Beden eğitimi öğretmenlerinin öğretim süreçlerinde karşılaştıkları pedagojik problemler ve bu problemlere yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, öncelikle beden eğitimi öğretmenlerinin öğretim süreçlerinde karşılaştıkları pedagojik problemleri keşfedip buna yönelik bir ölçme aracı geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ardından, geliştirilen bu ölçme aracı ile daha geniş kapsamlı bir katılım sağlanarak beden eğitimi öğretmenlerinin pedagojik problemlere yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ve bu farkındalık düzeylerinin farklı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, karma yöntem yaklaşımlarından keşfedici sıralı desen kullanılmıştır. Çalışmanın nitel bölümünde çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında, Burdur, Isparta ve Kırıkkale illerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı devlet okullarında görev yapan 76 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Katılımcıların belirlenmesinde, nitel araştırmalarda örneklem belirleme yaklaşımlarından amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır. Nitel veriler toplanırken yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi sonucu ortaya çıkan bulgular/temalar ışığında nicel bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Bu ölçme aracının geçerlik ve güvenirliğine ilişkin istatistiki işlemler yapılmıştır. Geçerliğini sınamak için kapsam geçerliği ve yapı geçerliği işlemlerine tabi tutulmuştur. Kapsam geçerliğinde uzman görüşüne başvurulmuş, yapı geçerliğinde ise açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi işlemleri yapılmıştır. Güvenirlik işlemleri için ise, Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı, madde toplam korelasyon analizi ve alt-üst %27'lik gruplara göre güvenirlik analizi teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın nicel bölümünde çalışma grubunu 2015- 2016 eğitim-öğretim yılında Burdur ve Isparta illerinde ortaokul ve liselerde görev yapan toplam 214 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ulaşılabilirlik ilkesi ve gönüllü katılım esas alınmıştır. Nicel veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen "Beden Eğitimi ve Sporda Pedagojik Problem Farkındalık Ölçeği" (BESPPFÖ) ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizlerinde; Beden eğitimi öğretmenlerinin genel farkındalık puanlarını ölçmek için betimsel analiz (frekans, aritmetik ortalama, standart sapma), farkındalık puanlarının cinsiyete ve görev yapılan öğretim kademesine göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için t- testi, farkındalık puanlarının yaşa, mesleki tecrübeye, lisansüstü eğitim alma durumuna ve son olarak mezun oldukları lisans programına göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için ANOVA testi uygulanmıştır. Çalışmanın nitel bulguları sonucunda; Beden eğitimi öğretmenlerinin meslek hayatları boyunca beden eğitimi ve spor öğretim süreçlerinde karşılaştıkları pedagojik problemler yapılan analizler sonucu altı tema altında toplanmıştır. Bunlar; beden eğitimi ve spor dersi algısından kaynaklanan problemler, ergenlik dönemi özelliklerinden kaynaklanan problemler, öğrencilerin özel durumlarından kaynaklanan problemler, ailevi sebeplerden kaynaklanan problemler, sosyo-kültürel ve ekonomik sebeplerden kaynaklanan problemler ve son olarak ilkokullarda beden eğitimi ve spor dersi ve etkinliklerine beden eğitimi öğretmenlerinin girmemesinden kaynaklanan problemler temalarıdır. Bu temalarda kendi içlerinde alt temalar şeklinde ele alınarak problemler keşfedilmiştir. Ölçek geliştirme işlemleri sonucunda, BESPPFÖ'nin AFA işlemleri sonucunda, "akademik kaygı, öğrencilerin kilo ve özgüven eksikliğinden kaynaklanan problemler" (AKÖKÖEKP), psikolojik ve özel durumlardan kaynaklanan problemler (PÖDKP)", "ders algısından kaynaklanan problemler (DAKP)", "ergenlik dönemi özelliklerinden kaynaklanan problemler (EDÖKP)", "öğrencilerin önyargı, fiziksel ve fizyolojik engellerinden kaynaklanan problemler (ÖÖFFEKP)" boyutları olmak üzere beş boyut ve 20 maddeden oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca ölçeğin geçerlik ve güvenirlik değerlerinin de kabul edilebilir değerler arasında olduğu bulunmuştur. Çalışmanın nicel bulgularında, çalışmaya katılan beden eğitimi öğretmenlerinin "Beden Eğitimi ve Sporda Pedagojik Problem Farkındalık Ölçeği"nden aldıkları toplam puana göre beden eğitimi öğretmelerinin yüksek düzeyde farkındalık düzeylerine sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. BESPPFÖ'inden alınan puanların cinsiyete göre karşılaştırılması sonucunda, beden eğitimi öğretmenlerinin ölçekten aldıkları genel toplam puan ile alt boyutlara ilişkin aldıkları puanlar arasında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. BESPPFÖ'inden alınan puanların öğretmenlerin yaşlarına göre karşılaştırılması sonucunda, beden eğitimi öğretmenlerinin, ölçekten aldıkları genel puan ile AKÖKÖEKP, PÖDKP ve ÖÖFFEKP boyutlarında aldıkları puanlar yaşa göre farklılaşmadığı; fakat DAKP ve EDÖKP boyutlarından aldıkları puanların farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. BESPPFÖ' inden alınan puanların öğretmenlerin mesleki tecrübe yılına göre karşılaştırılması sonucunda, beden eğitimi öğretmenlerinin, ölçekten aldıkları genel puan ile AKÖKÖEKP, PÖDKP, DAKP ve EDÖKP boyutlarından aldıkları puanların mesleki tecrübe yılına göre farklılaşmadığı; fakat ÖÖFFEKP boyutundan aldıkları puanların mesleki tecrübe yılına göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. BESPPFÖ' de alınan puanların öğretmenlerin görev yaptıkları öğretim kademesine göre karşılaştırılması sonucunda, beden eğitimi öğretmenlerinin, ölçekten aldıkları genel puan ile PÖDKP, DAKP ve EDÖKP boyutlarından aldıkları puanların görev yaptıkları öğretim seviyesine göre farklılaşmadığı; fakat AKÖKÖEKP ve ÖÖFFEKP boyutlarından aldıkları puanların görev yaptıkları öğretim kademesine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Beden Eğitimi, Beden Eğitimi Öğretmenleri, Öğretim Süreci, Farkındalık, Pedagojik Problemler

