Akademik personelde kuşaklararası iş etiği algısının işyeri sapma davranışları ile ilişkisi

Abstract

İşgörenlerde iş etiği bilincinin oluşması, işgörenlerin kasıtlı olarak yaptıkları, mensup oldukları organizasyona ve/veya üyelerine zarar verebilecek olan işyeri sapma davranışlarını sergilemeleri açısından aleyhine bir etki oluşturduğu düşünülmektedir. İş etiği kavramının iş yaşamının düzenlenmesindeki katkısının yadsınamayacağı gibi yıllardan beri süre gelen öneminin yanında giderek algılanmasında farklılaşmalar meydana gelmiştir. İş etiği algısındaki bu farklılaşma akademik etik bazında ele alınacak olup tezin amacı; günümüz şartlarında çalışma hayatını birlikte yürütmek durumunda olan farklı kuşaklardaki akademisyenlerin iş etiği algılarını ve bu algıların işyeri sapma davranışlarıyla olan ilişkisini incelemektir. Amaç doğrultusunda demografik değişkenlerin olduğu 7 soru, akademik etik değerler ölçeği ve işyeri sapma davranışları ölçeği kullanılarak hazırlanan anket formu Ankara ve çevre illerindeki devlet üniversitelerinde çalışmakta olan 472 akademisyene uygulanmıştır. Anketten elde edilen veriler SPSS 21.0 İstatistik paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Analizler sonucunda akademik etik değerlerin alt faktörü olan bilimsel araştırmaya yönelik değerlerde kuşaklararası farklılık bulunmuş olup farklılığın Sessiz Kuşak akademisyenlerinin Bebek Patlaması, Y ve X kuşaklarından daha düşük etik değerlere sahip olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Akademik Etik değerlerin diğer bir alt faktörü olan Meslektaşa Yönelik Değerlerde de kuşaklararası farklılık bulunmuş olup; farklılığın sebebi Sessiz Kuşak akademisyenlerinin X ve Y Kuşaklarından, X Kuşağının da Bebek Patlaması Kuşağından farklı olmasından ileri geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Meslektaşa Yönelik Değerlerde en yüksek etik değerlere sahip olan Sessiz Kuşak olurken sırasıyla Bebek Patlaması, Y ve X kuşakları takip etmiştir. İşyeri Sapma Davranışlarının alt faktörü olan Zamanı Verimsiz Kullanmaya yönelik işyeri sapmasında da kuşaklararsı farklılık bulgusuna ulaşılmış olup; farklılık Y Kuşağının X ve Bebek Patlaması kuşaklarından daha fazla İşyeri Sapması Değerine sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Zamanı verimsiz kullanmaya yönelik işyeri sapmasında en yüksek değeri alan Y Kuşağı olurken; Sessiz, X ve Bebek Patlaması kuşağı onu takip etmişlerdir. Akademik Etik Değerler ile İşyeri Sapması ana değişkeni arasında istatistiki olarak anlamlı orta negatif ilişki bulunmuştur. Aynı şekilde Akademik Etik alt faktörü olan Çalışılan Kuruma Yönelik Değerler ile İşyeri sapma davranışları alt faktörü olan Örgüte Yönelik İşyeri Sapması arasında istatistiki olarak anlamlı orta negatif ilişki bulunmuştur. Akademik Etik Değerler ve İşyeri Sapmasının diğer alt faktörleri arasında ise istatistiki olarak anlamlı zayıf negatif ilişki tespit edilmiştir.

It is thought that workplace deviance behaviors performed by employees intentionally which may harm the organization and/or its members will constitute an opposite effect on the consciousness of work ethics. As the concept of work ethics has been neglected in the regulation of business life, it has become a differentiating factor in perceiving itself by going alongside the prevailing concept through years. This differentiation of work ethics perception will be handled on the basis of academic ethics meanwhile the purpose of this thesis is to examine the relationship between the perceptions of work ethics and the workplace deviance behaviors of academicians of different generations who have to carry out their working life together in today's conditions. For this purpose a questionnaire form including 7 demographic questions, academic ethical values scale and workplace deviance behaviors scale is prepared and applied to 472 academic staff working in public universities both in and near Ankara. The data obtained are analyzed by SPSS 21.0 Statistical Package Program. As a result of the analyzes, it was found that there were intergenerational differences in the values for scientific research which is the sub-factor of academic ethics values and it was found that the difference was due to the fact that the Silent Generation academicians had lower ethical values than the Baby Boomers, Y and X Generations. There is also an intergenerational difference in the colleague oriented values, which is another sub-factor of academic ethics; and it was found that the reason of the difference is due to the Silent Generation academicians are different from the X and Y Generations, and the Generation X is different from the baby Boomers Generation. While Silent Generation, which has the highest ethical values in terms of values, was followed by Baby Boomers, Y and X respectively. There is also another intergenerational difference found in inefficient use of time which is one of the sub-factors of workplace deviance behaviors. The difference is due to the fact that Generation Y has more workplace deviation values than X and Baby Boomers. Y is the highest value in the workplace deviation for the inefficient use of time; the silent, X and Baby Boomers generation followed them. On the other hand, there was a statistically significant moderate negative relationship between Academic Ethical Values and Workplace Deviation main variable. There was also a statistically significant moderate negative relationship between institution oriented values which is sub factor of academic ethis and organization oriented workplace deviance which is sub-factor of workplace deviance behaviors. Furthermore, there were statistically significant weak negative relationships sub-factors of academic ethics values and sub-factors of workplace deviance.