Lumbal disk hernilerinin manyetik rezonans görüntüleme'de tiplendirilmesi ve seviye, yaş, cinsiyete göre dağılımları

Abstract

İntervertebral diskler vertebral kolonda ani basınç artışlarını dengeleyen yapılardır. Yaşlanma ile beraber disk içeriğindeki su oranı azalarak diskin yapısı bozulur. Tekrarlayan küçük travmalar direkt olarak herniasyona yol açar ya da ilerideolabilecek herniasyonun gelişmesini hızlandırır. İntervertebral disk hernileri, vertebral kolonda her seviyede olabilir; ancak ağırlık ve basınca daha çok maruz kalınan lumbal bölgede daha sık izlenmektedir.Bilinen biyolojik ciddi bir tehlikeli etkisi olmayan, yüksek doku çözünürlüğü ve çok eksenli görüntüler sağlayan MRG, disk hastalıklarını değerlendirme, hastalıkların ciddiyetini belirleme ve takibinde etkisi kanıtlanmış, kullanışlı bir yöntemdir.Çalışmamızda MRG'de saptanan disk herniasyonlarının tiplerini, seviyelerini, herniasyonların yaş, cinsiyete göre dağılımlarını, herniasyonların tip ve seviyeleri ile hastaların yaş, cinsiyetleri arasındaki ilişkiyi araştırdık. Çalışmaya farklı bölümlerden lumbal MRG tetkiki için başvuran, yaşları 18 ile 90 arasında değişen,126 (%42) erkek ve 174 (%58) kadın olmak üzere, MRG'de lumbaldisk hernisi saptanan 300 hasta dahil edildi. On sekiz yaş altındaki bireyler, lumbal MRG incelemesinde L1-S1 seviyelerinde bütün intervertebral diskleri normal olan kişiler,önceden lumbal disk hernisi nedeniyle operasyon geçirmiş hastalar, gebeler, spinal enfeksiyon, hemanjiom dışı spinal neoplasm olan hastalar, hareket ya da metal artefaktlarından dolayı tetkiklerinin diagnostik kalitesi düşük olan hastalar dahil edilmedi. Rutin lumbal MRG'de kullanılmakta olan T1 ve T2 ağırlıklı sagital ve L1-S1 arası toplam 5 intervertebral disk aralığına yönelik transvers T2 ağırlıklı sekanslar, retrospektif olarak değerlendirildi. Bireylerin yaş ve cinsiyetlerikaydedilerek, lumbal MRG görüntülerinden L1-2, L2-3, L3-4, L4-5 ve L5-S1 seviyelerindeki disk patolojileri incelendi. Bu seviyelerde, ilgili intervertebral diskteki `bulging', `fokal protrüzyon', `geniş tabanlı protrüzyon', `ekstrüde diskhernisi' ve `sekestre disk hernisi' belirlenerek kaydedildi.Disk herniasyonları en sık %38.3 ile L4-L5 ve %37 ile L5-S1 seviyelerinde saptandı. Bulging ise %46.7 ile en sık L3-L4 seviyesinde idi. Herniasyon tipleri açısından değerlendirildiğinde fokal protrüzyon en sık L4-5 ve L5-S1 seviyelerinde, geniş tabanlı protrüzyon en sık L4-L5 düzeyinde, ekstrüde disk hernisi en çok L5-S1 seviyesinde, sekestre disk hernisi en sık L4-L5 düzeyinde idi. Bulging en çok 30-50yaşlarında, fokal protrüzyon en fazla 30-50 yaşlarında, geniş tabanlı protrüzyon en sık 50-90 yaşlarında, ekstrüde disk hernisi en sık 50-90 yaşlarında, sekestre disk hernisi en sık 30-50 yaşlarında saptandı. L1-2 seviyesindeki hernilerin %88.8'i, L2-3 seviyesindeki hernilerin %75'i, L3-4 seviyesindeki hernilerin %62'si, L4-5 seviyesindeki hernilerin %43'ü 50-90 yaşları arasında iken, L5-S1 seviyesindeki disk hernilerinin %46.5'i 30-49 yaşları arasında idi.Sonuç olarak MRG, uygun klinik bulgular varlığında intervertebral disk hastalığının değerlendirilmesinde en yararlı görüntüleme yöntemidir. MRG'de disk hastalığının alt tipinin doğru teşhis edilmesi ve sinirler gibi önemli anatomikyapılarla ilişkisinin tanımlanması, hastanın en uygun şekilde yönlendirilmesine ve tedavisinin planlanmasına yardımcı olur.

Intervertebral disks, stabilize sudden increases of pressure on the vertebral column. Water content of the disk diminishes with increasing age and disk decays.Repetitive microtraumas may directly lead to herniation or may accelerate the development of future herniation. Although intervertebral disc herniation can be seen at all levels of the vertebral column, most of them are seen in lumbar region, which is exposed to weight and pressure more than other parts of the column.MRI (magnetic resonance imaging), which provides high resolution, multiplanar images and which has no known serious biohazard effects, is a proven and useful tool for the evaluation, assessment of severity and follow-up of diseasesof the spine.In our study, we investigated disk herniation types and levels on MRI, age and gender distrubition of herniations, relationship between types, levels of herniations and age, gender of the patients. In the study, 300 individuals who applied to our clinic for lumbar MRI from different departments and who had disk herniation on MRI, were included. The patients? ages ranged from 18 to 90, 126 (42%) of themwere male and 174 (58%) were female. Individuals, who were under eighteen years old, who had normal intervertebral disks at all levels of L1-S1 in lumbar MRI, who had previously undergone surgery due to lumbar disk herniation, who were pregnant, who had spinal infection or spinal tumors other than hemangioma, and who had diagnostically poor quality examinations because of motion or metal artifacts, werenot included. Routine lumbar spine MRI sequences, which are T1 and T2 weighted sagital images and T2 weighted transverse images of levels L1 to S1, were evaluated retrospectively. Age and gender of the patients were noted and disk pathologies ofL1-2, L2-3, L3-4, L4-5 and L5-S1 levels were evaluated from lumbar MRI images.At these levels of disks, `bulging?, `focal protrusion?, `broad-based protrusion?,`extruded disc herniation? and `sequestered disc herniation? were recorded.Disk herniation was observed most commonly at L4-5 level (38.3%) and L5-S1 level (37%). Bulging was seen most frequently at the L3-4 level (46.7%). In terms of the lumbar disk herniation types, focal protrusion was recorded most commonly atL4-5 and L5-S1 levels, broad-based protrusion at L4-L5 level, extruded disc herniation at L5-S1 level and sequestered disc herniation at L4-L5 level. Bulging was most frequently seen between ages of 30-50, focal protrusion between ages of 30-50,broad-based protrusion between ages of 50-90, extruded disc herniation between ages of 50-90, sequestered disc herniation between ages of 30-50. Regardless of the herniation type, 88.8% of L1-2 herniations, 75% of L2-3 herniations, 62% of L3-4herniations and 43% of L4-5 herniations were between ages of 50-90, while 46.5% of L5-S1 herniations were between ages of 30-49.In conclusion, when appropriate clinical findings are present, MRI is the most useful imaging method for the evaluation of intervertebral disk disease. Accurate diagnosis of the category of the disk disease and defining the relation of the diskdisease with important anatomic structures such as nerves, aid most favorable patient assessment and treatment planning.