Lise öğrencilerinin gelişmeleri kaçırma korkusu ile problemli cep telefonu kullanımı ve kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı lise öğrencilerinin gelişmeleri kaçırma korku düzeylerinin, problemli cep telefonu kullanım düzeylerinin ve kişilik özelliklerinin bazı demografik değişkenlere göre( cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, okul türü, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, gelir durumu) incelenmesi ve lise öğrencilerinin gelişmeleri kaçırma korkusu düzeyleri ile problemli cep telefonu kullanımı ve kişilik özellikleri arasında bir ilişki olup olmadığının saptanmasıdır. Çalışmada amaçlı örnekleme tekniği kullanılmıştır ve araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye'de farklı altı ilde bulunan Fen lisesi, İmam hatip lisesi, Mesleki ve teknik Anadolu lisesi ve Anadolu liselerinde öğrenim görmekte olan 673 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde olup veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği, Problemli Mobil Telefon Kullanım Ölçeği, Beş Fakör Kişilik Özellikleri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinde gelişmeleri kaçırma korkusunun cinsiyete ve sınıf düzeyine göre; problemli mobil telefon kullanımının cinsiyete, sınıf düzeyine, baba eğitim durumuna göre; kişilik özelliklerinin cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, lise türü, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve gelir düzeyine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Lise öğrencilerinde gelişmeleri kaçırma korkusunun yaş, lise türü, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve gelir düzeyine göre; problemli mobil telefon kullanımının yaş, lise türü, anne eğitim durumu ve gelir düzeyine göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucuna göre lise öğrencilerinde gelişmeleri kaçırma korkusu ve problemli mobil telefon kullanımı arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Gelişmeleri kaçırma korkusu ile yumuşak başlılık, deneyime açıklık, dışa dönüklük arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Gelişmeleri kaçırma korkusu ile nevrotiklik arasında pozitif yönlü ve anlamlı; sorumluluk ile arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Problemli mobil telefon kullanımın, nevrotiklik ve sorumluluk alt boyutlarının gelişmeleri kaçırma korkusunun anlamlı yordayıcıları olduğu bulunmuştur. Bağımlı değişken olan gelişmeleri kaçırma korkusundaki değişimin %24.29'u modeldeki tüm değişkenler tarafından açıklanmaktadır. Sonuçlar, ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve değerlendirilmiştir. Son olarak, çalışmanın bulgularından yola çıkarak araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The main purpose of this research is to examine the levels of fear of missing out, problematic cell phone usage levels and personality traits of high school students according to some demographic variables (gender, age, class level, school type, mother's education level, father's education level, income status) and the development of high school students. The aim of this study is to determine whether there is a relationship between the levels of fear of kidnapping and problematic mobile phone use and personality traits. Purposeful sampling technique was used in the study and the research was carried out with the participation of 673 students studying at Science High School, Imam Hatip High School, Vocational and Technical Anatolian High School and Anatolian High Schools in six different cities in Turkey in the 2021-2022 academic year. The research is in relational survey model and personal information form, Fear of Missing Out Scale, Problematic Mobile Phone Usage Scale, and Five Factor Personality Traits Scale were used as data collection tools. According to the results of the research, it was concluded that in high school students, the fear of missing out in terms of gender and class level; problematic mobile phone use in terms of gender, grade level, and father's education level; personality traits in terms of gender, age, grade level, high school type, mother's education level, father's education level and income level differ significantly. It was concluded that the fear of missing out in terms of age, high school type, mother's education level, father's education level and income level; problematic mobile phone use did not differ in terms of age, high school type, mother's education level and income level. According to the results of the research, a positive and statistically significant relationship was found between the fear of missing out and problematic mobile phone use in high school students. There was no significant relationship between fear of missing out and agreeableness, openness to experience, and extraversion. There is a positive and significant relationship between the fear of missing out and neuroticism; A negative and significant relationship was found between responsibility and responsibility. Problematic mobile phone use, neuroticism and responsibility sub-dimensions were found to be significant predictors of fear of missing out. 24.29% of the change in fear of missing out, which is the dependent variable, is explained by all variables in the model. The results were discussed and evaluated within the framework of the relevant literature. Finally, based on the findings of the study, suggestions were made for researchers and practitioners.