Çölyak Hastalığı, Non-spesifik duodenit ve İntraepitelyal lenfosit artışı gösteren duodenum biyopsilerinde FAS/FASL ekspresyonlarının önemi

Abstract

Çölyak Hastalığı genetik olarak duyarlı kişilerde dietle gluten alımının neden olduğu ince barsağın kronik malabsorbsiyon hastalığıdır. Yaklaşık %1 prevalansa sahip olup toplumda sık görülen bir hastalıktır. FAS-FASL sistemi apopitozisi indükleyen en önemli yolaklardan biridir ve ÇH'de mukozal atrofi gelişiminden sorumlu tutulmaktadır. Bu çalışmanın amacı etyolojisi saptanamayan intraepitelyal lenfosit artışı gösteren duodenum mukozaları ve non-spesifik duodenit olgularında ÇH'den ayrımda FAS ve FASL ekspresyonlarının önemini araştırmaktır.Bu araştırmada, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Bölümünde DEA ön tanısı ile gelerek tanı almış yetişkinlere ait 29, çocuklara ait 7 ÇH, yetişkinlere ait 17, çocuklara ait 6 non-spesifik duodenit, yetişkinlere ait 24, çocuklara ait 6 İEL artışı gösteren duodenum, yetişkinlere ait 28 ve çocuklara ait 7 normal duodenum mukozasına ait parafin bloklardan hazırlanan kesitlerde immünohistokimyasal olarak CD3, CD8, FAS ve FASL ekspresyonları incelendi. Tüm gruplarda H-E kesitlerde saptanan İEL sayısının CD3 ile daha fazla sayıda olduğu görüldü. Yine tüm gruplarda İEL'lerin büyük çoğunluğunun CD3 ve CD8 eksprese ettiği saptandı. Hem yetişkin hem de çocuk gruplarında yüzey ve kript enterositlerindeki İEL'lerde, enterositlerde ve lamina propria hücrelerinde en yüksek FAS ekspresyonu ÇH'de idi. İELAG ve non-spesifik duodenit olgularında da kontrol grubuna göre daha fazla ekspresyon saptandı. FASL ekspresyonları da ÇH'de normale göre artış göstermekle birlikte İELAG ve non-spesifik duodenit gruplarından düşüktü.Bulgularımız FAS-FASL ekspresyonunun yalnızca ÇH patogenezinde etkin bir mekanizma olmadığını ancak çok yüksek FAS ekspresyonunun ÇH ile ilişkili olabileceğini düşündürmüştür. İELAG ve non-spesifik duodenit olgularında ÇH'den yüksek saptadığımız FASL ekspresyonlarının fonksiyonel öneminin apopitoz değerlendiren yöntemlerle araştırılması gerektiğini düşünmekteyiz. Ayrıca şüpheli olgularda İEL sayısının saptanmasında CD3 immunohistokimyasal değerlendirmenin rutin kullanımı yararlı olabilir.Anahtar Kelimeler:Çölyak Hastalığı, intraepitelyal lenfosit artışı gösteren duodenum, non-spesifik duodenit, FAS, FASL, immünohistokimya

Coeliac disease is a chronic malabsorbtive disease of small intestine that occures after dietary intake of gluten, in genetically suspectible individuals. It is a common disease in the population with a prevelance of approximately 1%. FAS/FAS-L system is one of the most important pathways that induces apoptosis. The mucosal atrophy seen in coeliac disease is mainly attributed to the FAS/FAS-L system. The aim of this study is to investigate the importance of FAS/FAS-L expressions in the differential diagnosis of non-specific duodenitis and increased intraepithelial lymphocytosis of unknown etiology from coeliac disease.In this study we examined the immunohistochemical expressions of CD3, CD8, FAS and FASL in 29 adult, 7 pediatric Coeliac; 17 adult, 6 pediatric non-spesific duodenitis; 24 adult, 6 pediatric duodenum mucosa with increased İEL; 28 adult, 7 pediatric cases of normal duodenum mucosa in sections of paraffine embedded tissue specimens of patients who were presented to our department previously with the suspected diagnosis of IDA (iron deficiency anemia). In all groups there were more İEL counts with CD3 than H-E sections. Also in all groups the majority of İELs expressed CD3 and CD8. The highest FAS expressions of the İEL?s in the superficial and crypt enterocytes were detected in both adult and pediatric coeliac patients. Also FAS expression levels reach the highest values in the enterocytes and the mononucleer cells of the lamina propria in both adult and pediatric coeliac groups. The duodenum with increased İEL groups and non-spesific duodenitis groups revealed higher expressions when compared to the control group. FASL expressions were also increased in the coeliac group when compared to the controls, however but they were lower than the increased İEL and non-spesific duodenitis groups.Our results showed that expression of FAS?FASL overexpression is determinedly seen in coeliac patients. Moreover, there may be a significant relation between high level of FAS expression and coeliac disease. We think that the functional importance of higher FASL expressions of the increased İEL and non-spesific duodenitis groups than the coeliac group should be studied with apoptosis assesment methods. Also in suspected cases routine CD3 immunohistochemical staining could be useful in detecting the exact number of İEL counts.Key words: Coeliac disease, duodenum with increased İEL, non-specific doodenitis, FAS, FASL, immunohistochemistry.