Kırıkkale bölgesinde neonatal kuzu ishallerinin parazitolojik yönden değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Kırıkkale ve çevre illerinde ki 0-30 günlük yaş grubundaki kuzularda görülen ishal vakalarının parazitolojik etkenler yönünden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Metot: Çalışmanın materyalini Kırıkkale ve çevre illerden, Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesine ishal şikayetiyle getirilen neonatal kuzular ve analiz için fakülte laboratuvarlarına ulaştırılan neonatal ishalli kuzu dışkı örnekleri oluşturmuştur. Dışkı analizleri Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı laboratuvarlarında yapılmıştır. Tüm örnekler Cryptosporidium spp., Giardia spp. ve Eimeria spp. yönünden analiz edilmiştir. Cryptosporidium spp. tespiti için karbol fuksin boyama tekniği, Giardia spp. tespiti için native-lugol tekniği ve Eimeria spp. tespiti için ise fülleborn flotasyon tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler tek bir excell tablosunda birleştirilerek; hayvanların ırkı, yaşı, geldiği bölge gibi değişkenler ile etkenler yönünden değerlendirilmiştir. Bulgular: Analizi yapılan toplam 150 dışkı örneğinden 20 tanesi (%13) Cryptosporidium spp., 47 tanesi (% 31) Eimeria spp. yönünden pozitif bulunurken örneklerin tamamı Giardia spp. yönünden negatif bulunmuştur. Dışkı örnekleri ırklara göre değerlendirildiğinde 150 kuzunun 135 (%90)'ı akkaraman, 15 (%10)'i ise kıvırcık ve merinoslardan oluşmaktadır. Cryptosporidium spp. akkaramanlarda % 12,5 (17), merinoslarda % 20 (3); edilmiş, Eimeria spp. ise akkaramanlarda % 31 (42), % 33 (5) olarak tespit edilmiştir. Etkenlerin yaş dağılımına bakıldığında Cryptosporidium spp. görülen kuzuların ortalama yaşı 12, Eimeria spp. görülen kuzuların ortalama yaşı ise 24,93 olarak hesaplanmıştır. Neonatal kuzularda yaş gruplandırması yapılmıştır. Buna göre 0-7 gün yaş aralığından 24 numuneden 5 (%20)'i Cryptosporidium spp., 1 (%4)'i Eimeria spp., 8-14 gün yaş aralığında 30 numunenin 9 (%30) 'unda Cryptosporidium spp., 3 (%10) 'ünde Eimeria spp. ,15-21 gün yaş aralığında 36 numuneden 4 (%11)'ünde Cryptosporidium spp., 12 (%33)'sinde Eimeria spp., 21-30 gün yaş aralığında 60 numuneden 2 (%3.3) 'sinde Cryptosporidium spp., 31 (%51,6) 'inde Eimeria spp. olarak bulunmuştur. Sonuç: Sonuç olarak bölgemizde karşılaşılan neonatal kuzu ishallerinde % 44,66 oranında paraziter etkenlerin rol oynadığı, bölgemizde Giardia spp. gözlenmediği, diğer paraziter etkenler yönünden değerlendirme yapıldığında ise 15 günden küçük kuzularda yoğunlukla Cryptosiporidium spp., büyüklerde ise Eimeria spp. 'nin varlığı belirlenmiştir.

Purpose: The purpose of this study was to conduct parasitological factor evaluations of the cases of diarrhea observed in lambs in the age group of 0-30 days in Kırıkkale and surrounding provinces. Method: The material of the study was composed of lambs brought from Kırıkkale and surrounding provinces to Kırıkkale University Veterinary Faculty Animal Hospital with neonatal diarrhea complaints and feces samples of lambs suffering from neonatal diarrhea that were delivered to Faculty Laboratories for analysis. Stool analysis was performed in the laboratories of the Department of Parasitology, Faculty of Veterinary Medicine of Kırıkkale University. All samples were analyzed for Cryptosporidium spp., Giardia spp. and Eimeria spp.. carbolic fuchsin staining technique was used for detection of Cryptosporidium spp., native-lugol technique was used for detection of Giardia spp. and fulleborn flotation technique was used for detection of Eimeria spp.. The data obtained were combined in a single Excel table and were evaluated for factors through variables such as race, age and region of origin of the animals. Findings: 20 of the total 150 stool samples analyzed (13%) were Cryptosporidium spp., positive, 47 of them (31%) were Eimeria spp. positive and all of the samples were Giardia spp. negative. When stool samples were grouped by race, 135 (90%) of the 150 lambs were Akkaramans and 15 (10%) kıvırcık and merinos. Cryptosporidium was found in 12.5% (17) of the akkaramans and in 20% (3) of the merinos, and Eimeria was found in 31% (42) of the akkaramans, and in 33% (5) of the merinos. When the age distribution of the factors was examined, the average age of the lambs that were Cryptosporidium spp. positive was calculated as 12 days, and the average age of the lambs that were Eimeria spp. positive was calculated as 24.93 days. Neonatal lambs were grouped according to age. According to the grouping, 5 (20%) of 24 samples from the age group of 0-7 days were Cryptosporidium spp. positive, 1 (4%) of them was Eimeria spp. positive; 9 (30%) of 30 samples from the age group of 8-14 days were Cryptosporidium spp. positive, 3 (10%) of them were Eimeria spp. positive; 4 (11%) of the 36 samples from the age group of 15-21 days were Cryptosporidium spp. positive, 12 (33%) of them were Eimeria spp. positive; and 2 (3.3%) of 60 samples from the age group of 21-30 days were Cryptosporidium spp. positive and 31 (51.6%) of them were Eimeria spp. positive. Result: In conclusion, it was found that parasitic factors played a role in 44.66% of neonatal lamb diarrhea cases encountered in our region, that Giardia spp. was not occurrent in our region; and when evaluation of other parasitic factors was conducted, it was found that Cryptosporidium spp. presence was high among lambs younger than 15 days and that Eimeria spp. presence was high among lambs older than 15 days.