Türkiye'de kent ve aktif vatandaşlık üzerine bir çalışma: Ankara-Kırıkkale örneği

Abstract

90'lar itibariyle tüm dünyada aktif vatandaşlıkla ilgili birtakım politikalar ortaya konmaya başlamıştır. Demokratik yönetim anlayışının bir gereği olarak gerçekleştirilen bu politikaların temelinde katılım vardır. Katılımın gerek bireysel gerekse kurumsal düzeyde gerçekleştirilmesi gerekliliği sürekli ifade edilmekte, sorumluluğunu bilen, işbirliğini önemseyen ve gönüllü katılım sergileyen vatandaşları merkeze alan yönetim biçimleri giderek artmaktadır. Kentler ise aktif vatandaşlığın gerçekleştirilmesinde önemli mekânlar olarak dikkat çekmekte, yapılan değişik ve düzenlemeler en çok kentlileri ilgilendirmektedir. Kentler büyüdükçe, fiziksel yapı karmaşıklaştıkça veya nüfus yoğunlaştıkça aktif olmanın unsurlarında da eksiklikler yaşandığı bir gerçektir. Bu bağlamda çalışmamızın amacı, bireyin kentli aktif vatandaş olarak katılım düzeyleri ile kent mekânı arasında ilişkiyi araştırmaktır. Literatürden faydalanılarak "Kent Vatandaşlığı Katılım Ölçeği" geliştirilmiş ve daha sonra Ankara ve Kırıkkale illeri arasında aktif vatandaşlık düzeyini ölçmeye yönelik karşılaştırmalı bir araştırma yapılmıştır. Veriler istatistik programıyla analiz edilmiş, frekans tabloları oluşturulmuştur. Farklılık, ilişki ve etkileme düzeylerine yönelik analizler için bağımsız örneklem t-testi, Anova testi, Regresyon analizi ve Korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan araştırma neticesinde büyük kentlerde çoğunlukla sivil bilinci yüksek olan, sivil katılım sergileyen kentliler dikkat çekmektedir. Sosyal ve siyasi katılım düzeylerinde zayıflık görülmektedir. Küçük kentlerde ise sosyal ve siyasi katılım düzeylerinde yüksek oranlar ve anlamlı farklılıklar dikkat çekmektedir. Büyük kentlerde kentli hakkının muhatabı sivil toplum kuruluşlarıyken küçük yerlerde sosyal ve siyasi katılım gerçekleştiren kentliler çözümü komşulukta veya karar vericilerle iletişim gerçekleştirerek aramaktadır. Kentli aktif katılımının kentlerde düşük düzeyde olduğu ve kentler büyüdükçe katılım düzeylerinde azalma olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Aktif Vatandaşlık, Kent, Katılım, Ankara, Kırıkkale

A number of policies related to active citizenship have started to be introduced all over the world in the 1990s. Participation is at the basis of these policies, which are realized as a requirement of the understanding of democratic governance. The necessity of participation is stated at individual and institutional levels, and the forms of governance have been increasing in terms of responsibilities, cooperation and voluntary participation. Cities, on the other hand, stand out as important places in the realization of active citizenship. It is a fact that as cities grow, the physical structure becomes more complex or the population is concentrated, there are deficiencies in the elements of being active. In this context, the aim of our study is to investigate the relationship between the individual's level of participation as an active citizen and the urban space. "Urban Citizenship Participation Scale" was developed by using the literature and then a comparative research was conducted to measure the level of active citizenship between Ankara and Kırıkkale. Data were analysed by statistical program and frequency tables were created. Independent samples t-test, Anova test, Regression analysis and Correlation analysis were used for the analysis of difference, relationship and effect levels. As a result of the research, It was found that the citizens in big cities have high civic awareness and civic participation but low social and political participation levels. In small cities, citizens have high social and political participation levels. While the defenders of urban rights are the non-governmental organizations in big cities, the citizens in small cities seek the solution in the neighbourhood or by directly communicating with the decision makers. It is observed that urban active participation is low in the cities and the participation levels decrease as the cities grow. Key words: Active citizenship, City, Participation, Kırıkkale, Ankara