Konut finansman sisteminin kamu gelirine etkisi

Abstract

Hızlı nüfus artışı ve bununla beraber paralellik gösteren kentleşme oranın artması, sosyo-ekonomik yapı, kişilerin zevk ve tercihlerinin değişmesi; özünde barınma ihtiyacı olarak karşımıza çıkan konut kavramının dönüşüm geçirmesine neden olmuştur. Konut talebinde de bu değişikler boy göstermiş olup aynı zamanda konut edinme yöntemlerinde de farklı finans yöntemlerini oluşturmuştur. Temelde değişen konut finansman türleri baz alınırken, özellikle ipotekli konut finansman sistemi olarak adlandırılan "mortgage" piyasasının özellikleri incelenecektir. Tasarruf birikimine sahip olmayan kişilerin konut edinimine kolaylık sağlayan bir finansal sistem olarak ortaya çıkan mortgage sistemi, başta Amerika Birleşik Devlet'i (ABD) olmak üzere Almanya, Fransa, İngiltere gibi Avrupa ülkelerinde uygulanırken ülkemizde de kendine uygulama alanı bulmuştur. Mortgage sistemi, kendi içerisinde birçok kolaylığı ve finansal açısından toplumda gerçekleşen konut edinme ihtiyacına olumlu katkı da bulunurken aynı zamanda risk boyutunu da içinde taşımaktadır. Konut finansmanları sistemleri incelenirken; ipotekli konut finansman sisteminin, konut piyasasına hem alıcı hem de satıcı açısından olumlu etkileşime sebep olmuştur. Mortgage sistemi, piyasada gerçekleşen konut arz ve talep endeksinde, piyasa konjonktürüne canlandırıcı etkisi olduğu zamanlarda devletin gelir kollarından bir tanesi olan vergi açısından da olumlu etki sağlayabilmektedir. Kişilerin konut almaya karar vermesi durumunda, finansal kaynak eksikliğinin giderilmesi açısından ipotekli konut finansmanı karar alma sürecini, harekete geçirerek konut piyasasında hareketlilik sağlamasına neden olurken aynı zamanda emlak vergisi üzerinden de kamu geliri elde etmektedir. Bu çalışmada Konut finansman türlerinin insanların konut edinimin üzerinde ki etkisi baz alınarak her edinilen konut üzerinden devletin emlak vergisi yoluyla edinilen kamu geliri ile beraber OECD ülkelerinin 2009-2020 yılları arasında konut fiyat endeksi ve emlak vergisi arasında ki ilişki, dinamik panel Veri analiziyle incelenmektedir. Çalışmanın sonucunda ilişkili olduğu gözlemlenmiştir.

Rapid population growth and the parallel increase in urbanization rate, socio-economic structure, changes in people's tastes and preferences; In essence, it caused the concept of housing, which emerged as the need for shelter, to be transformed. These changes have also appeared in the demand for housing, and at the same time, different financing methods have been created in housing acquisition methods. While basically considering the changing types of housing finance, the characteristics of the "mortgage" market, which is called the mortgage financing system, will be examined. The mortgage system, which emerged as a financial system that facilitates the acquisition of housing by people who do not have savings, has found its application in our country, especially in the United States of America (USA), as well as in European countries such as Germany, France and England. While the mortgage system contributes positively to the need for housing in the society in terms of many facilities and financial aspects, it also carries a risk dimension. While examining the housing finance systems; The mortgaged housing finance system has caused a positive interaction with the housing market for both buyers and sellers. The mortgage system can also have a positive effect on the housing supply and demand index in the market, when it has a revitalizing effect on the market conjuncture, in terms of tax, which is one of the income branches of the state. In the event that people decide to buy a house, mortgaged housing finance activates the decision-making process in order to eliminate the lack of financial resources, while at the same time generating public income through real estate tax. In this study, the relationship between the housing price index and property tax of OECD countries between 2009 and 2020, together with the public income acquired through the state's property tax over each house acquired, based on the effect of housing finance types on people's housing acquisition, is analyzed with dynamic panel data analysis. As a