Yapay zekâ teknikleri kullanılarak sinyalize kavşaklarda gecikme modelleri

Abstract

Yapay Zekâ Teknikleri Kullanılarak Sinyalize Kavşaklarda Gecikme Modelleri isimli yüksek lisans tezinde; Diferansiyel Gelişim Algoritması (DGA) ve Yapay Arı Kolonisi Algoritmasının (YAKA) ulaştırma mühendisliği problemlerinden birisi olan gecikme hesabı üzerinde uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, Corsim simülasyon programı üzerinde dört kollu bir kavşak oluşturulup, bu kavşağa ait farklı trafik durumları için 750 adet gecikme değerleri elde edilerek girdi parametre değerleri bulunmuştur. Gecikme üzerinde en çok etkili olan parametrelerden devre süresi (C), yeşil süre (g), hacim (v), doygunluk akımı (s) ve periyod (T) bu çalışmada kullanılmıştır. Dört farklı formda (doğrusal, yarı kuadratik, kuadratik ve kuvvet) gecikme modeli ortaya konup, bu modellerin optimizasyonu DGA ve YAKA'ya göre gerçekleştirilmiştir. Elde edilen modellerin performansları analitik yöntemlerden Highway Capacity Manual (HCM) ve Avustralya modelleri ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonuçları grafiksel olarak bulgular ve değerlendirme bölümünde detaylı olarak verilmiş ve yorumlanmıştır.

In this study, named as Delay Models Using Artificial Intelligence Techniques at Signalized Intersections; an application of Differential Evolution Algorithm (DEA) and Artificial Bee Colony Algorithm (ABCA) on delay estimation which is one of the transportation problems was performed. For this purpose, a four-leg intersection was created on Corsim simulation program and 750 delay values for different traffic situations on this intersection were obtained as input parameters. The most influential parameters on delay which are the cycle time (C), the green time (g), volüme (v), saturation flow (s) and period (T) were used in this study. Four different forms for delay models (linear, semi quadratic, quadratic and power) were proposed and the optimization of these models were performed according to DEA and ABC. The performances of proposed models were compared with HCM and Australian analytical models. Comparison results are graphically presented in the findings and evaluation section. Results were interpreted also.