Türkiye'de AB adaylık sürecinde kimlik ve kültür politikası

Abstract

Değişen dünya konjonktürü ve toplumsal talepler doğrultusunda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de modernleşmenin tektipleştirici yaklaşımına karşı gelişen postmodern çokkültürcü politikalar ortaya çıkmıştır. Değişen/değişmeye zorlanan bu kimlik ve kültür politikaları, toplumda kendini kültürel olarak farklı hisseden topluluklar için olumlu bir adım olarak görülmüştür. Dünyanın farklı bölgelerinde ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu coğrafyada etnokültürel ve kimlik temelli yeni toplumsal hareketler, şiddet olaylarının tırmanmasına ve iç savaşların artmasına neden olmuştur. Türkiye'de toplumsal barışı korumak ve güçlendirmek adına farklı kimlik ve kültürlerin kamusal alanda varlığını daha görünür kılmanın en barışçıl yolunu bulmak için birçok akademik çalışma yapılmıştır. AB adaylığı ile beraber AK Parti'nin tek başına iktidar olmasının getirdiği avantaj ve siyasi kararlılık, kimlik politikalarına ve kültürel haklara yönelik taleplerin daha gür bir sesle ortaya çıkmasına vesile olmuştur. AK Parti'nin izlediği kimlik politikaları ve kültürel haklara yönelik tutumu büyük değişimleri de beraberinde getirmiştir. Siyasette, medyada ve eğitimde bu politikaların yansıması kaçınılmaz olarak yerini almıştır. Küreselleşen dünyanın gereksinimlerini iyi okuyan AK Parti'nin, kimlik ve kültürel hak taleplerine özen göstererek toplumun önemli bir kesimine hitap eden politikalar ürettiği düşünülmektedir. Toplumdan karşılık gören bu politikalar, Türkiye'deki diğer köklü partileri ve politikalarını da etkilemiştir. Toplumdaki farklı kimlik ve kültürlere yönelik geliştirilen kimlik politikaları, özellikle 1999-2015 yılları arasında daha yoğun olarak tartışılmıştır. Çalışmada bu dönemin yaşanan kimlik ve kültür politikalarındaki değişimin ve dönüşümün siyaset, eğitim ve medya kurumlarındaki yansımasının sosyolojik analizi doküman incelemesi yöntemi ile yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kültür, Kültürel Haklar, Kimlik, Kimlik Politikaları, Türkiye

Postmodern multicultural politics can be found developing across the globe, but notably in Turkey, it is a response to modernization through globalization. Advancing identity and cultural policies has been seen as a positive step for communities who feel culturally different within their broader societies. In Turkey and throughout much of the world, social movements based on geographic ethnicity and identity have led to an escalation of violence and civil war. Several academic studies have aimed to uncover the most peaceful way of making the presence of different identities and cultures more visible in the public arena within Turkey. The political commitment of the Justice and Development Party (AK Party) to maintaining European Union candidacy has been instrumental to highlighting identity politics and cultural rights. The approach of the AK Party towards addressing identity politics and cultural rights has brought about several significant changes. This approach by the AK Party has been reflected in politics, media, and education. The AK Party has succeeded in producing policies that appeal to a significant segment of society by paying attention to the demands of identity and cultural rights. These policies have also affected other political parties, and discussion about identity politics has increased under the AK Party between 1999 and 2015. The following sociological analysis of identity politics in education, the media and politics was conducted through document review. Keywords: Culture, Cultural Rights, Identity, Identity Politics, Turkey