Simülasyon modeli ile deprem senaryosu oluşturulması ve kayıp tahmin analizi: Kırıkkale ili uygulaması

Abstract

Afetler, insanlığın oluşumundan itibaren doğal ve insani/teknolojik kaynaklı afetler olmak üzere iki şekilde meydana gelmektedir. Doğal afetlerin en sık görülenlerinden biri olan depremler yıkıcı hasarlara ve yüksek can kayıplarına neden olabilir. İlerleyen teknolojiye rağmen günümüzde; depremlerin yeri, zamanı, büyüklüğü ve yaratacağı etki hala bilinmemekte sadece tahmin edilmektedir. Bu tahminler bazı teknikler kullanılarak yapılır ve sonucunda deprem senaryoları üretilir. Deprem senaryoları olası bir depremde, depremden önce yapılmış planlamaların, depremden sonraki etkililiği ve gerçekliği açısından oldukça önemlidir. Bu planlamaların gerçekçi ve etkili olması meydana gelecek can ve mal kayıplarını azaltmada önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada Kırıkkale ili için deprem senaryosu üretilmiştir. Deprem senaryosu, Arena simülasyon yazılımı kullanılarak modellenmiştir. Simülasyon modelinde zemin profil ve bina kat bilgileri girdi olarak kullanılmıştır. Model çıktısı olarak acil durumlarda kullanılan triyaj işleminin sınıflandırma grupları (ağır, hafif, geciktirilebilir yaralı ve ölü) referans alınarak can kaybı analizi yapılmıştır. Geliştirilen model, yapısında bulunan esneklik faktörü sayesinde farklı zamanlarda ve yerlerde meydana gelebilecek çeşitli büyüklükteki depremlerin etkilerini tahmin etmek içinde kolaylıkla kullanılabilecektir. Ayrıca, bu çalışma Kırıkkale ili için üretilen ilk deprem senaryosu ve can kaybı analizi çalışmasıdır.

Disasters can be classified into two groups according to causative source: natural and human/technological disasters. Earthquakes, one of the frequently seen natural disasters, can cause devastating damages and a high number of deaths. It is not to possible to know precisely the location, time, magnitude and impact of earthquakes despite the today's high-level technology; it only can be estimated. The prediction techniques are used to generate earthquake scenarios. These scenarios are very important to make effective plans to minimize the damages. In this study, an earthquake scenario has been developed for Kırıkkale province. The earthquake scenario has been modeled by using Arena simulation software. In the simulation model, ground profile and the floor number of buildings were used as input. As an output of model, life losses analysis has been made by using to the classification groups (heavy, light, delayed injured and dead) of the triage process which uses in emergencies. The developed model can be easily adopted to predict the effects of earthquakes of different magnitudes that may occur at different times and locations, due to the flexibility factor in its structure. In addition, this study is the first earthquake scenario and loss of life analysis study produced for Kırıkkale province.