Türkiye'deki büyükşehir belediyelerinde sinek kâğıdı etkisinin ampirik incelemesi

Abstract

Merkezi yönetim birimi tarafından, yerel yönetim birimlerine aktarılan yardımlar, yerel yönetimlerin gelirlerini artırmasının yanında yerel halka sunulan hizmetleri dolayısıyla harcamaları da artırmaktadır. Bu durum litaratürde ''sinek kağıdı etkisi'' olarak yer almaktadır. Çalışmada da bu kapsamda; kamu ekonomisi bağlamında yerel yönetimlerin ve yerelleşme rasyonalitesinin incelenmesi doğrultusunda, belediyelerin mali transfer, öz gelir, borçlanma ve harcama miktarlarının belirlenmesi ve Türkiye'deki Büyükşehir Belediyelerinde sinek kâğıdı etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda 2015-2020 dönemi için Büyükşehir Belediyeleri düzeyinde panel veri analizi yapılmış, sinek kâğıdı etkisinin olduğuna dair bulgulara rastlanılmıştır.Büyükşehir belediyeleri merkezden aldıkları diğer gelirleri toplam gelirlerinden farklı olarak borç vermek için kullanmaktadırlar. Bu doğrultuda savunduğumuz teori olan sinek kâğıdı etkisi yani merkezden yerele aktarılan gelirlerin yerel yönetimler üzerinde savurganlığa yol açabileceğini savunan görüşü analiz sonuçları desteklemektedir. Söz konusu edilen bu temel amacı doğrultusunda da çalışmanın; konu ile ilgili belirlemelerde ve önerilerde bulunulması ile literatüre katkı sağlaması ve araştırmacılara yol gösterici olması bağlamında önemli olması beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Koşulsuz transferler, mali özerklik, sinek kâğıdı etkisi, yerel yönetim harcamaları.

Aids transferred to local government units by the central government unit not only increase the revenues of the local governments but also increases the expenditures due to the services provided to the local people. This situation is known as the "flypaper effect" in the literature. In this context, it is aimed to determine the financial transfer, own income, borrowing, and expenditure amounts of municipalities in line with the examination of local governments and decentralization rationality in the context of public economy, and to examine the effect of flypaper in Metropolitan Municipalities in Turkey. Thus, panel data analysis was carried out at the level of Metropolitan Municipalities from 2015 through 2020, and findings were found that there was a flypaper effect. Unlike their total revenues, metropolitan municipalities use the other payments they receive from the center for lending. The analysis results support the theory we advocate, the flypaper effect, that is, the view that the revenues transferred from the center to the local can lead to extravagance on local governments. In line with the study's primary purpose, It is expected to be important in terms of contributing to the literature and guiding researchers by making determinations and suggestions about the subject. Key Words: Local government expenditures, unconditional transfers, fiscal autonomy, flypaper effect.