Diyabetik periferik nöropatisi olan tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda ayak bileği eklem pozisyon duyusunun izokinetik dinamometre ile değerlendirilmesi
Özet
Kılıç Ö. (Diyabetik periferik nöropatisi olan Tip 2 Diyabetes Mellituslu hastalarda ayak bileği eklem pozsiyon duyusunun izokinetik dinamometre ile değerlendirilmesi) Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Kırıkkale, 2013. Diyabetik nöropatinin en sık görülen tipi olan distal sensorimotor polinöropatide (DSPN) sıklıkla kalın ve ince sinir liflerinin etkilendiği miks tutulum izlenir. Kalın liflerin etkilenmesiyle eklem pozisyonu gibi proprioseptif duyularda bozukluk gelişebilir. Bu da nöromusküler kontrolün yeterli düzeyde yapılamamasına sonuç olarak da düşme ve kırık riskinde artışa neden olabilir. Bu nedenle çalışmamızda diyabetik hastalarda eklem pozisyon duyusunun (EPD) değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Grup 1 (DMPNP) DSPN?si olan tip 2 diyabetik 30 hasta, grup 2 (DM) DSPN?si olmayan tip 2 diyabetik 30 hasta ve grup 3 sağlıklı 30 gönüllüden oluşturuldu. Grup 1-2 ayrımı rutin elektrofizyolojik yöntemler kullanılarak yapıldı. Tüm olguların demografik özellikleri ile hastalık süresi ve seyri gibi detaylı hikâyesi alındı ve dominant ekstremiteleri kaydedilerek ayrıntılı nöromusküloskeletal sistem muayeneleri yapıldı. Olgulara Michigan nöropati tarama enstrümanı (MNSI) formu, LANSS ağrı skalası uygulandıktan sonra ayak bileği pasif EPD ölçümü izokinetik test ve egzersiz sistemi (Biodex System 3) ile yapıldı. Hedef açılar 10 ve 30 ° plantar fleksiyon ile 10 ° dorsifleksiyon olarak belirlendi. Her açıda üç denemenin ortalama mutlak açısal hataları (OMAH) hesaplandı. Üçlü ve ikili karşılaştırmalar için sırasyla Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı. Çalışmaya dahil edilen olguların yaş ortalamaları DMPNP grubunda 55.2±3.87 (15 kadın, 15 erkek), DM grubunda 53.57±4.55 (25 kadın, 5 erkek) ve kontrol grubunda 52.43 ± 4.65 (9 kadın, 21 erkek) idi. Sonuçlara göre DMPNP grubunda tüm açılarda OMAH DM ve kontrol grubuna göre anlamlı yüksekt (p 0.001). DM grubunda se sağ ayak b leğ 10 plantar fleks yon ve 10 dors fleks yon le sol ayak b leğ 10 plantar fleksiyonda elde edilen OMAH kontrol grubuna göre anlamlı yüksekti (sırasıyla p=0.004, p=0.007, p=0.008). Çalışmamızın sonuçları diyabetik hastalarda, polinöropati elektrofizyolojik olarak gelişmeden önce de EPD?nin bozulabileceğini düşündürmektedir. Dolayısı ile erken dönem diyabetik hastalarda EPD değerlendirilerek klinik takipte düşme ve kırık riski açısından koruyucu programlar geliştirilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Anahtar Kelimeler: Eklem pozisyon duyusu, Diyabetik nöropati, İzokinetik Kılıç Ö. (Evaluation of ankle joint position sense with isokinetic dynamometer in type 2 diabetic patients with diabetic peripheral neuropathy) University of Kırıkkale Faculty of Medicine Phsical Medicine and Rehabilitation, Specialization Thesis, Kırıkkale, 2013. In diabetic neuropathy proprioceptive disturbances may occur. That may lead deterioration of the joint stabilization and increased risk of falls and fractures. Therefore we aimed to evaluate the joint position sense (JPS) in diabetic patients. A total of 90 patients to be equal in three groups were included in this study. Group 1 (DMPNP): 30 diabetic patients with peripheral neuropathy, Group 2 (DM): 30 diabetic patients without peripheral neuropathy, Group 3 (Control): 30 healthy volunteers. Presence of neuropathy was determined electrophysiologically. The median age of patients included in this study was 55.2±3.87 (15 female, 15 male) in DMPNP group, 53.57±4.55 (25 female, 5 male) in DM group and 52.43 ± 4.65 (9 female, 21 male) in control group. After detailed neuromusculoskeletal examination, Michigan Neuropathy Screening Instrument (MNSI) form, LANSS pain scale were applied and passive JPS of ankle was evaluated with isokinetic system (Biodex System 3 Pro, ABD) in all three groups. 10° and 30° plantar flexion and 10° dorsiflexion were determined as target angles. The median of the absolute errors for three trials with each angle were calculated. Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U tests were used for triple and paired comparisons respectively. Comparing to DM and control groups absolute errors with all angles were significantly higher in DMPNP group (p<0.001 for all comparisons). The absolute errors with right ankle 10 plantar flexion and 10 dorsiflexion, left ankle 10 plantar flexion were significantly higher in DM group than control (respectively p=0.004, p=0.007, p=0.008). According to these results we think that JPS of ankle may be deteriorated before the determination of neuropathy electrophysiologically in diabetic patients. Therefore we believe that prophylactic programs in terms of the risk of falls and fractures by evaluating JPS are needed to be developed in early stages of diabetes. Key Words: Joint position sense, diabetic neuropathy, isokinetic