İşitme engelliler için sosyalleşme ölçeği geliştirme çalışması ve sporun sosyalleşme düzeyine katkısının incelenmesi

Abstract

u araştırmada, işitme engelli bireylerde sosyalleşme düzeyini ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmek ve bu ölçme aracından yola çıkarak sporun sosyalleşmeye katkısını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 577 işitme engelli birey oluşturmaktadır. Yapılan AFA ve DFA sonucunda dört faktörlü ve 20 maddeden oluşan bir yapı ortaya konulmuştur. Böylece işitme engelli bireylerin sosyalleşme düzeylerini ortaya koyabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirildiği söylenebilir. Ayrıca ölçme aracının geçerliğine ek kanıt sağlamak amacıyla ölçeğin geneli ve alt boyutlarından elde edilen puan ortalamaları ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki sınanmıştır. Bu bağlamda verilerin normalliği sınanmış ve dağılımın normal olduğu saptanmış, bu nedenle analizlerde parametrik testler kullanılmıştır. Çalışma verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistik ve MANOVA analizleri kullanılmıştır. Sonuç olarak yapılan bu çalışma doğrultusunda; işitme engellilere yönelik olarak geliştirilmiş olan sosyalleşme ölçeğinin dört faktörlü ve 20 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca cinsiyet, ekonomik durum ve spor yapma durumu değişkenleri ile sosyalleşme ölçeğinin farklı alt boyutları arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkarttığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Geçerlik, Güvenirlik, Sosyalleşme, İşitme Engeli Bireyler, Engelliler, Spor

The aim of this study was to develop a scale for measuring the role of sport in the socialization process of hearing impaired individuals and to examine effects of sport on socialization by using this scale. Participants were 577 hearing impaired individuals. Results of exploratory factor analyze (EFA) and confirmatory factor analyze (CFA) indicated that there was a construct inluding 4 factors and 20 items. Hence, a valid and reliable scale for measuring the role of sport in the socialization process of hearing impaired individuals was developed. Additionally, relation among mean scores of overall and sub-factors of scale was measured. Parametric analysis were used in this study becuase normality assumption was not violated. Descriptive statistica and MANOVA were utilized for analyzing collected data. As a conclusion, it was determined that developed scale including 4 factors and 20 items was valid and reliable in order to measure socialization level of hearing impaired individuals. In addition, it was indicated that variables such as gender, economic situation and participating sport activities or not were effective on different factors in survey. Key Words: Validity, Reliability, Socialization, Hearing Impared Individuals, Disabled people, Sport