Mustafa Sürûrî Efendi'nin mesnevî şerhi (IV. defter; 1-2300. beyitler)

Abstract

ÖZET Muhsine Beyza Dolgun, Mustafa Sürûrî Efendi'nin (897-969/1492-1562) Mesnevî Şerhi (IV. Defter), Kırıkkale 2019 Bu çalışmanın konusu Mustafa Sürûrî Efendi'nin; Mevlânâ Celâlededdin-i Rûmî'nin 6 cilt/defterlik büyük eseri olan Mesnevî'nin 4. defteri üzerine kaleme almış olduğu şerhin 2300. beyitlerini teşkil etmektedir. Çalışmada esas alınan nüsha 966/1558 yılında istinsah edilmiş olup, 192 yapraktan (384 sayfa) oluşmaktadır. Bu çalışmayı hazırlarken okunması zor olan kelimeleri çözümlemek maksadıyla Süleymaniye Kütüphanesi 565 numaralı nüshadan da yararlandık. Eserin sonunda, nüshanın Şaban ayının sonlarında yazıldığı şeklinde not düşülmüştür. Ancak tarih belirtilmemiştir. Sürûrî Efendi'nin kaleme aldığı Mesnevî Şerhi isimli eser, Anadolu'da Mevlânâ'nın Mesnevî'si üzerine yapılan Farsça ilk tam şerh olması sebebiyle tasavvuf ve edebiyat alanında büyük önem taşımaktadır. Sürûrî Efendi bu eserinde hem tasavvufi hem de edebi konulara yer vermiştir. Diğer taraftan eserde kullanılan dile bakılarak o dönemde Anadolu'da kullanılan klasik Farsçaya dair fikir sahibi olmak da mümkündür. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümüde Sürûrî Efendi'nin hayatı, edebi kişiliği ve eserlerine değinilmiştir. İkinci bölümünde; Mesnevî şerhinin yazma nüshaları, hazırlanan metinde kullanılan yazma nüshalar ve imla özellikleri, şerhdeki bazı özelliklerden bahsedilmiş olup üçüncü bölümde Mesnevi Şerhi (IV.Defter)'nin Farsça metnine yer verilmiştir. Bu bölümün sonunda ise metinde yer alan âyeti kerîmeler ve hadis-i şeriflerin fihristi bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Mevlânâ, Mesnevî, Sürûrî, Mesnevî Şerh

ABSTRACT Muhsine Beyza Dolgun, Mustafa Sürûrî Efendi's (897-969/1492-1562) "Mesnevî Şerhi" (IV. Volume), Kırıkkale 2019 The aim of this study is to consititute "şerh" of Mustafa Sürûrî Efendi's about the 4th volüme (2300.couplets) of the great work of Mesnevi (6 Volumes) The edition which is taken as a basis for the work has been copied in 966/1558 and composed of 192 sheets (384 pages). During the study, we have benefited from the Süleymaniye Library – the copy numbered 565, for the vocabulary which are hard to read. At the end of the study, we have written down a note which says the work is written in the month of Shaban; however, there is not a specific date. Sürûrî Efendi's work of "Mesnevî Şerhi" is important in terms of being the first Persian şerh in Anatolia on Mevlana's Mesnevî, thence has a significant place in sufism and literature. Sürûrî Efendi mentions both sufistic and literary themes in his work and by regarding the rhetoric of the work, it is possible to have an opinion about the classic Persian used in Anatolia at that time. In the first chapter of this Three-Chapter study; the life, literary identity and works of Sürûrî Efendi has been put forward. In the second chapter, the written copies of "Mesnevî Şerhi", spelling features and some of the specifications of the "şerh" and in the third chapter, the Persian text has been presented. At the end of the third chapter, the index of the verses and hadith partaking in the text has been set forth. Key words: Mevlana, Masnavi, Sururi