2008 küresel ekonomik krizde Türkiye'nin durumu

Abstract

ÖZET2007 yılının ortasından itibaren geleceğini açık bir şekilde hissettiren küresel kriz 2008 yılının yaz aylarında patlamıştır. Bazı ekonomi otoritelerince 1929 bunalımından daha büyük bir buhran olarak değerlendirilmiştir. Krizin bardağını taşıran son damlalar ABD kaynaklı olsa da aslında bir birikimin neticesi olan söz konusu bunalımın küresel/ortak ekonomik ihmal ve hataların ürünü olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu arada krizi doğuran baş aktör olmasına rağmen çağımızın hâkim rengi olan düşünme tembelliği yüzünden hep bir köşede unutulan ahlâk problemi kendisini kamufle etme konusunda bu defa daha zayıf görünmüştür.Pek çok ülke tarafından birbiri ardınca açıklanan kurtarma paketlerinin kâr etmediği küresel savrulma, ekonomi yönetimleri için sahici bir test vesilesi olmuştur. İhracat portföyünün önemli bir kısmını teşkil eden Avrupa ülkelerinin krizde epeyce yıpranmış olması Türkiye'nin nispeten daha zorlu bir manzarayla karşılaşmasına sebep olmuştur. Ancak ?kriz bizi teğet geçti? sözüyle özdeşleşen mücadelenin hatırı sayılır bir başarı hikâyesine dönüştüğü söylenebilir.Çalışmada küresel krizin genelde dünya ve özelde Türkiye üzerindeki tesirleri ele alınarak Türkiye'nin bu konuda ortaya koyduğu direnç ölçülmüştür. Bu ölçümlemede kriz öncesi ve sonrasında meydana gelen rakamlar esas alınmıştır. Belli başlı makro iktisadî konuları temsil eden rakamların kriz öncesindeki ve alınan tedbirler sonrasındaki görünümleri irdelenirken câri açık ve istihdam gibi öne çıkan konulara ayrıntılı bir bakış yapılmıştır.Krizin başlangıcında Türkiye'nin epeyce bozulan rakamları orta vadede toparlanma eğilimine girmiş ve krizden çıkış konusunda en hızlı reflekslerden birini ortaya koymuştur. Bütün dünyanın krizle boğuştuğu bir dönem olan 2009 yılının dördüncü çeyreğinde pozitif büyümeye geçilmiştir. 2009'u yüzde 4,8 küçülerek kapatan Türkiye ekonomisi 2010 yılında hızlı bir şekilde ayağa kalkmıştır. Bu dönemde milli geliri yüzde 8,9 artmış ve Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomisi olmuştur. Dünyada ise Çin ve Arjantin'in ardından üçüncü sırada yer almıştır. Türkiye ekonomisi bu dönemde bir ilke imza atarak 1 trilyon 105 milyar lira büyüklüğe ulaşmıştır. 2011 yılının ilk çeyreğinde ise Türkiye'nin tarihinde bir ilk yaşanmış ve Türkiye Çin'i de geçerek dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olmuştur. Buna göre 2011 yılının ilk çeyreğinde %11 düzeyinde büyümüştür. Türkiye aynı zamanda ilk çeyrekte çift haneli büyüyen tek ülke olarak belirlenmiştir. Türkiye'yi yüzde 9,9'la Arjantin ve yüzde 9,7'yle Çin takip etmiştir.Bununla birlikte dış ticaretin ithalat kanadındaki korkutucu artış ve buna bağlı olarak oluşan yüksek câri açık probleminin aşılabildiği söylenemez. İthalattaki yüksek rakamların ihracata dönük sanayileşme hamlelerindeki zayıf duruştan beslendiği görülmektedir.

ABSTRACTThe global crisis which made feel itself from the middle of the year 2007 exploded in the summer months of the year 2008. This crises was postulated to be the biggest crisis in the history even just than the crisis 1929 by some economy authorities. Actually emerging from a backlog, it is an obligation to agree that this crisis is a product of collective economic mistakes and negligences even the final straw were from ABD. Meanwhile, although it was the head actor of the crisis, the ethic problem which was forgetted at a corner because of the thought stagnation of our era, was unsuccesful about to camouflage itself at this time.The global skidding on which the salvation packets were unfruitful was just a matter of authentic experiment for economy administrations. Depreciation of Europen countries forming the most important part of Turkey?s export market caused that Turkey encountered with more difficult scene in proportion. However, it can be thought that the struggle overidentified with the statement ?The crisis has passed us tangentially? turned into a success story.In this study the impression of global crisis on general of world and special of Turkey has been discussed and then Turkey?s resistance about this subject has been measured. The measurement has based on exterior economist views and domestic digits. Within this scope as of the several dates determinations on Turkey of some individuals and organizations known as authority in the world have been analised. Also, certain premier digits represents macro economic topics?former and forth appearances have been examined.At the entrance of crisis, Turkey?s notably impressed figures then ran into recovery tendency and showed one of the most speed reflection in medium term. It began to positive growing rate at the point of fourth quarter in 2009 during the whole world was struggling with the crisis. Turkey derogated 4,1 per cent in 2009. In the next year it arised mercurially. During this term it?s domestic income increased 8,9 per cent and became the most speed growing economy of the Europe. On the other hand it came in third subsequent to China and Argentina in the world. Turkey brought in something new during this term and reached to growth of 1 trillion 105 billion TL. the first quarter of 2011 witnessed to a first something in Turkey history and it became the most growing economy in the world. Accordingly it growed for 11 per cent in the first quarter of 2011. Concurrently, in this quarter Turkey was the single economy growing for double digit. Turkey was chased respectively by Argentina with 9,9 per cent and China with 9,7 per cent.None the less, the scary augmentation at import wing of foreign trade and accordingly the high current deficit problems are not be solved. It has been observed that the obese figures of import are stem from weak posture about exportive industrilaziation thrust.