Kırıkkale Çoruhözü Deresinin taşkın pik debilerinin hesaplanması ve bir boyutlu modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Kırıkkale il sınırları içerinde bulunan yaklaşık olarak 692 km2 alana sahip Çoruhözü deresi havzasında sentetik birim hidrograflar ile taşkın pik debileri tahmini yapılmıştır. Kırıkkale Meteoroloji İstasyonu'nda 2010 yılına kadar ölçülen yağış verileri kullanılarak çeşitli tekerrür süreleri için taşkın pik debileri DSİ Sentetik ve Mockus yöntemleriyle hesaplanmıştır. Kırıkkale kent merkezinde dere ıslahı çalışmaları kapsamında 1999 yılında DSİ tarafından hesaplanan taşkın pik debilerine göre tasarlanan kesitlerin, bu çalışmada elde edilen 500 ve 1000 yıllık taşkın pikleri için yeterli olup olmadığı HEC-RAS programı kullanılarak araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; mevcut kesitlerin yetersiz olduğu görülmüştür. DSİ tarafından yapılan çalışmada 1996 yılına kadarki yağış verilerinin, bu çalışmada ise 2010 yılına kadarki verilerin esas alınması pik debi tahminlerindeki farklılığa sebep olmuştur. Anahtar kelimeler: Taşkın, yağış, sentetik birim hidrograf, pik debi, Çoruhözü deresi, HEC-RAS, DSİ Sentetik Metodu, Mockus Metodu.

In this study, flood peaks for the Çoruhözü stream basin, which is located in the province of Kırıkkale with about 692 km2 area, were predicted by synthetic unit hydrographs. Using the precipitation data until 2010 gathered from the Kırıkkale Meteorology Station, flood peak discharges corresponding to different recurrence intervals were computed using the State Hydraulic Works (DSİ) synthetic unit hydrograph and the Mockus unit hydrograph methods. The capability of the stream cross sections designed previously by DSİ for the 500- and 1000-year flood peaks in 1999 was investigated by HEC-RAS with the peak discharges estimated in this study. The results indicate that the existing cross sections built according to the 1999 stream restoration plan, which employed the precipitation data until 1996, seem to be simply inadequate for the 500- and 1000-year flood peaks computed from the recent precipitation data. Key Words: Flood, precipitation, synthetic unit hydrograph, peak discharge, the Çoruhözü stream, HEC-RAS, DSİ Synthetic Method, Mockus Method.