Sağlıklı bireylerde beynin değişik anotomik lokalizasyonlarında ortalama apparent difussion coefficient değerlerinin saptanması ve difüzyon ağırlıklı manyetik rezonans görüntülemenin önemi

Abstract

ÖZET Yılmaz B., Sağlıklı Bireylerde Beynin Değişik Anatomik Lokalizasyonlannda Ortalama Apparent Difussion Coefficient Değerlerinin Saptanması ve Difüzyon Ağırlıklı Manyetik Rezonans Görüntülemenin Önemi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Kırıkkale 2006. Difüzyon ağırlıklı görüntüleme (D AG), su moleküllerinin mikroskobik translasyonel (Brownian) hareketlerindeki değişikliklere son derece hassas manyetik rezonans (MR) görüntüleme tekniğidir. Bu görüntüleme tekniği makroskobik anatomiyi mükemmel gösteren konvansiyonel MR ile tespit edilemeyen pek çok bilgiyi sunmaktadır. En sık ve yaygın olarak hiperakut-akut iskemide kullanılmakla birlikte intrakranial enfeksiyonlar, neoplazm, travmatik beyin zedelenmesi, demyelinizan hastalıklar dahil birçok serebral hastalık hakkında bilgi vermektedir ve ayırıcı tanıda konvansiyonel manyetik rezonans görüntülemeye (MRG) katkıda bulunmaktadır. Dokudaki su difüzyonu, ADC (apparent difussion coefficient) haritaları üzerinden matematiksel olarak ölçülebilmekte ve beyin dokusundaki mikroskobik değişiklikler saptanabilmektedir. Çalışmanın amacı, normal görünümlü beyin parankiminin değişik anatomik lokalizasyonlarındaki ortalama ADC değerlerinin ölçülerek referans değerleri oluşturulması ve yaş, cinsiyet, sağ-sol taraf hemisfer farklılıklarının bu değerlere olan etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmaya yaşları 20-80 arasında değişen, beyin MRG tetkiki normal olan; metabolik hastalık, diabetes mellitus, hipertansiyon ve geçici iskemik atak öyküsü bulunmayan 20'si erkek ve 20'si kadın toplam 40 olgu dahil edildi. Tüm olgularda, tüm yaş gruplarında, kadın ve erkeklerde; sağ ve sol taraf kortikal gri cevher, beyaz cevher, kaudat nükleus, putamen, talamus, internal kapsül, pons, lateral ventrikül ortalama ADC değerleri hesaplandı. Buna göre ortalama ADC değerleri kortikal gri cevherde 0.89±0.064 mm2/s, beyaz cevherde 0.71±0.052 mm2/s, kaudat nükleusta 0.72±0.058 mm2/s, putamende 0.74±0.052mm2/s, talamusta 0.75±0.049 mm2/s, internal kapsülde 0.53±0.053 mm2/s, ponsta 0.64±0.037mm2/s, lateral ventrikülde 2.94±0.393 mm2/s olarak bulundu. Cinsiyetin ve sağ-sol taraf hemisfer farkının ADC değerlerine etki etmediği görüldü. Yaş ilerledikçe lateral ventriküller ve beyaz cevherde daha belirgin olmak üzere kortikal gri cevher, talamus, kaudat nükleus, putamende ADCVI değerlerinde artış saptandı (p< 0.001). Sonuç olarak, konvansiyonel MR görüntüleme bulguları normal olan olgularda, farklı lokalizasyonlarda standart ADC değerleri elde edilmektedir ve D AG tekniği ile elde edilen normal kontrol değerleri, patolojik durumların araştırılmasında yardımcı olabilir. Anahtar Kelimeler : MRG, DAG, ADC

vıı ABSTRACT Yılmaz B., Determination of Mean Apparent Difussion Coefficient Values at Various Brain Locations in Healthy Individuals and Importance of Magnetic Resonance Difussion Weighted Imaging, Kirikkale University, Faculty of Medicine, Department of Radiology proficiency thesis, Kirikkale 2006. Difussion weighted imaging (DWI) is a magnetic resonance imaging technique that is extremely sensitive to the changes in microscopic translational movements (Brownian) of water molecules. This imaging technique offers many information which can not be detected by conventional MRI that demonstrates the macroscopic anatomy with excellence.While frequently and commonly used in hyper-acute ischemia, it also provides information on several cerebral diseases including intracranial infections, neoplasms, traumatic cerebral injuries and demyelinisating diseases, thus, contributes magnetic resonance imaging (MRI) in differential diagnosis. Difussion of water through tissue can be measured mathematically on apparent difussion coefficient (ADC) maps and microscopic changes in brain tissue can be detected. The aim of this study is to set reference values and study the effects of differences between age, sex and contralateral hemispheres by measuring the ADC values at various brain locations in healthy looking brain paranchyma. 40 individuals (20 men, 20 women; age 20-80) with normal looking MRI examinations; none of which had any metabolic disease, diabetes mellutis, hypertension or transient ischemic attack were included in the study. In all cases, age groups and genders; mean ADC values were obtained at left and right cortical gray matter, white matter, caudate nucleus, putamen, talamus, internal capsule, pons and lateral ventricules. According to these measurements, ADC values were 0.89±0.064 mm2/sec at cortical gray matter, 0.7Ü0.052 mm2/sec at white matter, 0.72±0.058 mm2/sec at caudate nucleus, 0.74±0.052mm2/sec at putamen, 0.75±0.049 mnvVsec at talamus, 0.53±0.053 mnrVsec at internal capsule, 0.64±0.037mm2/sec at pons and 2.94±0.393 mm2/sec at lateral ventricules. There was no difference in ADC values by gender or between contralateral hemispheres. There was an increment in ADC values with age at lateral ventricules, white matter, cortical grey matter, talamus, caudate nucleus and putamen, which was more prominent at the former two (p<0.001). In conclution,vm standart ADC values were obtained at various locations at brain in individuals with a healthy looking MRI examination and the normal control values which were obtained with DWI technique can be of help in the investigation of pathologic circumstances. Keywords : MRI, DWI, ADC