Serbest zaman davranışlarının kuşaklar arası farklılıklar açısından incelenmesi

Abstract

İnsanlığın başlangıç tarihinden itibaren olan süreç içinde, hemen hemen aynı yıllarda dünyaya gelmiş, aynı dönemin koşullarında yaşayan, dolayısıyla da birbirleriyle neredeyse aynı sorumluluklarla yükümlü olmuş kişilerin oluşturduğu kitle kuşak olarak tanımlanmaktadır. Her kuşağın hayata bakış açısı, iletişim tarzı, değer yargıları, çalışma alışkanlıkları, tutum ve davranışları birbirinden farklı özellikler göstermekte ve bu farklılaşma serbest zaman alışkanlıklarına da yansımaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacını serbest zaman davranışlarının kuşaklar arası farklılıklar açısından incelenmesi oluşturmaktadır. Bu araştırma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubu Kırıkkale ilinde yaşayan toplam 523 katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen; kişisel bilgiler ve serbest zaman tercihlerine ilişkin iki bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Betimsel verilerin çözümlenmesinde yüzde (%), frekans (f) ve aritmetik ortalama ( ̅X) değerlerinden yararlanılmış; çoklu grup karşılaştırmaları için ANOVA (tek yönlü varyans analizi), farklılık yaratan grupları belirlemek için Tukey HSD Çoklu Karşılaştırma Testi kullanılmıştır. Kuşakların en çok kullandığı teknolojik aletin akıllı telefon olduğu, genel olarak teknolojik aletleri Y kuşağının X ve Z kuşağından daha fazla kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Teknolojik aletleri kullanım amacının kuşaklar arasında farklılık gösterdiği kuşakların teknolojik aletleri en çok haberleşmek, en az dijital oyunlar oynamak amacıyla kullandığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları genel olarak tüm kuşaklarda pasif ve amaçsız (internette gezinmek, sosyal medya takibi yapmak, müzik dinlemek vb.) etkinlik türlerinin daha fazla tercih edildiğini ve bu tür etkinliklere katılım sıklığının genç kuşaklarda daha yüksek olduğunu göstermektedir. Z kuşağı serbest zamanlarında "internette gezinmek, sosyal medyada vakit geçirmek etkinliklerini X ve Y kuşağına göre daha sık yaparken; Y kuşağı, "arkadaşlarla vakit geçirmek, kültürel etkinliklere katılmak" etkinliklerini X ve Z kuşağına göre daha fazla tercih etmektedir. X kuşağının ise serbest zamanlarında "televizyon izlemek" etkinliğini Y ve Z kuşağına göre daha sık yaptığı belirlenmiştir. Serbest zaman etkinliklerine katılım amacının genel olarak sırasıyla en fazla "eğlenmek, stres atmak, yenilenmek/rahatlamak" olduğu görülürken; X ve Y kuşaklarında "mutlu olmak", Z kuşağında ise "eğlenmek" amacı ilk sırada gelmektedir. Tüm kuşakların serbest zaman etkinlikleri için en fazla tercih ettikleri mekânlar sırasıyla "ev, açık alan/doğa, kafe vb. özel alanlar" olurken; X ve Y kuşağı için ilk tercih "açık alan/doğa", Z kuşağı için ise "kafe vb. özel alanlar" olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Within the time when the humanity arouse, the populace who are born almost in the same years, live in the same periods; thus, hold similiar responsibilities is defined as generations. The life perspectives, the communication ways, the standarts of value judgments, the work habits, the manners and attitudes of every generation differs and consequently this reflects to their leisure time activities. In this context, the research aims an examination of the differences between generations in terms of free time activities. This resarch is a descriptive one as a scanning model. The examplification of the research consists of 523 participants who are among X,Y and Z generations, living in Kırıkkale. As a means of data collecting, created by the researcher, a questionnaire is used which includes two sections related to the personal information and free time activities. To analyze the data, the percent (%), the frequency (f) and arithmetic mean ( ̅X) are taken into account; for the poly ones ANOVA( one way variation analyse) and Tukey HSD Multiple Comparison Test is used to indicate the groups who create differences. It is resulted that all generations use the smart phones chiefly as a technological device; and generally the technological devices are used by Y generation more than X and Z. In addition, it is determined that the purpose of using technological devices differs among generations. The generations use these devices in order to communicate at most whereas they use them to play digital games at least. According to the results, in all generations, the passive and aimless activities (surfing the net, following social media, listening to music etc) are often preferred and the frequency of attending these activities is higher among the young generations. Generally, the purpose of these activities is respectively 'to have fun, to get rid of stress, to relax'; while among X and Y generations 'to feel happy' is on the first place, it is 'to have fun' for the Z generation. Moreover, the Z generation, in accordance with the X and Y, prefers 'surfing the net, spending time on social media' as free time activities where as the Y generation chooses 'hanging out with friends, attending cultural activities' more than the X nd Y. As for X, they often prefers watching television. Besides, the places which the participants mostly prefer are respectively' home, outside/nature, private places such as cafes'. While the preference of the X and Y generation is 'outside/nature' , for the Z generation, "cafe etc. it has been concluded that there are "special areas".