Çocuk nefroloji polikliniği'nde görülen hastalarda hiperkalsiüri birlikteliğinin incelenmesi

Abstract

Hiperkalsiüri primer yani idiopatik olabileceği gibi veya patolojik durumlara bağlı olarak sekonder de olabilir. İdiopatik hiperkalsiüride klinik, laboratuar, radyolojik incelemelerle sebep bulunamaz. Hastada metabolik bir anormallik yoktur. Çocuklarda hiperkalsiüri genelde idiopatik olarak görülür. İdiopatik hiperkalsiürinin en önemli özelliği kan kalsiyum düzeylerinin normal olmasıdır.Hiperkalsiüri tanısının 24 saatlik idrar biriktirilerek konulması özellikle çocukluk çağındaki olgular için son derece zordur. Bu nedenle çocuklarda 24 saatlik idrarda kalsiyum atılımı ile en fazla korele yöntem olan spot idrar örneğinde bakılan kalsiyum / kreatinin oranı hesaplanarak hiperkalsiüri tespiti yapılmaktadır.Hastalar çoğunlukla asemptomatiktir veya makroskopik ve mikroskopik hematüri, dizüri, karın ağrısı, yan ağrısı, izole veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, gece ve/veya gündüz idrar kaçırma, üriner sistem taşı gibi bulgu ve semptomlar olabilir.Çalışmaya alına tüm olguların sabah ikinci idrar örneklerinde idrar kalsiyum/ kreatinin oranı bakılarak 0,21 ve üzerinde olanlar hiperkalsiürili kabul edildi.Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji polikliniğinde görülen hastalarda hiperkalsiüri birlikteliğini saptamak için yaptığımız çalışmada hiperkalsiüri sıklığını çalışma grubunda %13,5, kontrol grubunda %8 tespit ettik. Çalışma grubunun ortalama idrar kalsiyum /kreatinin oranı 0,093 ± 0,081 kontrol grubunda ise 0,05±0,06 tespit ettik. Hem çalışma grubunda hem de kontrol grubunda kız ve erkeklerde hiperkalsiüri sıklığı yönünden fark tespit etmedik.Hematürili hastalarda hiperkalsiüri sıklığını %13,8, enürezisli hastalarda %20, idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastalarda %11, üriner sistem taşı olan hastalarda %20 tespit ettik. Kontrol grubu ile kıyaslanadığında hiperkalsiüri sıklığı fazla bulundu (p <0,05). HSP'li hastalarda hiperkalsiüri prevalansı %10 olarak ölçüldü. Bulgular yatıştıktan sonra hiperkalsiüri prevalansı ise % 6,6 olarak hesaplandı. HSP'li hastalarda hiperkalsiüri görülme sıklığının arttığı görüldü. Nefrotik sendromlu 20 hastadan ise yalnızca 2 tanesinde hiperkalsiüri görüldü.Hiperkalsiürinin, neden olduğu idrar yolu enfeksiyonu, enürezis noktürna, hematüri gibi bazı klinik tabloların önemli morbidite ve iş gücü kaybına yol açabileceği, hiperkalsiüri tespit edilen olguların akrabalarının da hastalık açısından taranması gerektiği, bu nedenle gerek aileler ve gerekse çocuk hekimleri tarafından önemsenmesi gereken bir hastalık olduğu, dolayısıyla çocukluk yaş grubunun bu hastalık açısından gerektiğinde taranması, halkın konu hakkında bilgilendirilmesi için eğitim programlarının düzenlenmesi ve hekimlerin konu hakkındaki duyarlılıklarının arttırılması gerektiği sonucuna varıldı.Anahtar Kelimeler:Hiperkalsiüri, idiopatik hiperkalsiüri, hematüri, enürezis, idrar yolu enfeksiyonu, nefrolitiyazis, Henoch-Schönlein purpurası, nefrotik sendrom

Hypercalciuria can either be primary, namely idiopathic, or secondary to pathological conditions. No cause can be found in clinical, laboratory, and radiological examinations in idiopathic hypercalciuria. The patient has no metabolic abnormality. Hypercalciuria is usually idiopathic in children. The most important feature of idiopathic hypercalciuria is normal blood calcium levels.Diagnosing hypercalciuria through collecting 24-hour urine is extremely difficult, particularly in patients in childhood. Therefore, in children, hypercalciuria is determined by calculating the ratio of calcium/creatinine in spot urine sample, the most correlated method with calcium excretion in 24-hour urine.There may be signs and symptoms such as macroscopic and microscopic hematuria, dysuria, abdominal pain, side pain, isolated or recurrent urinary tract infection, nocturnal and/or diurnal enuresis, and urinary tract stones in patients who are mostly asymptomatic.Urinary calcium/creatinine ratio was examined in the second urine samples of all cases obtained in the morning, and any ratio above 0.21 was considered hypercalciuric.In the present study conducted to detect hypercalciuria in the patients seen at the Pediatric Nephrology outpatient clinic of Kırıkkale University School of Medicine, prevalence of hypercalciuria was 13.5% in the patient group, and 8% in the control group. Mean urinary calcium/creatinine ratio was found 0.093±0.081 in the patient group, and 0.05±0.06 in the control group. No difference was detected for hypercalciuria prevalence in male and female subjects in both patient and control groups.Hypercalciuria prevalence was found 13.8% in the patients with hematuria, 20% in the patients with enuresis, 11% in the patients who had urinary tract infection, and 20% in those who had urinary tract stones. When compared to the control group, prevalence of hypercalciuria was higher (p<0.05). Hypercalciuria prevalence was detected 10% in patients with Henoch-Schönlein purpura (HSP). After the symptoms calm down, hypercalciuria prevalence was calculated 6.6%, and it was observed that hypercalciuria prevalence increased in the patients with HSP. Hypercalciuria was only seen in two of 20 patients with nephrotic syndrome.It was concluded that certain manifestations, such as urinary tract infections, nocturnal enuresis, and hematuria caused by hypercalciuria, could lead to significant morbidity and labor loss, relatives of the cases detected for hypercalciuria should be screened for disease, thus, hypercalciuria was a condition that should be considered important by both families and pediatricians, therefore, the members of childhood age group should be screened for the condition when necessary, education programs should be planned to inform the public on the issue, and awareness of the physicians on the condition should be increased.Keywords:hypercalciuria, idiopathic hypercalciuria, hematuria, enuresis, urinary tract infections, nephrolythiasis, Henoch-Schönlein purpura, nephrotic syndrome