Fiziksel ve sosyal katılım öznel indeksi (Subjective index of physical and social outcome, SIPSO) anketinin Türkçe adaptasyon, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Fiziksel Ve Sosyal Katılım Öznel İndeksi (Subjective Index Of Physical And Social Outcome, SIPSO) Anketinin Türkçe Adaptasyon, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Amaç: İnme sonrası gelişen fiziksel ve fonksiyonel kısıtlılıklar bireyin topluma adaptasyon/entegrasyon düzeyini etkilemektedir. The Subjective Index of Physical and Social Outcome (SIPSO), inme sonrası hastaların topluma adaptasyonunu değerlendiren geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Bu çalışmanın amacı SIPSO ölçeğinin Türkçe adaptasyonu ve psikometrik analizini yaparak inme hastalarında geçerlik ve güvenirliğini araştırmaktır. Materyal ve Metod: SIPSO ölçeğinin standart prosedürlere uygun bir şekilde Türk Diline çeviri ve adaptasyonu yapıldı. Çeviri sürecinden sonra SIPSO ölçeğinin fiziksel ve sosyal alt boyutlarının psikometrik özellikleri içsel yapı geçerliği ve dışsal yapı geçerliği kapsamında incelendi. Hastaların fiziksel ve sosyal katılım düzeyi; Fiziksel ve Sosyal Katılım Öznel İndeksi (SIPSO) ile değerlendirildi. Motor gelişimi; Brunnstrom evrelemesi, kognitif durumu; Mini Mental Test (MMT), duygu durumu; Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), fonksiyonel düzeyi; Fonksiyonel Bağımsızlık Ölceği (FBÖ) ve Barthel İndexi (Bİ), ambulasyon durumu; Fonksiyonel Ambulasyon Sınıflaması (FAS) ve Rivermead Mobilite İndexi (RMİ), yaşam kalitesi; İnme Etki Ölçeği 3.0 (İEÖ 3.0) ile değerlendirildi. İçsel yapı geçerliliği Rasch analizi, dışsal yapı geçerliliği İEÖ 3.0, RMI, BDÖ, FBÖ, BI, MMT, FAS ölçekleri ile korelasyon analizi, güvenilirliği iç tutarlılık bağlamında birey ayırsama indeksi (BAİ-person seperation index) ve Cronbach alfa katsayısı, test tekrar test bağlamında ise sınıf içi korelasyon (ICC, intraclass correlation) ve Rasch analizi ile incelendi. Bulgular: Çalışmaya katılan 179 inme hastasının yaş ortalaması 62,54±10,31 yıl ve hastalık süreleri ortalaması 28,78±34,31 ay idi. Yapılan Rasch analiziyle Türkçe SIPSO ölçeğinin içsel yapı geçerliliği açısından uygun olduğu saptandı. SIPSO-Fiziksel alt ölçeğin içsel tutarlılığı Cronbach alfa katsayısı: 0.92, BAİ 0.95 değerleri ile yeterli ve yüksek bulundu. SIPSO-Sosyal alt ölçeğin içsel tutarlılığı Cronbach alfa katsayısı ve BAİ: 0.86 değerleri yeterli ve yüksek bulundu. SIPSO-Fiziksel ve sosyal alt ölçeğin test-tekrar test analizlerinde güvenirliğin yüksek olduğu bulundu. SIPSO ölçeğinin fiziksel ve sosyal alt ölçeğin dışsal yapı geçerliği sonucunda İEÖ 3.0, RMI, BDÖ, FBÖ, BI, FAS ölçekleri ile arasında yüksek korelasyon bulundu (p<0.001). Sonuç: SIPSO ölçeğinin Türkçe versiyonu, Türk toplumunda yaşayan inmeli hastaların topluma entegrasyon seviyesini, fiziksel ve sosyal açıdan topluma katılımını ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Anahtar sözcükler: Subjective Index of Physical and Social Outcome, Fiziksel ve Sosyal Katılım Öznel İndeksi, Rasch analizi, İnme, Sonuç Ölçekleri

Turkish Adaptation, Validity and Reliability of the Subjective Index of Physical And Social Outcome (SIPSO) Objective: The levels of physical impairment and functional limitation in patients with stroke can affect their level of community integration. The Subjective Index of Physical and Social Outcome (SIPSO) have been reported as a valid and reliable tool for measuring the level of community integration in stroke survivors. This study aimed to adapt the SIPSO into the Turkish language, and to test the reliability and validity of the SIPSO in stroke survivors using modern psychometric analysis. Material and method: The SIPSO was translated and adapted with standardized procedures. After the translation process, the internal construct validity was assessed by Rasch analysis, reliability by internal consistency and person separation index (PSI). External construct validity was evaluated by analyzing correlation between the SIPSO and the Beck Depression Scale (BDS), Brunnstrom recovery stage, Mini Mental Test (MMT), Functional Independence Measure (FIM), Barthel Index (BI), Functional Ambulatory Scale (FAS), Rivermead Mobility Index (RMI), Stroke Impact Scale 3.0 (SIS 3.0). Test-retest reliability with intraclass correlation coefficient (ICC) and Rasch analysis. Results: A total of 179 stoke patients (92 males; 87 females; mean age 62,54±10,31 years) were included. The mean disease duration was 28,78±34,31 months. The internal consistency of the SIPSO physical subscale showed good to excellent with Cronbach's ?: 0.92, Person Separation Index (PSI): 0.95. The internal consistency of the SIPSO social subscale showed good to excellent with Cronbach's ? and PSI: 0.86. External construct validity was highly correlated with Brunnstrom recovery stage and SIS 3.0, RMI, BDS, FIM, BI, FAS scales (p<0.001). Conclusion: The SIPSO is a valid and reliable scale for measuring participition in stroke survivors in Turkey. Keywords: Subjective Index of Physical and Social Outcome, Rasch Analysis, Stroke, Outcome Measures