Çin milliyetçiliğinin sosyalizm ekseninde yükselişi /

Abstract

Yaklaşık beş bin yıllık bir tarihe sahip olan Çin uygarlığı, kültürel özellikleri, siyasi geçmişi, milli kimliği ve diğer birçok yönü ile özgün yapısını korumuştur. Çin tarihi uzun savaşlar, isyanlar, istilalar, derebeylik ve uzun süren kıtlık yıllarından oluşmuş bir tarihtir. Dünyanın uygarlık kümelerinin uzağında kalması nedeni ile Çin uygarlığı bir taraftan özgün yapısını korurken diğer taraftan dünyadaki teknolojik ve bilimsel gelişmelerin uzağında kalmıştır. Özellikle Sanayi Devrimi öncesinde ve sonrasında Kıta Avrupa'sında varlık gösteren bilimsel, teknolojik ve ekonomik gelişimden uzak kalması, Çin toplumunu olumsuz etkilemiştir. Sanayi Devrimi sonrasında Kıta Avrupa'sında oluşan sermaye birikimi İngiliz ve Fransız tüccarları tarafından Çin'e ulaştırılmış ve Çin, Avrupa ekonomisi için iyi bir pazar olarak kullanılmıştır. 1840 ve 1860'lı yıllar arasında varlık gösteren Birinci ve İkinci Afyon Savaşları Çin'in Batılı ülkelere karşı sömürge olmamak için vermiş olduğu mücadelenin bir örneğidir. Sömürge olmamak adına milli bir direniş sergileyen Çin halkı, bu noktada hem Batılı ülkeleri hem de Batılı ülkelere karşı gerekli tepkiyi veremeyen Mançu Hanedanı'nı suçlamıştır.Sonrasında devam eden Japonya'nın yayılmacı hareketleri de Çin'in ihtiraslı milliyetçilik anlayışına önemli bir katkı sunmuştur. 1911'de cumhuriyet rejimine giden sürecin önü açılarak Mançu Hanedanı ile yollarını ayıran Çin halkı, oldukça sancılı bir sürecin içerisine girmiştir. Bir taraftan istilacı güçler ile mücadele edilirken diğer taraftan Çin milliyetçiliğinin iki farklı yorumunu yapan Komünistler ile Guomintang güçleri arasında çetin bir mücadele yaşanmıştır. Devamında yaşanan iç savaşlar ve Uzun Yürüyüş süreci sonrası, 1949 yılına gelindiğinde Mao Zedong önderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti kurulmuştur. Çin tarihinin her döneminde milliyetçi hissiyatlar görülmüştür. Fakat 1840'lı yıllardan itibaren savaşlara, isyanlara, devrimlere ve toplumsal evrimlere sebep olan bir ideoloji olarak, Çin milliyetçiliği kendini göstermiştir. Devrim sonrası süreçte Sovyet tecrübesinden istifade eden Mao Zedong, Çin halkının sosyalist dönüşümü için önemli bir mücadele vermiştir. Mao Zedong'un iktidar yıllarında Çin'in milliyetçi kimliği toplumsal her alanda kendini göstermiştir. Mao Zedong sonrası dönemde özellikle Deng Şiaoping'in iktidarı süresince, Çin'in dünya ülkeleri ile ilişkilerinde sosyalizmden kapitalizme doğru bir eksen kayması sezilse de Çin milli kimliği bu dönemde de kendisini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Çin Milliyetçiliği, Çin Halk Cumhuriyeti, Çin Komünist Partisi, Mao Zedong ve Çin Devrimi.

Chinese civilization has a history of about five thousand years. It has managed to preserve important elements of its authentic structures like its cultural features, political background, national identity. Chinese history is a history of long wars, riots, invasions, feudalism and periods of famine. Since it is far from other great civilizations, Chinese civilization managed to keep its authentic aspects. It has also remained far from the technological and scientific developments in the world. Especially after the Industrial Revolution, being away from scientific, technological and economic developments of Continental Europe had a negative impact on the Chinese society. Capital accumulation in Continental Europe after the Industrial Revolution was brought to China by British and French traders. China became profitable market for the European economy. The First and Second Opium Wars, between 1840 and 1860, can be considered as examples of China's struggle against colonization by Western countries. The Chinese people, who showed a national resistance against colonisation, blamed the Manchu Dynasty as well as the Western countries, because of the Dynasty`s inability to respond to colonisation. Following Japanese expansionism also contributed to Chinese nationalism. The Chinese people, who separated their ways with the Manchu Dynasty by opening the way to the republic regime in 1911, entered an agonising period. There was a fight with the invaders also there was a civil war between the Communists and the Guomintang forces. These two sides can be considered as supporters of two different interpretations of Chinese nationalism. After the subsequent civil wars and the Long March process, in 1949, the People's Republic of China was established under the leadership of Mao Zedong. Nationalist sentiments can be found in every period of Chinese history. But Chinese nationalism has mainly emerged as an ideology that caused wars, revolts, revolutions and social evolution since the 1840s. Taking advantage of Soviet experience in the post-revolutionary process, Mao Zedong fought an important struggle for the socialist transformation of the Chinese people. During the reign of Mao Zedong, China's nationalist identity has manifested itself in every social sphere. In the post-Mao Zedong period, especially during the reign of Deng Shiaoping, while China's relations with the world countries were perceived as a shift from socialism to capitalism, the Chinese national identity also showed itself in this period. Key Words: Chinese Nationalism,People's Republic of China,Chinese Communist Party,Mao Zedong and the Chinese Revolution.