Karotid arter intima-media kalınlığı ve plak varlığının serebral beyaz cevher hiperintens lezyonları ve enfarkt oluşumu üzerine etkisi

Abstract

Ekstrakranial karotis arterlerde en sık rastlanan patoloji aterosklerotik hastalıktır. Karotis arter intima-media kalınlığının (DMK) ölçümü, erken ateroskleroz değerlendirilmesinde kullanılır. Karotis aterosklerozunun ana lezyonu plaklardır. Ultrasonografi (US), pratik ve noninvaziv bir yöntem olup, artmış DMK ve aterosklerotik plakların değerlendirilmesinde başarılıdır. Serebral beyaz cevher hiperintens (SBCHD) lezyonları, birçok hastalıkta ortak bulgudur. Her yaşta görülebilmekle birlikte ileri yaşlarda sıklığı artar. Ateroskleroz sürecinin en önemli sonucu, gelişen plak ve embolilerin damarları tıkaması sonucu oluşan serebral enfarktlardır. SBCHD lezyonları ve serebral enfarktlar inme açısından yüksek risk faktörüdür. Bu çalışmada, karotid arter DMK artışı ve plak varlığının SBCHD lezyonları ve enfarkt oluşumu üzerine etkisinin araştırılması amaçlandı. Kranial manyetik rezonans görüntüleme (MRG) sonrasında karotis Doppler US tetkiki yapılan, yaşları 20-82 arasında 100 kadın 100 erkek toplam 200 olgu çalışmaya alındı. DKA ve AKA DMK ve plak varlığı araştırıldı. Kranial MRG'de hiperintens lezyonların varlığı ve sayısı değerlendirilip toplam yük değeri hesaplandı. Karotid arter DMK, plak, SBCHD lezyonların toplam yükü ve enfarktın yaş, cinsiyet ve vi birbirleri arasındaki ilişki değerlendirildi. Yaşın ilerlemesi ile birlikte, DMK ve toplam yük artışı, plak ve enfarkt görülme sıklığında artış olduğu görüldü. Cinsiyet faktörünün DMK, hiperintens toplam yükü ve plak üzerine etkisi izlenmedi. Ancak enfarktın erkek cinsiyet ile ilişkisi saptandı. DMK'nın toplam yük üzerine etkisinin bulunmadığı ancak enfarkt ile kuvvetli ilişkisi saptandı. Plağın ise hem toplam yük hemde enfarkt ile ilişkili olduğu görüldü. Anahtar kelimeler: Karotid arter DMK, plak, serebral beyaz cevher hiperintens lezyonlar, enfarkt

Atherosclerotic disease is the most common pathology encountered on extracranial carotid artery. Measurement of carotid intima-media thickness (IMT) is used in evaluation of early atherosclerosis. The staple lesion in carotid atherosclerosis is the plaque. Sonography, while being a practical and non-invasive method, is successful at assessment of increased IMT and atherosclerotic plaques. Hyperintense cerebral white matter lesions are common findings in a wide range of diseases. They can be encountered at any age and their frequency increases with age. The most important consequence of atherosclerosis are cerebral infarcts, which are a result of vascular obstruction due to plaque formations and emboli. Hyperintense white matter lesions and cerebral infarcts constitude a greater risk of stroke. In this study, our aim was to research on the effect of increased carotid IMT and carotid plaques over hyperintense cerebral white matter lesions and infarct formation. 200 patients (100 male, 100 female, age 20-82) ,whose carotid Doppler sonography were performed after cranial magnetic resonance imaging (MRI), were included in the study. Relationship between carotid IMT, plaque, total hyperintense white matter lesion load, infarct and with age and gender was evaluated. As age progresses, an increment was observed at IMT, total lesion load, plaque and infarct frequency. No effect of gender over IMT, viii total lesion load and plaque was observed. However, there was a relationship between male gender and infarct formation. IMT displayed no effect over total lesion load but a showed a strong relationship with infarct formation. Plaque had relationship with both total lesion load and infarct formation. Key words: Carotid IMT, plaque, hyperintense cerebral white matter lesions, infarc