In this study, it was aimed to firstly examine the pedagogical problems faced by the physical education teachers in the teaching process and to develop a measurement tool for these problems. Then, it was aimed to determine the level of awareness of pedagogical teachers about pedagogical problems and to examine whether these levels of awareness differ according to different variables by providing a broader participation with this developed measurement tool. In the study, an exploratory sequential design was used from mixed method approaches. In the qualitative part of the study, the working group formed 76 physical education teachers working in public schools in the provinces of Burdur, Isparta and Kırıkkale affiliated to the Ministry of National Education in the academic year of 2015-2016. In the determination of the participants, the criterion sampling technique was used from the purposeful sampling methods in the qualitative researches. The semi-structured interview form was utilized when the qualitative data were collected. Content analysis method was used in the analysis of qualitative data. Analysis of qualitative data has resulted in a quantitative measurement tool in the light of findings / themes emerging. Statistics on the validity and reliability of this measurement tool were processed. To test the validity, the scope is subject to validity and structure validation. Expert opinion was taken for scope validity and explanatory and confirmatory factor analysis procedures were performed for structure validity. For reliability procedures; Cronbach's alpha reliability coefficient and item total correlation analysis were used. According to high and low 27% groups reliability analysis techniques were used. In the quantitative part of the study, the working group formed a total of 214 physical education teachers working in secondary schools and high schools in the provinces of Burdur and Isparta in the academic year 2015-2016. In the determination of the study group, accessibility principle and voluntary participation were taken as the basis for purposeful sampling methods. Quantitative data were collected by the "Pedagogical Problem Awareness Scale in Physical Education and Sport" (BESPPFÖ) developed by the research. In the analysis of quantitative data; In order to measure the general awareness scores of physical education teachers, descriptive analysis (frequency, arithmetic mean, standard deviation), t-test to test whether the awareness scores differ according to the sex and the level of teaching done; and ANOVA test to test whether the awareness scores differ according to age of awareness, vocational experience, postgraduate study and finally the graduate program they graduated were applied. As a result of the qualitative findings of the study, the pedagogical problems faced by physical education teachers during their physical education and sporting activities during their professional lives were collected under six themes which resulted in analysis. These are problems arising from perceptions of physical education and sport, problems arising from characteristics of adolescence, problems arising from special situations of students, problems arising from family reasons, problems arising from socio-cultural and economic reasons, and finally problems arising from the inability of physical education teachers to attend physical education and sports lessons and activities in primary school. These themes were divided into sub-themes within themselves and problems were determined. As a result of the scale development processes, these problems were consisted of 5 dimensions and 20 items. These are as follows: "academic anxiety, problems caused by lack of weight and self-confidence of students" (AKÖKÖEKP), problems arising from psychological and special situations (PÖDKP), problems arising from adolescent characteristics (EDÖKP)", "problems caused by prejudice, physical and physiological problems of students "(ÖÖFFEKP). In addition, the validity and reliability values of the scale are found to be acceptable values. In the quantitative findings of the study, physical education teachers who attended to the study had reached a high level of awareness according to the total score they received from the "Physical Education and Spore Pedagogic Problem Awareness Scale". As a result of comparison of the scores obtained from BESPPFD by sex, no significant difference was found between physical education teachers' overall score obtained from the scale and scores they got from sub-dimensions according to gender variable. As a result of comparing the scores obtained from BESPPFÖ according to the age of the teachers, it was found that the physical education teachers did not differ according to the age and general points they received from the scale and the scores they received in the dimensions of AKÖKÖEKP, PÖDKP and ÖÖFFEKP. However the results of the different scores of the DAKP and EDÖKP dimensions have been reached. As a result of the comparison of the scores obtained by BESPPFÖ according to the years of professional experience of the teachers, it was found that the scores of the physical education teachers' scores from AKÖKÖEKP, PÖDKP, DAKP and EDÖKP did not differ according to the years of professional experience; however the scores they have received from ÖÖFFEKP have been reached as the result of different years of professional experience. As a result of comparing the scores of BESPPFÖ according to the level of education the teachers were working in, it was found that the scores of physical education teachers' scores from the scale and the scores of PÖDKP, DAKP and EDÖKP did not differ according to the level of teaching they were working. But the scores they obtained from the dimensions of AKÖKÖEKP and ÖÖFFEKP have reached the result differentiated according to the level of teaching they are working in. Keywords: Physical Education, Physical Education Teachers, Teaching Process, Awareness, Pedagogical problems