Kan kültürü alımlarında şişe sayısının ve alınan kan hacminin belirlenmesi ve üreme üzerine olan etkilerinin araştırılması

Abstract

Kan kültürü uygulama rehberlerinde bakteremi veya fungemi şüphesi varlığında erişkinlerde iki ayrı venden en az 2-4 adet kan kültür şişesi içine 5-10 ml kan alınması önerilmektedir. Çalışmamızda erişkin hastalardan alınan kan kültür şişe sayısı ve alınan kan miktarının uygunluğu ve üreme üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 1.09.2016 - 1.09.2017 tarihleri arasında, kliniklerde yatan erişkin hastalardan alınan ve Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilen kan kültürleri dahil edilmiştir. Hastalardan 24 saat içinde alınan kan kültür şişeleri, şişe sayısına göre "uygun", "uygun değil" ve alınan kan hacimlerine göre "yetersiz", "uygun", "fazla" olarak değerlendirilmiştir. Üreme sonuçları ile hasta dosyaları retrospektif olarak incelenmiş, etken/kontaminasyon ayrımı yapılmıştır. Veri analizi için SPSS 20 paket programı, grupların karşılaştırılması için ki-kare ve Kruskal Wallis testi kullanılmış, p<0.05 anlamlı olarak kabul edilmiştir. Bazı grupların karşılaştırılmasında rölatif pozitiflik hesaplanmıştır. Çalışmada 874 hastadan toplam 1557 adet kan kültürü değerlendirilmiştir. 202 (%13) hastadan tek kan kültürü alınırken, 832 (%53.4) kan kültürü şişesinin yetersiz hacimde kan içerdiği görülmüştür. Kan kültürlerinin %17.5'inde etken mikroorganizmalar, %8.2'sinde ise kontaminant mikroorganizmalar üretilmiştir. Kan kültürü şişe sayısı ile mikroorganizmaların üreme oranları karşılaştırıldığında, tek şişeye karşı iki şişe kan kültürü alınmasıyla etken mikroorganizmaların, iki şişeye karşı tek şişe alınmasıyla da kontaminant bakterilerin üreme oranlarının daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Alınan kan hacminin mikroorganizmaların üreme oranları üzerinde bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). Bu çalışmanın sonuçlarına dayanarak; rehberlerin önerisine uygun olarak kan kültürü alımlarında en az iki adet kültür şişesi kullanılmasını öneriyoruz. Alınacak kan hacminin belirlenmesinde hastanın klinik durumu da değerlendirilerek yapılacak olan prospektif ve çok merkezli çalışmalara ihtiyaç vardır. Hastanemizde kontaminasyon oranlarının düşürülmesi için düzenli eğitimlerin planlanması gerekmektedir. Eğitimlere ek olarak kan kültürü alım takımlarının oluşturulmasının maliyeti azaltarak daha yararlı olabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: otomatize sistemler, kan dolaşımı enfeksiyonu, kan hacmi, kan kültürü, kan kültür şişe sayısı

In guidelines on blood cultures, it has been suggested to collect 5-10 ml blood sample at least in 2-4 blood culture bottles from two different veins in adults in the presence of suspicion of bacteremia or fungemia. In our study it was aimed to evaluate the appropriateness of number of blood culture bottles and amount of blood and their effects on bacterial yield in adult patients. The blood cultures obtained from hospitalised adult patients and blood cultures sent to Kirikkale University Medical Faculty Infectious Diseases and Clinical Microbiology Laboratuvary between 1.9.2016 and 1.9.2017 were included in this study. The number of blood culture bottles obtained from patients in 24 hours were classified as appropriate and inappropriate and also blood amounts were classified as inadequate, adequate and overage. Blood culture results were evaluated respectively and causative/contamination distinction was made according to patient cases. SPSS 20 program was used for data analysis and chi-square and Kruskal Wallis tests were used for comparing groups and p<0.05 was accepted as significant. Relative positivity rate was calculated for comparing some groups. 1557 blood cultures obtained from 874 patients were included in this study. It was seen that only one blood culture was obtained from 202 (%13) patients. 832 (%53.4) blood culture bottles were containing inadequate volume of blood. %17.5 of the blood cultures yielded causative and %8.2 yielded contaminant microorganisms. When the recovery rates and the number of blood culture bottles were compared it was found that causative microorganism isolation rates in two bottles were more than one bottle and contaminant microorganism isolation rates were higher in one bottle than two bottles (p<0.05). It was detected that the volume of blood did not affect the recovered rates (p>0.05). Based on the results of this study we suggest that at least two bottles for blood cultures in accordance with the guidelines. But for determining the volume of blood to be collected, prospective and multicentre studies are needed in which the the clinical status of the patient is considered. For decreasing the contamination rates, planning regular educations is needed in our hospital. It was concluded that, in addition to education, creating phylebotomy teams can be more beneficial. Keywords: automated methods, blood culture, bloodstream infection, blood volume, number of blood cultures bottle