Malokluzyonların benlik saygısı ve psikososyal durum üzerindeki etkisi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, ortodonti kliniğine tedavi talebiyle başvuran adölesan ve genç erişkinlerde malokluzyon şiddeti ve ortodontik tedavi ihtiyacının, psikososyal durum ve benlik saygısı üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmamıza yaş ortalaması 15,76±3,77 olan toplam 135 adölesan ve genç erişkin katılmıştır. Hastaların ağız içi muayeneleri yapılmış ve mevcut panoramik röntgenleri incelenmiştir. Ortodontik tedavi ihtiyacı ve malokluzyon şiddeti Ortodontik Tedavi İhtiyacı İndeksi (IOTN), Tedavi Zorluğunu, Sonucunu ve İhtiyacını Belirleyen İndeks (ICON) ve Dental Estetik İndeks (DAI) modifikasyonu ile belirlenmiştir. Hastalara sunulan anket formlarında Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeğinin (RSES) 4 alt ölçeğine yer verilmiştir (Benlik saygısı, Kendilik Kavramının Sürekliliği, Eleştiriye Duyarlılık ve Depresif Duygulanım). Hastaların psikososyal sağlık durumunu incelemek için de Dental Estetiğin Psikososyal Etkisi Anketi (PIDAQ) kullanılmıştır. İstatistiksel analiz için R istatistik programından yararlanılmıştır. Gruplar arası karşılaştırma tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) ile yapılmıştır. Kadın ve erkek grupları arasında ortodontik tedavi ihtiyacı bakımından fark bulunamazken (p>0,005), kadınlarda psikososyal etki erkeklere göre önemli derecede fazla bulunmuştur (p=0,013). Hastalar 18 yaş altı ve 18 yaş ve üstü olarak iki gruba ayrıldığında gruplar arası objektif ortodontik tedavi ihtiyacı ve psikososyal etki bakımından fark bulunamamıştır. IOTN DHC ve AC, ICON ve DAI indekslerine göre gruplar arasında PIDAQ skorları bakımından istatistiksel olarak önemli farklar bulunmuştur. Ortodontik tedavi ihtiyacı ve malokluzyon şiddeti daha az olan hastalarda PIDAQ alt başlıkları ve toplam PIDAQ skorları daha düşük bulunmuştur. RSES alt ölçekleri ve toplam skorlar incelendiğinde yaş, cinsiyet ve malokluzyon grupları arasında önemli fark bulunamamıştır. Benlik saygısı skorlarına göre hastalar gruplara ayrıldığında, ICON ve DAI?ye göre gruplar arası önemli fark bulunamazken (p= 0,794 ve p=0,93), toplam PIDAQ skorları benlik saygısı yüksek olan grupta önemli derecede düşük bulunmuştur (p=0,045). 2 Ortodontik tedavi ihtiyacı arttıkça ve benlik saygısı azaldıkça dental estetiğin psikososyal etkisi artmaktadır. Malokluzyon şiddetinin benlik saygısı üzerinde etkisi görülmemiştir. Benlik saygısı oldukça karmaşık bir kavramdır ve benlik saygısının malokluzyon şiddetinden çok diğer psikolojik parametrelerden etkilenebileceği sonucuna varılmıştır.

The aim of this thesis is to investigate the effect of malocclusion severity and orthodontic treatment needs on psychosocial status and self-esteem in adolescents and young adults who applied to orthodontic clinic with a demand of orthodontic treatment. A total of 135 adolescents and young adults with a mean age of 15.76 ± 3.77 were participated. Intraoral examinations of the patients were performed and the present panoramic X-rays were examined. The need for orthodontic treatment and the severity of malocclusion were determined by the Index of Orthodontic Treatment Need (IOTN), the Treatment Complexity, Outcome and the Need (ICON) and modification of the Dental Esthetic Index (DAI). Four subscales of the Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) were included in the questionnaire form presented to the patient. (Self-esteem, Continuity of Self-Concept, Criticism and Depressive Affect). Psychosocial Impact of Dental Esthetics Questionnaire (PIDAQ) was used to examine the psychosocial health status of the patients. R statistical program was used for statistical analysis. The intergroup comparison was done by one way ANOVA. There was no significant difference in the need for orthodontic treatment between men and women (p> 0,005), whereas in females the psychosocial effect was significantly higher than that of men (p = 0.013). When the patients were divided into two groups of less than 18 years of age and 18 years of age or older, there was no difference in objective orthodontic treatment needs and psychosocial impact between the groups. There were statistically significant differences in PIDAQ scores between groups according to IOTN DHC and AC, ICON and DAI indices. PIDAQ subscales and total PIDAQ scores were found to be lower in patients with less orthodontic treatment need and malocclusion severity. When RSES subscales and total scores were examined, no significant difference was found between age, gender and malocclusion groups. According to the self-esteem scores, there was no significant difference between the groups when the patients were separated according to ICON and DAI (p = 0,794 and p = 0,93), and the total PIDAQ scores were significantly lower in the group with high self-esteem (p=0,045). 4 As the need for orthodontic treatment increases and the self-esteem decreases, the psychosocial effect of dental aesthetics increases. Malocclusion severity did not affect the self-esteem. Self-esteem is a very complex concept and it has come to the conclusion that self-esteem may be influenced by other psychological parameters rather than malocclusion severity