Türkiye'de ulus devlet ve küreselleşme ilişkisi, 1980-2002

Abstract

1980'den sonra Küreselleşme süreci ile birlikte dünyada önemli değişim ve dönüşümler yaşanmaktadır. Bilgi iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler zamanı ve mekânı akışkan hâle getirmekte toplumları ekonomik, siyasal ve kültürel olarak birbirine yakınlaştırmakta ve sınır kavramını her anlamda geçişken hâle getirmektedir. Ekonomik anlamda küresel kapitalizm uluslararası şirketler yoluyla ulus devletlerin ekonomi politikalarını tek başlarına belirlemede yeterli olmadığı düşüncesini beraberinde getirmiştir. Siyasal anlamda da demokrasi, sivil toplum, insan hakları ve kamu yönetimi alanlarında egemenliğinin aşındığı bir süreci beraberinde getirmiştir. Kültürel anlamda ise küresel bir kültürün etkilerine hemen hemen birçok alanda yaşandığına şahit olmaktayız. Bu küresel kültür sadece fiziki olarak ulus devletin sınırlarını ortadan kaldırmamakta aynı zamanda kültürel olarak sınırları aşıp yerel kültürler üzerinde etkide bulunmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme Batı merkezli bir kültürün dayatmalarına maruz kalırken aynı zamanda yerel kültürlerin de daha belirgin olarak ön plana çıkmasını beraberinde getirmektedir. Ulus devletin temel niteliklerinden olan egemenlik, millî kimlik, vatandaşlık, milliyetçilik gibi olgular küreselleşmenin etkileriyle beraber önemli değişimler geçirmekte ve ulus devlet bu değişmeler doğrultusunda yeniden şekillenmektedir. Küreselleşme her ne kadar ulus devletleri zayıflatan veya aşındıran bir süreç gibi görünse de, küresel sermayenin bir ülkede aktif olmasında ulus devlet yönetiminin yetkisine tabi olması artan terör olaylarının giderek küreselleşmesi, savaşlar ve terör olayları sonucunda meydana gelen göçler, yükselen milliyetçilik ve etnik milliyetçilik akımları, uluslararası örgütlerin küresel ve bölgesel barışı sağlamada yetersiz kalması gibi durumlar ulus devletlere olan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın odağını bir ulus devlet olarak kurulmuş olan Türkiye ulus devletinin küreselleşmenin etkileri doğrultusunda özellikle siyasal ve kültürel alanda nasıl bir değişim ve dönüşüm geçirdiğinin analizi oluşturmaktadır. Bu doğrultuda Türkiye'yi çeşitli düzeylerde etkileyecek olan Küreselleşme sürecinin siyasal ve kültürel etkilerini analiz etmek önemli hâle gelmektedir. 1980 dönemi ile birlikte Türkiye'nin, geri dönülmez bir biçimde liberalleşme ve küreselleşme sürecinin etkileri nedeniyle toplumsal ve siyasal yapısı dönüşüme uğramış bu değişimde Avrupa Birliği'ne katılım çabaları ve bunun Türkiye ulus devlet yapısına etkileri de önemine istinaden üzerinde durulmuştur. 1980'den sonra yaşanan bu değişimleri sadece küreselleşme sürecine bağlamak gibi sosyolojik ve metodolojik bir hataya düşmeden odak noktası olarak küreselleşmeyi esas alarak yaşanan değişim ortaya konmaya çalışılmıştır. Çünkü 1980'den sonra Türkiye ne sadece siyasi ve ideolojik bir küreselleşmenin etkisinde kalmış ne de sadece tarihsel bir zorunluluğun gereği olarak değişime uğramıştır. Bu nedenle değişim ve dönüşümleri tek bir olay ve nedene indirgemek yanlış sonuçlar doğurabilir. 1980'den sonra 24 Ocak kararlarının uygulanmasıyla başlayan değişim dönemi, Turgut Özal dönemiyle devam etmiş ve Türkiye küreselleşmenin getirdiği değişime entegre olma gayreti içinde olmuştur. Küreselleşme ile birlikte bu sürecin beraberinde getirdiği liberalizm, neoliberalizm, demokratikleşme, sivil toplum ve insan haklarına duyulan önemin artması gibi tüm dünyada yaşanan değişimin Türkiye'de kimi zaman inişli çıkışlı olsa da yaşandığını göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Ulus, Ulusçuluk, Ulus Devlet, Küreselleşme, Sivil Toplum, Demokratikleşme, Millî Kimlik, Avrupa Birliği.

After 1980, with the globalization process, significant changes and transformations are experienced in the world. The rapid developments in information and communication technologies bring the societies together in economic, political and cultural terms in order to make time and space fluid. In the economic sense, global capitalism has led to the idea that nation-states, through international companies, are not sufficient to determine their economic policies on their own. In political terms, democracy, civil society, human rights and public administration have brought about a period of erosion. In the cultural sense, we are witnessing the effects of a global culture in many areas. This global culture not only eliminates the borders of the nation state physically, but also crosses the cultural boundaries and influences local cultures. In this context, while globalization is exposed to the impositions of a Western-based culture, it also brings more prominent local cultures to the fore. The main characteristics of nation state, such as sovereignty, national identity, citizenship and nationalism, are undergoing significant changes with the effects of globalization and the nation-state is reshaped in line with these changes. Although globalization seems to be a process that undermines or eradicates nation states, global capitalization of global capital in a country is subject to the authority of the nation state administration. situations such as the failure of organizations to ensure global and regional peace reveal the need for nation-states. This is the focus of the study was established as a nation-state of Turkey in line with the impact of globalization on the nation-state form of political and cultural fields had that kind of change and transformation analysis. In this respect, Turkey is still important to come to analyze political and cultural effects of globalization which will affect at various levels. with 1980's era in Turkey, irreversible manner liberalization and due to the effects of the globalization process of social and political structure in this change transfoz European Union accession efforts and the effects thereof Turkey to the nation-state is also emphasized with reference to the importance. It is tried to reveal the changes taking place on the basis of globalization as a focal point without any sociological and methodological error such as connecting these changes that occurred after 1980 only to the globalization process. nor it has just undergone a change as required by a historical necessity, because what Turkey after 1980 have stayed only a political and ideological influence of globalization. Therefore, reducing the changes and transformations to a single event and cause a false result. After 1980, with implementation beginning January 24 decision of the exchange period, he continued with Turkey Turgut Ozal era and has been in the effort to integrate the changes brought about by globalization. liberalism brought about this process with globalization, neo-liberalism, democratization, shows that civil society and the importance of sound to the human rights of the changes taking place all over the world, such as the increase sometimes in Turkey bumpy though experienced. Key words: Nation, Nationalism, Nation State, Globalization, Civil Society, Democratization, National Identity, European Union.