Depresyonda bedensel belirtilerle nörotisizm ve aleksitimi ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı major depresif bozukluk teşhisi konulan bireylerde nörotisizm kişilik özelliği, aleksitimi ve somatizasyon arasında bir ilişkinin olup olmadığını ortaya koymaktır. Yöntem: Çalışmaya 18-65 yaşları arasında DSM-V tanı ölçütlerine göre depresyon tanısı almış ve Hamilton Depresyon ölçeğinden 17 ve üzerinde puan almış, en az ilkokul mezunu, 50 hasta ile DSM-V tanı ölçütlerine göre herhangi bir psikiyatrik hastalık öyküsü olmayan 50 sağlıklı gönüllü alınmıştır. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A), Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HAM-D), Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği (BDA), Eysenck Kişilik Anketi-Gözden Geçirilmiş Kısaltılmış Formu (EKA), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAO), Belirti Tarama Listesi (SCL-90) uygulanmıştır. Bulgular: HAM-A ve HAM-D ve TAO puanları hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Belirti tarama açısından SCL-90 Genel ortalama, SCL-90 öfke-düşmanlık, SCL-90 somatizasyon ve BDA ölçek puanları hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Kişilik özellikleri yönünden (Eysenck) nörotisizm ve dışadönüklük alt ölçek puanları hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Ancak psikotizim ve yalan alt ölçek puanları gruplar arası anlamlı düzeyde fark bulunmamıştır. Bu parametreler arasındaki ilişki varlığını incelemek amacıyla eşdeğişken analizi yaptık. Bu analize göre; bedensel duyumları abartma, öfke ve anksiyetenin somatizasyonu etkilediğini, depresyon varlığı, nörotisizm kişilik özelliği, dışadönüklük kişilik özelliği ve aleksitiminin somatizasyona etki göstermediğini bulduk Sonuç: Bu çalışmada bedensel belirtiler açısından baktığımızda gruplar arasında fark görmekle birlikte, depresyon dışında bedensel belirtileri açıklayabilecek diğer faktörleri (bedensel duyumları abartma, anksiyete, nörotisizm, aleksitimi ve öfke) de kontrol ettiğimizde, depresyonun bedensel belirtiler üzerindeki etkisinin ortadan kalktığını tespit ettik. Bedensel belirtileri açıklayan temel faktörlerin bedensel duyumları abartma, anksiyete belirtileri ve öfke olduğunu saptadık. Bu da bize depresyonun kendisinin doğrudan bedensel belirtiler ile ilişkili olmadığını, depresyon kliniğine ait bazı özelliklerin bedensel duyumlarla ilişkili olabileceğini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Depresyon, somatizasyon, nörotisizm, aleksitimi

Objective: The aim of this study is to determine whether there is a relationship between neuroticism personality trait, alexithymia and somatization in individuals diagnosed with major depressive disorder. Methods: The study included 50 patients aged between 18-65 years who were diagnosed with depression according to DSM-V criteria and at least primary school graduates with a score of 17 or higher on the Hamilton Depression Scale and 50 healthy volunteers who were not diagnosed with depression according to DSM-V diagnostic criteria. Sociodemographic data form, Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A), Somatosensory Amplification Scale (SSAS), Eysenck Personality Questionnaire-Revised Abbreviated Form, Toronto Alexithymia Scale (TAS), Symptom Screening List (SCL-90) scales were applied to participants. Results: In our study, the HAM-A, HAM-D and TAO points was found in significantly higher in the patient group compared to control group. In terms of Symptom Check List, SCL-90 total average, SCL-90 anger/hostility, SCL-90 somatization and Somatosensory Amplification Scale (SAC) points were found significantly higher in the patient group compared to control group. In terms of personality traits (Eysenck), neuroticism and extraversion subscale scores were found significantly higher in the patient group compared to control group. But there were no significiant difference in psychotism and lie subscale scores between groups. We conducted a correlation analysis to examine the existence of the relationship between these parameters. According to this analysis; we found that exaggerating bodily sensations, anger, and anxiety affect somatization. In contrast, we found that presence of depression, neuroticism personality trait, extraversion personality trait and alexithymia did not affect somatization. Conclusion: In this study, altough there is a difference between the group when we look from the physical symptoms perspective, it is found that when we control other factors (exaggeration of physical sensations, anxiety, neuroticism and anger) that could explain physical symptoms other than depression, the effect of depression on physical symptoms is disappeared. We found that the main factors explaining somatic symptoms were exaggerating somatic sensations, anxiety symptoms and anger. This shows us that depression itself is not directly related to physical symptoms and that some features of depression clinic may be related to physical sensations. Keywords: Depression, somatization, neuroticism, alexithymia