Eski Yunan'da ortaya çıkan, 18. yüzyılda bir takım gelişmelerle kendini göstermeye başlayan ve İkinci Dünya Savaşı'nın ardından tüm dünyaya yayılan demokrasi, daha iyi bir alternatifi ortaya koyulmadığı sürece en iyi yönetim biçimidir. Ancak, demokrasi sahip olduğu unsurların eksiksiz uygulandığı yerde gerçek anlamda var olabilir. Türkiye'nin demokrasi serüvenine bakacak olursak; bu süreç Osmanlı İmparatorluğu'nda ortaya çıkan hareketlenmeler ile başlamıştır. Ardından Cumhuriyet dönemi ile halka, kendini yönetecek kişiyi seçebilme gücü verilmiş ve birtakım demokratik gelişmelerle devam etmiştir. Esasen demokrasiye geçiş ise 1945-1950 arası gerçekleşmiştir. Bu süreçte meydana gelen dış ve iç etkenlerin birbirleriyle etkileşim içerisinde bulunması sonucunda Türkiye tek parti yönetimini arkasında bırakarak çok partili hayata geçmiştir. Halk bu dönemde kendinde, kendi kararlarına göre istedikleri kişiyi seçebilecek gücü ve bilinci görmüştür. Anahtar Kelimeler: Demokrasi, Osmanlı'da Demokrasi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası- Serbest Cumhuriyet Fırkası Deneyimi, Çok Partili Hayata Geçiş

In this study, the theory of democracy by addressing in detail the historical development and the transition to democracy emerged after democracy in Turkey was carried out to examine the theory and practice. Although democracy is the most used concept of recent times, its meaning has not been fully defined and it has brought meaning chaos together. Although democracy is perceived as a popular will with the simplest definition, it is mainly based on free and fair elections procedures, which are limited to minority rights, and ultimately to the transfer of power by election. Democracy, which first emerged in ancient Greece, began to show itself with a number of developments in the 18th century and spread to the whole world after the Second World War. And democray is the best form of governence unless a better alternative is produced. But democracy can exist in a real sense where its elements are fully implemented. If we look at the history of democracy in Turkey has started this process with the mobilisations appeared on the Ottoman. Then, with the Republican period people have the power to choose the person who will manage themselves and continued with some democratic devolopments. The transition to democracy in the true sense took place between 1945-1950. As a result of this process in the presence of external and internal factors interact with each occurring in Turkey, leaving behind the single-party manage and multiparty history to life. During this period, the people saw in themselves the power and consciousness to choose the person they want according to their own decisions. Keywords: Democracy, Democracy in Ottoman, Progressive Republic Party- Liberal Republic Party Experience, Transition to Multi-party Political Life