Elif Şafak'ın 'Aşk' adlı romanının iki Farsça çevirisinin karşılaştırmalı incelemesi

Abstract

Bu tezde, Elif Şafak'ın 'Aşk' adlı romanının, Ekrem Gaffârvend ve Arsalân Fa?î?î tarafından yapılmış Farsça çevirilerinin karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Çalışmada, ilk olarak İran'da Türkçeden Farsçaya çeviri faaliyetlerinin tarihsel süreci üzerinde durulmuş; seçkin ve tanınmış Türk yazarların eserlerinden, öykü ve romanlarından Farsçaya yapılan çevirilere kısaca değinilmiştir. Birinci bölümde Elif Şafak'ın Aşk adlı romanının İran'da çalışma sırasında tespit ettiğimiz otuz dokuz farklı mütercim tarafından yapılmış ve yayınlanmış çevirileri, mütercim isimleriyle birlikte bir liste hâlinde sunulmuştur. Ayrıca karşılaştırmaya esas aldığımız Farsça çevirilerin mütercimleri hakkında bilgi verilmiştir. Aşk romanının ilk tercümesi Ekrem Gaffârvend'e aittir. Ekrem Gaffârvend'in Türkçe bilgisi, Türkiye'de bulunup bulunmadığı ya da Türk kültür ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olup olmadığına dair bilgimiz yoktur. Aşk romanının İran'da en çok satılan ve çok sayıda baskısı yapılan tercümesi de Arsalân Fa?î?î tarafından yapılmıştır. Arsalân Fa?î?î Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunudur. Fa?î?î yaklaşık sekiz sene Türkiye'de eğitim görmüş ve bu süre zarfında gerek eğitim gördüğü üniversitede gerekse üniversite dışında halkla iç içe yaşamış ve Türkçeyi ve Türk kültürünü yakından tanımıştır. İkinci bölümde çalışmada uygulanan araştırma ve karşılaştırma yöntemlerine ilişkin bilgiler verilmiş ve konu ile ilgili örnek aldığımız kaynaklar belirtilmiştir. Çalışmamızda takip edilen veri derleme, tespit yöntemi ve veri analiz üslubu hakkında bilgiler verilmiş ve bu tespitler uygun başlıklar altında değerlendirilmiştir. Daha sonra adları anılan her iki mütercime ait tercümeler her satırı birbirleri ile ve Türkçe asıl metin ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Sonuç olarak mütercimlerin asıl metne sadakatleri, Türkçeye hâkimiyetleri konusunda tespit edilen kanaatler ifade edilmiş; her iki mütercimin metnin aktarılmasında başarılı ve başarısız bulunan yönlerine işaret edilmiş; eksik ya da hatalı görülen çevirilerde görüşlerimiz de belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: Elif Şafak, Aşk, Türkçeden Farsçaya Çeviri, Karşılaştırmalı Çeviri, Ekrem Gaffârvend, Arsalân Fa?î?î

In present study, Love novel written by Elif Shafak which has been translated into Persian by Akram Ghaffarvand and Arsalan Fasihi, has been studied using comparative translational methods. In present study, first the translational activities in Iran from Turkish to Persian has been studied and the novels and short stories written by the Turk authors have been referred briefly. In the first chapter, a list have been provided including all translators of Elif Shafak's novel "Love" that was carried out by thirty nine different translators involving translators' names and the publishing companies. Moreover, some information has been provided about the translator whose works are studied in this thesis. There is no information about the first translator of the book, Akram Ghaffarvand, whether how is her Turkish language command, has she been in Turkey and does she have enough knowledge about Turkish culture. The most popular translation of book is Arsalan Fasihi's translation in Iran. He has been graduated from Ege University in Turkish Language and Literature. He has been educated in Turkey about eight years and he has lived in Turkey closely with educational environment and the people and is familiar with Turkish culture. In the second chapter necessary information about the methods for comparison and research are provided and the references about the subject are inserted. Information is provided about the data collection, analysis method and research method. Then, the translations of both translators and the original text have been studied comparatively. In conclusion chapter, the fidelity of the translated text and loyalty of the translators to Turkish text and their Turkish Language knowledge are provided; the success of the translators in transferring the text is analyzed and finally some ideas and evaluations are given about the wrong and manipulated translations. Keywords: Elif Shafak, Love, Translation from Turkish to Persian, Comparative translation, Akram Gaffarvand, Arsalan Fasihi