Vitreomaküler arayüzey hastalığı (VMAH) bulunan diyabetik maküler ödemli (DMÖ) hastalarda anti-vegf (ranibizumab, aflibercept, bevacizumab) tedavi ajanlarının terapötik etkinliğinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Amaç: Vitreomaküler arayüzey hastalığı (VMAH) bulunan diyabetik maküla ödemli (DMÖ) hastalarda anti-VEGF (ranibizumab, aflibercept, bevacizumab) tedavi ajanlarının terapötik etkinliğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: DMÖ tanısı ile 4-6 hafta arayla 3 doz anti-VEGF uygulanan 83 hastanın 83 gözü çalışmaya dahil edildi. Tüm hastaların enjeksiyon öncesi ve enjeksiyon sonrası 1.ay, 2.ay ve 3.ay en iyi düzeltilmiş görme keskinliği (EİDGK), maksimum maküla kalınlığı (MMK), santral maküla kalınlığı (SMK) , subfoveal koroid kalınlığı (SKK) değerleri incelendi. Hasta grubu kontrol grubu ile ve anti-VEGF grupları (aflibercept, bevacizumab, ranibizumab) kendi içinde karşılaştırıldı. Bulgular: VMAH olan 49 kişi hasta grubu, VMAH olmayan 34 kişi kontrol grubu olarak alındı. Gruplar arasında yaş, cinsiyet, DM süresi, HbA1c değeri, insülin-oral anti diyabetik (OAD) kullanımı ve sistemik hastalıklar açısından istatistiksel olarak anlamlı fark izlenmedi (hepsi P>0.05). VMAH olan grupta pseudofakik hasta sayısı VMAH olmayan gruptan anlamlı olarak fazla bulundu (P=0.009). Gruplar arasında enjeksiyon öncesi EİDGK, MMK, SMK açısından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (hepsi P>0.05). EİDGK değerleri enjeksiyon sonrası 1. ay, 2. ay ve 3. ayda karşılaştırıldığında VMAH olmayan grupta, VMAH olan gruptan istatiksel olarak anlamlı derecede yüksek saptandı (hepsi P<0.05). İki grup arasında enjeksiyon sonrası 1. ayda, 2. ayda ve 3. ayda MMK ve SMK değerlerinde istatistiksel fark izlenmedi (hepsi P>0.05). Enjeksiyon öncesi ve sonrası dönemde VMAH olan grupta SKK değerleri VMAH olmayan gruptan istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek izlendi (hepsi P<0.05). VMAH olan DMÖ hastalarında aflibercept uygulanan hasta sayısı 16, bevacizumab uygulanan hasta sayısı 18, ranibizumab uygulanan hasta sayısı 15 idi. VMAH olan hastalar uygulanan anti-VEGF gruplarına göre karşılaştırıldı. EİDGK ve SKK açısından aflibercept, bevacizumab ve ranibizumab grupları arasında enjeksiyon öncesi ve enjeksiyon sonrası dönemlerde istatistiksel olarak anlamlı fark izlenmedi (hepsi P>0.05). Enjeksiyon öncesi ve enjeksiyon sonrası 1. ayda, 2. ayda ve 3. ayda bevacizumab grubunda MMK değerleri aflibercept grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek bulundu (hepsi P<0.05). Ranibizumab grubu ile diğer iki anti-VEGF grubu arasında MMK açısından enjeksiyon öncesi ve enjeksiyon sonrası dönemlerde istatistiksel fark izlenmedi. SMK açısından enjeksiyon öncesi gruplar arasında fark izlenmedi (P>0.05) Enjeksiyon sonrası 1. ay, 2. ay ve 3.ayda SMK karşılaştırıldığında ise bevacizumab grubunda SMK değerleri aflibercept grubundan istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek izlendi (hepsi P>0.05). Ranibizumab grubu ile diğer iki anti-VEGF grubu arasında SMK açısından enjeksiyon öncesi ve enjeksiyon sonrası dönemlerde istatistiksel fark saptanmadı. Sonuç: İlk 3 ayda aylık kontrollerde VMAH olan ve VMAH olmayan DMÖ hastaları arasında MMK ve SMK açısından anlamlı fark saptanmazken, EİDGK VMAH olmayan grupta daha iyi idi. VMAH olan DMÖ hastalarında anti-VEGF grupları arasında EİDGK açısından fark izlenmedi ancak aflibercept grubu bevacizumab grubuna göre SMK değerlerinde daha fazla iyileşme sağladı. Ranibizumab ile diğer iki anti-VEGF arasında SMK açısından fark izlenmedi. Anahtar Kelimeler: Diyabetik maküla ödemi, İntravitreal anti-VEGF, Aflibercept, Bevacizumab, Ranibizumab.

SUMMARY Purpose: To compare the therapeutic efficacy of anti-VEGF (ranibizumab, aflibercept, bevacizumab) treatment agents in patients with vitreomacular interface disease (VMID) in diabetic macular edema (DME). Material and Method: 83 eyes of 83 patients who were treated with 3 doses of anti-VEGF at 4-6 weeks interval with the diagnosis of DME were included in the study. The best corrected visual acuity (BCVA), maximum macular thickness (MMT), central macular thickness (CMT), subfoveal choroid thickness (SCT) values of all patients before and after injection were examined. The patient group was compared with the control group and the anti-VEGF groups (aflibercept, bevacizumab, ranibizumab) were compared within themselves. Results: 49 people with VMID were taken as patient group, 34 people without VMID were taken as control group. There was no statistically significant difference between the groups in terms of age, gender, DM duration, HbA1c value, insulin-oral anti-diabetic (OAD) usage and systemic diseases (all P> 0.05). The number of pseudophacic patients were significantly higher in the group with VMID than the group without VMID (P = 0.009). There was no statistically significant difference between the groups in terms of BCVA, MMT, CMT before injection (all P> 0.05). When BCVA values of 1st, 2nd and 3rd months post injection were compared, it was found statistically significantly higher in the group without VMID than the group with VMID (all P <0.05). There was no statistical difference in MMT and CMT values between the two groups at 1 month, 2 months and 3 months after injection (all P> 0.05). SCT values were statistically significantly higher in the group with VMID than the group without VMID before and after the injection (all P <0.05). In DME patients with VMID, the number of patients who treated with aflibercept was 16, the number of patients treated with bevacizumab was 18, and the number of patients who treated with ranibizumab was 15. Patients with VMID were compared according to the anti-VEGF groups administered. In terms of BCVA and SCT, no statistically significant difference was found between aflibercept, bevacizumab and ranibizumab groups before and after injection (all P> 0.05). MMT values were found to be statistically significantly higher in the bevacizumab group before and after the injection, at the 1st, 2nd, and 3rd months, compared to the aflibercept group (all P <0.05). There was no statistical difference between the ranibizumab group and the other two anti-VEGF groups in terms of MMT in the pre-injection and post-injection periods. In terms of CMT, no difference was observed between the pre-injection groups (P> 0.05). When CMT was compared in the 1st month, 2nd month and 3rd month after injection, the CMT values in the bevacizumab group were statistically significantly higher than the aflibercept group (all P> 0.05). There was no statistically significant difference between the ranibizumab group and the other two anti-VEGF groups in terms of CMT in the pre-injection and post-injection periods. Conclusion: In the first 3 months, there was no significant difference in terms of MMT and CMT between DME patients with VMID and without VMID, whereas BCVA was better in the group without VMID. No difference was observed between the anti-VEGF groups in terms of EIDGK, but the aflibercept group improved CMT values more than the bevacizumab group in DME patients with VMID. There was no difference in terms of CMT among ranibizumab and two other anti-VEGFs. Keywords: Diabetic macular edema, Intravitreal anti-VEGF, Aflibercept, Bevacizumab, Ranibizumab.